Wirtualna „Albertiana” z maseczkami w tle

Gala Jubileuszowego 20. Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie „Albertiana” odbyła się „na żywo” online 12 października, a na scenie Sali Teatralnej w Radwanowicach jej końcowa część, będąca  zwieńczeniem i zamknięciem wydarzenia.

Uroczystość w Sali Teatralnej – z zachowaniem obowiązujących rygorów sanitarnych – z udziałem prowadzących Jana Bujnowicza, ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego oraz ks. biskupa Damiana Muskusa  i Anny Dymnej, gości i odznaczonych Medalem im. Brata Alberta była pełna dobrych emocji. Osobiście medale odebrało dwoje odznaczonych – Małgorzata i Andrzej Kilańczykowie, pozostałym – Adolfinie Głowackiej oraz Pawłowi Domagale – wręczono je w ich domach.
Muzyka Jana Kantego-Pawluśkiewicza – prezentowany fragment utworu „Mój Panie” –  tworzyła niezwykle wzruszające tło dla działań na scenie teatralnej.

– Te medale są podziękowaniami, w imieniu bardzo wielu środowisk, organizacji pozarządowych, dla ludzi dobrej woli, którzy potrafią, jak mówił nasz patron „być dobrym, jak chleb” – powiedział ks. Isakowicz-Zaleski. – Staramy się dostrzegać takie Anioły, które są wśród  innych ludzi i starają się podnieść ich ku górze. Anioły, które pomagają  potrzebującym, żyją miłością do bliźniego, które wspierają szczególnie osoby z niepełnosprawnością.

Parę miesięcy wcześniej w podobnej formule – bo również jako festiwal teatralny online – odbył się wirtualny SANS – Spotkanie Artystów Nieprzetartego Szlaku – i był niezapomnianym, wielkim wydarzeniem kulturalnym daleko wybiegającym poza Lublin, a nawet Polskę! Teraz pora na „Albertianę”.

Gdy wybrzmiała  „Miłość” Czesława Miłosza z muzyką Abla Korzeniowskiego, czyli hymn „Albertiany”, w transmisji online spotkaliśmy się  ze wszystkimi laureatami festiwalu i ich przyjaciółmi. I było zupełnie inaczej niż dotychczas, bo obostrzenia epidemiczne wymogły przeprowadzenie spotkania w zgoła odmiennej formule. Udało się znakomicie, bo do akcji wkroczyły dwie niezwykłe kobiety, laureatki Medalu Św. Brata  Alberta.

Anna Dymna, twórczyni i prezeska Fundacji Mimo Wszystko, której udzieliła swego nazwiska i wizerunku – a przede wszystkim oddała swoje serce i ogromne zaangażowanie w żywotne sprawy osób z niepełnosprawnościami – oraz znana krakowska wokalistka, prezenterka i menedżerka Lidia Jazgar zabrały widzów magiczną dorożką w najbardziej zaczarowane miejsca Krakowa. Obie panie czarodziejki opowiadały o uczestnikach tegorocznej „Albertiany” i przedstawiały zdobywców czołowych lokat i wyróżnień w pięciu regionach Polski. A ich spektakle zostały zaprezentowane w transmisji online.

W Regionie I (kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, pomorskie, zachodniopomorskie) w kategorii zespołów teatralnych I miejscem została nagrodzona  grupa SpektakLuarni z WTZ w Dzwonowie, za przedstawienie „Życie za mgłą” – spektakl poruszający temat osamotnienia, wykluczenia i choroby. Aktorzy na  plecach swoich T-shirtów prezentowali napis DE PR ES JA, ale w piosence i przekazie werbalnym przekazali nadzieję: „poradzimy sobie z tym razem”, „pamiętaj, że jestem!”, „Jeszcze w zielone gramy, jeszcze nie umieramy, jeszcze wzrok nam się pali”!

– Próby odbywamy na korytarzu naszego warsztatu. Nie mamy tam ani oświetlenia, ani żadnego podwyższenia, ani tak naprawdę odpowiednio dużo miejsca. Te próby są bardzo „na sucho” – opisywała prace zespołu opiekunka grupy Karina Jankowska. – Dlatego, za każdym razem, gdy jedziemy występować, aktorzy muszą dostosowywać się do zupełnie nowych warunków.

