Integracja nie tylko od święta

18.09.2018

Gala otwarcia - Dariusz Pawlikowski i Andżelika Chrapkiewicz-Gądek

Europejski Festiwal Filmowy „Integracja Ty i Ja" (4-8 września) odbył się po raz piętnasty i choć istniała pokusa, by nadać mu charakter jubileuszowy, był po prostu kolejnym wspaniałym świętem kina, przyjaźni i – jak powiedziała prowadząca galę wręczenia nagród, Andżelika Chrapkiewicz-Gądek – „miłości człowieka do człowieka".

Pod hasłem „Rodzina bez retuszu”, przez pięć słonecznych dni, goście z Polski i nie tylko, mieszkańcy miasta, filmowcy i dziennikarze poprzez filmowy ekran i poza nim rozmawiali o tym, co w życiu najważniejsze.

Zaczęło się od Fotokonfrontacji. Czwarta edycja miała formułę „odwróconą”. Inaczej niż w ubiegłych latach, to nie modele do Koszalina, ale fotograficy pojechali do modeli, by stworzyć autorskie reportaże o ich życiu. Bohater też inny, bo zbiorowy. Zgodnie z tegorocznym festiwalowym hasłem, artyści podpatrywali rodziny, w których niepełnosprawność od zawsze jest lub pojawiła się nagle, próbując uchwycić tę inną, a może całkiem normalną codzienność.

Efektem są poruszające rodzinne portrety, które zawisły w Galerii Region Koszalińskiej Biblioteki Publicznej, a wernisaż był jednym z wydarzeń inaugurujących festiwal 4 września. Nie był tego dnia jedynym, bo w tym samym budynku można było podziwiać twórczość Mariusza Kędzierskiego – hiperrealistyczne szkice, które wykonuje artysta bez dłoni, a pokazuje w galeriach całego świata (wystawa do Koszalina trafiła niemal wprost z Nowego Jorku!). Artysta ten i jego amerykańskie peregrynacje znane są Czytelnikom „NS”.
https://naszesprawy.eu/kultura-i-sztuka/13356-sztuka-rehabilitacji-teraz-american-dream.html
https://naszesprawy.eu/kultura-i-sztuka/14417-przepis-na-american-dream-sztuka-cierpliwosci.html

Do konkursu filmowego napłynęło w tym roku ponad dwa tysiące zgłoszeń! Z tej ogromnej ilości obrazów wyłoniono 34, które zmierzyły się w rywalizacji o Motyle 2018. Znalazło się wśród nich piętnaście dokumentów, dwanaście krótko- i długometrażowych fabuł oraz siedem filmów amatorskich (część filmów zaprezentowana została z audiodeskrypcją). Poza konkursem pokazanych zostało aż osiem produkcji, w tym nagrodzone Oscarem w kategorii najlepszy film krótkometrażowy, „Ciche dziecko” oraz „Niezwyciężony”, głośny film z Jake’m Gyllenhaalem.

– Napłynęły do nas filmy z całego świata, między innymi Izraela, Turcji, Iranu czy Indii – mówi Dariusz Pawlikowski, dyrektor programowy EFF Integracja Ty i Ja. – To znak, że festiwal jest rozpoznawalny wszędzie, a filmowcy chcą mierzyć się z niełatwą tematyką. Obrazy dotykają różnych spraw, także delikatnych, dyskusyjnych, czasem nieoczywistych, pokazują ciekawych ludzi, osobowości, problemy, dramaty, ale też pokrzepiające historie o miłości, przyjaźni i sukcesach. Co istotne, z wieloma bohaterami i twórcami można było się w Koszalinie spotkać i podyskutować bezpośrednio po projekcjach.

Jury przewodniczył Łukasz Maciejewski, znakomity krytyk filmowy i teatralny. Filmy oceniali także aktorzy: Małgorzata Zajączkowska, Urszula Grabowska, Sebastian Stankiewicz oraz Tomasz Karcz – projektant mody, stylista i fryzjer, również prezentowany w „NS”: https://naszesprawy.eu/kultura-i-sztuka/13873-swiat-mody-na-dloni.html .

Po raz pierwszy nagrodę przyznało jury młodzieżowe, w którym znalazły się związane z kulturą koszalińskie licealistki: Weronika Kordylas, Julia Ustianowska i Aleksandra Cholewicz. Ich pracę koordynował Wojciech Otto, filmoznawca, prof. UAM w Poznaniu. Młodzi ludzie za najlepszy uznali belgijski film „Downside up” w reż. Petera Ghesquiere’a. „Dorosłe” jury temu uroczemu i mądremu filmowi przyznało Motyla 2018 w kategorii fabuły (pełny werdykt – obok).

