Opiekunowie osób niepełnosprawnych traktowani nierówno. Wdówik: Chcemy wykonać wyrok TK

Wiceminister rodziny Paweł Wdówik odpowiadając 29 września w Sejmie na pytania posłów, poinformował, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z października 2014 r. zostanie wykonany, jednak potrzebny jest nowy system orzecznictwa. Obecnie trwają nad nim prace.

W wyroku tym Trybunał uznał, że uzależnienie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej od wieku, w którym powstała niepełnosprawność podopiecznego, jest niezgodne z konstytucją.

Posłowie Lewicy zarzucali, że rząd mimo deklaracji, że jest prorodzinny i chce pomagać osobom niepełnosprawnym nie chce wykonać wyroku TK. Nie przyjmują tłumaczeń, że najpierw trzeba zreformować system.

Jak mówi poseł Bogusław Wontor „mieliście tyle czasu, że można to było zrobić kilkakrotnie”. Ponadto „nic nie robiąc, wprowadza się chaos w obecnym systemie prawnym i decyzyjnym. Część samorządów wydaje decyzje, uwzględniając wyrok Trybunału Konstytucyjnego, a część nie.”

Niepełnosprawność powinna być odrębnym obszarem polityki państwa
Minister Wdówik odpowiadając na te zarzuty, podkreślał konieczność wprowadzenia daleko idących zmian systemowych.

– Chodzi przede wszystkim o zmiany, które uznają niepełnosprawność za odrębny obszar w polityce państwa. W tej chwili kwestie dotyczące niepełnosprawności /…/ są regulowane po części w ramach polityki rodzinnej, /…/ po części w ramach pomocy społecznej, a po części w ramach ochrony zdrowia. Nie istnieje coś, o czym od 10 lat dokładnie mówi Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, czyli wyodrębniony kształt polityki państwa wobec osób z niepełnosprawnością. My nad tym bardzo intensywnie pracujemy, ale zrobienie porządku, jeśli chodzi o rzeczy, które od dziesiątków lat nie były przez nikogo ruszane, naprawdę nie jest sprawą prostą – wyjaśniał P. Wdówik.

Podkreślił, że w trakcie rządów PiS zasiłek pielęgnacyjny wzrósł o 40 proc. i wynosi „całe, szokujące 215,84 zł”. Niemniej dla budżetu państwa jest to duża kwota, gdyż jest przyznawana wielu osobom o różnym stopniu niepełnosprawności. – Dopiero w momencie kiedy wprowadzimy rozwiązania pozwalające wyodrębnić te 200 tys. ludzi najbardziej potrzebujących wsparcia, wtedy będziemy mogli reformować i kierować środki punktowo. Wtedy to nie będzie 215 zł, tylko wielokrotnie więcej, bo będziemy mogli sobie na to pozwolić. – zapewniał pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Podmiotowość i samostanowienie OzN istotą reformy
– Chcę tylko wskazać na zmiany, które idą w kierunku tego, co jest w gruncie rzeczy istotą tej reformy. Chodzi o zapewnienie osobie z niepełnosprawnością jej podmiotowości i prawa do samostanowienia. To jest przede wszystkim ustanowienie systemów i rozwiązań, które sprawią, że to osoba niepełnosprawna, a nie jej opiekun, będzie świadczeniobiorcą i decydentem we własnej sprawie – podkreślał sekretarz stanu w MRiPS.

Tadeusz Tomaszewski (Lewica) dopytywał, czy i kiedy rząd zamierza wykonać wyrok TK. Wiceminister Wdówik potwierdził, że rząd che wykonać wyrok, ale wcześniej należy wyodrębnić grupę, która takiego wsparcia rzeczywiście potrzebuje. Rozwiązania te zostaną, jak zapowiada minister, wprowadzone najpóźniej do 1 stycznia 2024 r.

Warto przypomnieć, że obecnie obowiązujące przepisy róznicują opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością w tym samy wieku w zależności, od kiedy niepełnosprawność powstała. Jeżeli niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości zasiłek wynosi 2119, jeżeli w wieku dorosłym wynosi odpowiednio 620 zł.

Oprac. kat/, rhr/, fot. Anna Strzyżak / Kancelaria Sejmu

Data publikacji: 30.09.2022 r.