W kategorii solistów zwyciężył Przemysław Rudzki, reprezentant WTZ im. Edwarda Stachury w Aleksandrowie Kujawskim. Zaśpiewał  utwór „Z nim będziesz szczęśliwsza”. Towarzyszyli mu koledzy z warsztatu.

Laureatem II miejsca został zespół „Bez kurtyny” z Zespołu Szkół nr 26 w Toruniu – Szkoły Przysposabiającej do Pracy,  a III lokatę zajął zespół „Wrzos” z ŚDS „Wrzos” w Bydgoszczy.

W Regionie II, obejmującym województwa: mazowieckie, podlaskie, łódzkie, w kategorii zespołów teatralnych zwyciężyła GTI – Grupa Teatralna Ignaców z Zespołu Szkół Specjalnych im. J. Porazińskiej w Ignacowie, spektaklem „Siła przyjaźni”. W gali „Albertiany” wzięli udział po raz trzeci.

– Spektakl porusza tematy bliskie naszej młodzieży. Ona również spędza dużo czasu przy telefonach czy przed komputerami. Ponadto, opowiadamy o porzuconych miłościach, przyjaźniach, które się pojawiają, ale też rozpadają. Nasze dzieciaki czasem okazują przeżywanie tych spraw mniej emocjonalnie, a niekiedy właśnie bardziej, ponieważ nie potrafią ukryć swoich uczuć – opowiedziała Iwona Kowalczyk, opiekunka grupy.

W kategorii solistów zwyciężyła Małgorzata Pietralska, reprezentantka ŚDS w Radomiu. Zaprezentowała utwór „Alleluja” z repertuaru Leonarda Cohena.

Laureatem II miejsca został zespół „Wkręceni”  WTZ im. św. Rity w Legionowie, a III miejsce zdobyła grupa „A my gramy” z WTZ PSONI Koło w Żychlinie.

Region III to województwa: małopolskie, śląskie, opolskie. W kategorii zespołów teatralnych zwyciężyła grupa Zawodowcy z Bachledówki ze Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy SPSK w Czerwiennem, przedstawieniem „O Panu Jezusie i zbójnikach”. Piękne góralskie stroje, fascynująca opowieść autentyczną gwarą, do tego regionalne tańce do dźwięków góralskiej kapeli , to tylko powierzchowny opis tego spektaklu i jego aktorów, bo nie oddają ich ogromnego zaangażowania i wielkich emocji. Wszyscy członkowie zespołu pochodzą z Podhala i gwarą posługują się na co dzień.

– Zarówno taniec góralski, jak i regionalna muzyka są bliskie naszym sercom. Każde przedstawienie opierałam na tekstach gwarowych, najczęściej Kazimierza Przerwy­Tetmajera lub Andrzeja Skupnia-Florka – powiedziała Maria Michalik , opiekunka grupy. – Ze względu na to, że jesteśmy szkołą przysposabiającą do pracy, chcemy pokazywać rodzicom uczniów, co robimy. Część z nich nie mówi, inni nie słyszą, nie są więc w stanie opowiedzieć w domach, czym się zajmowali danego dnia.

W kategorii solistów zwyciężył festiwalowy debiutant Bartłomiej Chochół, reprezentant Świetlicy Terapeutycznej Fundacji im. Brata Alberta w Radwanowicach. Wokalista zaprezentował  na wirtualnej scenie utwór Pawła Domagały „Weź nie pytaj”.

II miejscem nagrodzono zespół „Znak zapytania” z Zespołu Szkół Specjalnych nr 8 w Tychach, a III lokatę zdobyła grupa „Żółta Ciżemka” z WTZ im. Brata Alberta w Chełmku.

W Regionie IV (podkarpackie, świętokrzyskie, lubelskie)  w kategorii zespołów teatralnych zwyciężyła grupa „Foch” z WTZ przy Parafii MBNP w Tarnobrzegu, spektaklem  „Kupciuszek”. Na podstawie znanej bajki stworzono współczesną jej wersję o dziewczynie, która wciąż oszczędzała, by „kup(ić) ciuszek”, by móc wziąć udział w szumnej imprezie. Poza tym wszystko przebiegało zgodnie z bajką. Zamiast księcia był co prawda bogaty biznesmen, bohaterka zgubiła adidasa, a ciuszki miała z wypożyczalni „Wróżka”, to zakończenie było równie sprawiedliwe i budujące, jak w pierwowzorze.