W programie 15. EFF Integracja Ty i Ja poza filmowymi znalazło się jak zawsze mnóstwo wydarzeń: happeningi nawiązujące do festiwalowego hasła, warsztaty animacji (Stowarzyszenie Polskich Producentów Animacji), savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością (Fundacja Kulawa Warszawa), zajęcia plastyczne, integracyjne, genialne koncerty zespołów Na Górze i November Project, które dosłownie porwały publiczność do tańca; wzruszający spektakl „Ono” Teatru Recepta, spotkania w szkołach (Fundacja Akademia Integracji) i miasteczku festiwalowym z gośćmi specjalnymi (m.in. Kołobrzeskie Stowarzyszenie Płetwonurków z Niepełnosprawnością Aquarium), jurorami, filmowcami; wykłady filmowe dla młodzieży. Pojawiła się też nowa inicjatywa: „Słuchając, zobacz”, czyli reportaże koszalińskich publicystów w wersji dla osób niesłyszących prezentowane w Polskim Radiu Koszalin.

Nie zabrakło pozycji sztandarowej i niezwykle ważnej – konferencji naukowej. Tym razem pn. „Rodzina wobec niepełnosprawności. Refleksje – Dylematy – Wyzwania” zorganizowana została we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie. Wzięli w niej udział: prof. nadzw. dr hab. Iwona Sierpowska (Wydział Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytet SWPS), Anna Janiak (Fundacja na Rzecz Integracji Osób Niepełnosprawnych i Autystycznych FIONA z Poznania). Agnieszka Augustynowicz (sędzia Sądu Rodzinnego, przewodnicząca III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich w Koszalinie), Jacek Kielin (Strefa Dobrych Emocji Ośrodek Wspierania Kompetencji Nauczycielskich i Terapeutycznych), prof. nadzw. dr hab. Wojciech Otto (Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM w Poznaniu).

W ramach Małych Festiwali Integracja Ty i Ja gościła w 33 miasteczkach, a festiwalowe filmy pokazało siedemnaście kin studyjnych w największych miastach, zatem do mieszkańców aż pięćdziesięciu miejscowości w Polsce uśmiechała się postać z plakatu festiwalowego zaprojektowanego przez Grzegorza Otulakowskiego. Koszalinianie pamiątkę po festiwalu będą mieć cały rok: projekt został przeniesiony w formie muralu na ścianę oddziału Archiwum Państwowego w centrum miasta. Wykonali go członkowie grupy MostBlunted.

Werdykt
Motyl 2018 w kategorii film amatorski: „Kontrasty – kulisy spektaklu” w reżyserii Sylwii Pradelok-Świerc za żarliwość i empatię w rejestracji tworzenia sztuki, która staje się realizacją marzenia wśród osób z niepełnosprawnościami.
Motyl 2018 w kategorii film fabularny: produkcja belgijska „Downside Up” w reżyserii Petera Ghesquiere’a za wywrócenie „do góry nogami” pojęcia normalności w wskazanie, że integracja nie zna żadnych podziałów.
Pierwsze wyróżnienie specjalne w kategorii film dokumentalny: „Niebo bez gwiazd” w reżyserii Katarzyny Dąbkowskiej-Kułacz za pokazanie, że „gwiazdy na niebie” istnieją – również dla tych, którzy pozornie nie mogą ich zobaczyć.
Drugie wyróżnienie specjalne w kategorii film dokumentalny: produkcja izraelska „Być jak Brad Pitt” w reżyserii Arieli Alush za zniwelowanie barier pomiędzy postrzeganiem bohatera przez samego siebie a stereotypową percepcją otoczenia.
Motyl 2018 w kategorii film dokumentalny: „Przerwana misja” w reżyserii Petro Aleksowskiego za wrażliwą, perfekcyjnie zrealizowaną i opowiedzianą historię dramatycznej przeszłości determinującej teraźniejszość oraz wskazanie, że „przerwana misja” nada trwa – w rodzinach bohaterów, oraz w sercach widzów.
Jury młodzieżowe przyznało swoją nagrodę dla filmu „Downside Up” w reżyserii Petera Ghesquiere’a.
Nagrodę publiczności otrzymał film dokumentalny „Zołza i Perła” w reżyserii Izoldy Czmok-Nowak.