Cukrzyca w firmie to nie prywatny temat, lecz kwestia bezpieczeństwa i kultury pracy

Co 12. Polak choruje na cukrzycę – to ponad 3 mln osób (GUS: 2022). Ok. 1 mln ma niezdiagnozowaną cukrzycę lub stan przedcukrzycowy. Ministerstwo Zdrowia szacuje, że do 2030 r. ilość chorych wzrośnie do 4,2 mln! Najwyższy czas uświadomić sobie, że cukrzyca gości już wśród populacji wszystkich polskich firm. W kontekście starzejącej się populacji pracowników i rosnącej liczby zaburzeń gospodarki węglowodanowej, temat cukrzycy w miejscu pracy przestaje być sprawą indywidualną, a staje się wyzwaniem organizacyjnym.

Cukrzyca to choroba przewlekła, która bezpośrednio wpływa na koncentrację, poziom energii i bezpieczeństwo podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Wahania glikemii mogą prowadzić do spadku wydajności, błędów zarówno natury analitycznej jak i fizycznych wypadków przy pracy. Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, wymagająca codziennych iniekcji insuliny i stałego monitorowania glikemii.

Cukrzyca typu 2, stanowiąca ok. 90 proc. wszystkich przypadków, rozwija się stopniowo, często w związku ze stylem życia, i początkowo może być kontrolowana dietą i lekami doustnymi, choć z czasem część pacjentów również wymaga insulinoterapii. Inne zaburzenia gospodarki węglowodanowej np. insulinooporność stanowiąca swego rodzaju preludium do cukrzycy typu 2, daje podobne konsekwencje w obszarze efektywności i samopoczucia jak już występująca cukrzyca.

Wszystkie te problemy wymagają uwagi ze strony pracodawcy. Firmy, które rozumieją, że wsparcie osób z cukrzycą staje się kwestią BHP i kultury organizacyjnej budują środowisko pracy przyjazne, bezpieczne i efektywne dla wszystkich.

Cukrzyca w pracy – co HR musi wiedzieć
Cukrzyca często objawia się dyskretnie. Pracownik może potrzebować częstszych przerw, regularnych posiłków o konkretnych porach, nieograniczonego dostępu do wody czy możliwości pomiaru glikemii w komfortowych warunkach. Hipoglikemia, czyli zbyt niski poziom glukozy we krwi, może wystąpić nagle i prowadzić do zawrotów głowy, utraty przytomności, a nawet śpiączki. Dlatego szybki dostęp do węglowodanów prostych, np. soku, tabletek glukozy, żelu oraz prawo do natychmiastowej przerwy to fundamentalna kwestia bezpieczeństwa, nie przywilej. To szczególne ryzyko dla osób z cukrzycą typu 1 oraz tych z typem 2 leczonych insuliną. Osoby z cukrzycą typu 2 nieleczone insuliną zazwyczaj potrzebują przede wszystkim regularności posiłków i odpowiedniej jakości żywienia, również tego oferowanego pracownikowi jako benefit.

Kluczowe jest zrozumienie, że pracownik nie ma obowiązku publicznego ujawniania diagnozy. Ważne by stworzyć środowisko, w którym rozmowa o potrzebach zdrowotnych nie wiąże się ze strachem przed stygmatyzacją czy dyskryminacją. Atmosfera otwartości i zaufania sprawia, że ludzie czują się bezpiecznie, prosząc o wsparcie, a firma zyskuje lojalne, zaangażowane zespoły.

Mikro-akomodacje, które zmieniają dzień
Do poprawy komfortu pracy osób z cukrzycą nie potrzeba rewolucji a mikro-akomodacje:
• „przerwa na pomiar” w regulaminie czasu pracy – jasny zapis, że pracownik ma prawo do przerwy na kontrolę glikemii
• lodówka dostępna w biurze, woda, dyskretne miejsce do iniekcji – pozwala na bezpieczne przechowywanie insuliny i dyskretne zarządzanie terapią
• apteczka z glukozą w żelu/tabletkach – oraz procedura dla managerów „co zrobić przy podejrzeniu hipoglikemii”. Szybka reakcja może uratować życie. Managerowie powinni znać podstawowe objawy: drżenie rąk, pocenie się, splątanie (zdezorientowanie), bladość
• reguła „food-friendly” – 15 minutowa przerwa w czasie 8 godzinnego dnia pracy to za mało dla pracownika chorującego na cukrzycę, szczególnie pracującego stacjonarnie, która wiąże się również z czasem dojazdu. Dobrze, aby pracownik z cukrzycą miał zapewnioną możliwość co najmniej dwóch przerw w trakcie 8-godzinnego dnia pracy, umożliwiających spożycie posiłku i kontrolę glikemii, a w razie potrzeby – kolejnych. Ważne jest również zrewidowanie oferty żywieniowej zapewnionej pracownikom, aby zawierała jasną informację o wartościach odżywczych oraz była spójna z zasadami zdrowego żywienia, które w większości pokrywać się będą z modelem odżywiania w cukrzycy.

Te proste założenia nie generują znacznych kosztów dla firmy, a pracownikom chorującym na cukrzycę diametralnie zmieniają jakość pracy.