– Nie ukrywam, że dobór tematu i znalezienie odpowiedniego scenariusza jest dla mnie najtrudniejsze – powiedziała Barbara Godzina, opiekunka grupy. – Nasz zespół składa się z osób z niepełnosprawnością intelektualną, czasem są również niewidome lub głuchonieme. Nasze społeczeństwo traktuje dorosłe osoby niepełnosprawne, w szczególności intelektualnie, jak dzieci. Staram się zmienić taki sposób postrzegania. Nawet jeśli robimy spektakl o tematyce bajkowej, to tworzymy go w taki sposób, aby był on atrakcyjny dla dorosłych. Mam nadzieję, że uda nam się uświadomić ludziom, że to też jest sztuka i to czasami przez naprawdę duże „S”.

W kategorii solistów zwyciężył Patryk Jaszcz. Reprezentant Nieformalnej Grupy Absolwentów PZPSW w Mielcu wykonał autorski utwór „Mielecki rapton”.

W Regionie IV laureatem II miejsca tegorocznej „Albertiany” został zespół „Pasjonaci” ze ŚDS PSONI Koło w Świdniku, a III lokatę zajęła grupa „Zwierciadło” ze SOSW nr 2 w Lublinie.

Region V to województwa: dolnośląskie, lubuskie, wielkopolskie. W kategorii zespołów teatralnych zwyciężył Pilski Teatr Tańca z SOSW im. M. Grzegorzewskiej w Pile, spektaklem „No name”. Wiodącym tematem przedstawienia jest oswajanie strachu przed niepełnosprawnością. Znaczącą rolę odgrywają w nim rekwizyty i ruch na scenie – skodyfikowany, dobrze zbudowany choreograficznie.

– Nie zdawałam sobie nawet sprawy z tego, jak wielką mają ambicję – wyznaje Ewa Pierzgalska, opiekunka grupy. – Podczas pierwszego utworu byli tak stremowani, że w ogóle nie było widać w nich energii. Nie wykonali nawet jednej figury, którą na próbach robili za wcześnie, bo tak byli do przodu z ruchem. Na końcu tego występu uderzają kijami o podłogę. Jedno dziecko złamało kij. Takie emocje nim targały! Od września, na próbach, nikomu się to nie zdarzyło. To jest dowód na to, że scena nie ma barier. /…/ Scena zabiera niepełnosprawność. Choroba upośledza umysł oraz ruch, ale nie emocje.

Grupa jest zróżnicowana pod względem stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Początkowo te różnice sprawiały problemy w relacjach pomiędzy aktorami. Obecnie, dzięki arteterapii, udało im się zintegrować. – Stali się teamem. Nie ma gorszych i lepszych. Potrafią ze sobą rozmawiać o potrzebach i zainteresowaniach. Nigdy wcześniej tego nie robili. Poza tym czują się wyjątkowo na tle szkoły. Ego im ogromnie podskoczyło. Teraz są gwiazdami. Dodatkowo, zdecydowanie poprawiła się ich koncentracja, naśladownictwo ruchu i przede wszystkim, samodzielność. Teraz, gdy wyjeżdżamy, muszą wszystko zrobić sami. Na pewno pomagają sobie nawzajem, jednak stali się znacznie bardziej samodzielni – podkreśliła opiekunka.

W kategorii solistów zwyciężył Klaudiusz Studziński. Reprezentant WTZ „Arka” PSONI Koło w Głogowie wykonał utwór z  repertuar Marka Grechuty, „Dni, których jeszcze nie znamy”.

W Regionie V laureatem II miejsca tegorocznej „Albertiany” został zespół „Pracownia” ze SOSW im. św. Mikołaja w Kole, a III lokatę zajęła grupa „Pozytywni” z WTZ „Arka” PSONI Koło w Głogowie.

W przedstawieniu pozakonkursowym pt. „Piekarenka Brata Alberta” w reżyserii Anny Dymnej zaprezentował się Teatr Radwanek.

Projekt był współfinansowany ze środków PFRON oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami byli APTIV i Fundacja LPP.

Więcej na stronie Fundacji Mimo Wszystko: https://mimowszystko.org/albertiana/

Oprac. Iwona Kucharska, fot. ze strony Fundacji Mimo Wszystko

Zobacz galerię…

Data publikacji: 15.10.2020 r.