Polityka żywieniowa firmy
Zaopatrzenie kuchni firmowej, asortyment automatów z przekąskami, catering na spotkaniach – to codzienne decyzje, które wpływają na zdrowie pracowników. Zastąpienie słodyczy, ciast, fast foodów i napojów gazowanych dobrej jakości zdrową żywnością to prosty krok w stronę zdrowszej organizacji. Warto też zadbać o to, by oferta dostawców była przejrzysta i zawierała jasne informacje o wartościach odżywczych, jakich jak kaloryczność, zawartość węglowodanów, tłuszczu, białka i błonnika. Ułatwiają one osobom z cukrzycą planowanie posiłków i dawek insuliny. Dla osób cukrzycą typu 2 również kluczowy jest dostęp do posiłków bogatych w błonnik, białko, zdrowe tłuszcze, warzywa i owoce – to realne wsparcie w codziennym zarządzaniu chorobą.

Edukacja, która pomaga i nie zawstydza
Wiedza to podstawa, a sama edukacja powinna być realizowana taktownie i w przemyślany sposób – nie jako „szkolenie dla chorych”, lecz jako część szerszej kultury dbałości o zdrowie w organizacji. Wykłady lub spotkania tematyczne na temat zaburzeń gospodarki węglowodanowej, zdrowego odżywiania, roli aktywności fizycznej – to narzędzia, które pomagają wszystkim, nie tylko osobom z cukrzycą. Mogą być prowadzone w ramach firmowych Programów Żywieniowych, które edukują pracowników w zakresie zdrowych nawyków w czasie trwania choroby i profilaktyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej.

Warto dzielić się wiedzą w formie newsletterów, plakatów w kuchni czy infografik. Pod pretekstem wsparcia zdrowia metabolicznego czy bilansowania posiłków dla dobrego zarządzania energią można sprytnie przemycać informacje, które będą przydatne szerokiemu gronu odbiorców, w tym pracownikom chorym na cukrzycę. W dniu 14 listopada warto oficjalnie świętować Światowy Dzień Cukrzycy, co może wprost zachęcać do badań profilaktycznych i zainteresowania się tematem własnego zdrowia.

Dobrym rozwiązaniem jest zapraszanie specjalistów – dietetyków, edukatorów diabetologicznych – którzy poprowadzą spotkania edukacyjne i udzielą wsparcia indywidualnego. Dzięki temu pracownicy mogą zadawać pytania w bezpiecznej atmosferze i otrzymać konkretne, praktyczne porady dopasowane do ich potrzeb. Można również prezentować dobre dla glikemii posiłki i potrawy, promując tym samym lepsze wybory wśród wszystkich pracowników. To pomaga zrozumieć, jak dieta wpływa na zdrowie, poziom energii i samopoczucie – zanim dojdzie do poważnej diagnozy.

Co HR może zrobić dla całej populacji pracowników?
Cukrzyca typu 2 to często efekt wieloletnich zaniedbań w zakresie diety, aktywności fizycznej i zarządzania stresem. Typ 1, choć ma podłoże autoimmunologiczne, również wymaga kompleksowego podejścia do stylu życia, bo odpowiednia dieta jest elementem leczenia. Najlepszą strategią będzie wobec tego działanie prewencyjne dla całej organizacji – nie tylko dla osób z już postawioną diagnozą.
• badania profilaktyczne w miejscu pracy i dostęp do specjalistów – organizacja raz w roku badań poziomu glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej, insuliny, cholesterolu, ciśnienia tętniczego – to prosty sposób na wczesne wykrycie zaburzeń. Wielu pracowników odkrywa stan przedcukrzycowy lub cukrzycę typu 2 dopiero dzięki takim akcjom. Warto dać możliwość konsultacji z dietetykiem, trenerem personalnym – dla chorych na cukrzycę profesjonalne wsparcie żywieniowe może być kluczem do odzyskania kontroli nad zdrowiem.
• zachęcanie do monitorowania zdrowia – aplikacje do śledzenia nawyków, wyzwania zdrowotne (np. 10 000 kroków dziennie), benefity obejmujące pakiety sportowe czy konsultacje dietetyczne. Regularna aktywność fizyczna poprawia wrażliwość na insulinę, co jest kluczowe zarówno w prewencji typu 2, jak i w lepszej kontroli typu 1.
• zdrowe jedzenie w miejscu pracy – oferowanie pracownikom codziennego dostępu do owoców, warzyw, orzechów, nabiału, pełnoziarnistych zbóż, dobrych jakościowo kanapek i sałatek oraz zrewidowanie asortymentu automatu ze słodyczami, daje pracownikom szanse na dokonywanie dobrych wyborów żywieniowych każdego dnia.

Cukrzyca w firmie to na dzień dzisiejszy rzeczywistość większości miejsc pracy. Organizacje, które podchodzą do niej świadomie, tworzą przestrzeń bezpieczną, wspierającą i efektywną – zarówno dla osób wymagających codziennej insulinoterapii, jak i tych, które mogą zapobiec postępowi choroby poprzez zmianę stylu życia. To nie tylko kwestia empatii – to inwestycja, która się zwraca. Zdrowi pracownicy są bardziej zaangażowani, rzadziej chorują i lepiej radzą sobie ze stresem, a to już po prostu argument dla rozsądnie prowadzonego biznesu połączonego z ważnymi ideami.

pr/, fot. freepik.com

Data publikacji: 14.11.2025 r.