Pośpiech był niezbędny, bowiem by ustawy podatkowe mogły wejść w życie od 1 stycznia 2011 roku, muszą być ogłoszone do 30 listopada 2010 roku. Jednak ten wyścig z czasem zdecydowanie nie sprzyja jakości stanowionego prawa, czego dowodzą liczne mankamenty przyjętych aktów prawnych.
Jednym z nich, który mało kto dostrzegł, jest nałożenie podatku VAT w wysokości 23 proc. na usługi świadczone przez znaczną większość ośrodków, w których odbywają się turnusy rehabilitacyjne oraz przez ich organizatorów. Dotychczas organizatorzy uprawnieni na podstawie wpisu OR do rejestru wojewody, organizujący turnusy rehabilitacyjne jako usługi z zakresu ochrony zdrowia oraz ośrodki rehabilitacyjne posiadające stosowne wpisy OD w rejestrach wojewodów podlegali zwolnieniu od tego podatku.
Tymczasem zmieniony w nowelizacji ustawy o VAT (z dn. 9.10.2010 r. Dz.U. z 30.11.2010 r., nr 226, poz. 1476) art. 43, w ust. 1 pkt 18 wprowadził zapis zwalniający od tego podatku jedynie „usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia /…/ wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej” oraz (w pkt 19) „świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne, osoby wykonujące inne zawody medyczne /…/, psychologów”.
Ważny – z punktu widzenia podatku VAT – jest zatem nie tylko cel świadczonej usługi, ale również określenie statusu podmiotu, który ją świadczy. Teoretycznie zatem jeśli mgr fizjoterapii jest właścicielem ośrodka świadczącego usługi z zakresu „profilaktyki, zachowania, ratowania, przywracania i poprawy zdrowia” usługa ta będzie zwolniona z podatku VAT, jeśli natomiast właściciel ośrodka nie będzie miał statusu „zawodu medycznego” będzie musiał naliczyć od niej 23 proc. podatek. To samo dotyczy ośrodków mających status ZAZ – zwolnione od podatku VAT, pozostałe ośrodki – a jest ich znakomita większość – i organizatorzy turnusów nie są od tej daniny zwolnieni.
Konsekwencją wprost tego bubla prawnego jest wzrost kosztów ponoszonych przez uczestników turnusów rehabilitacyjnych niemal o jedną czwartą! A korzystają z nich osoby niepełnosprawne, których status materialny w większości nie należy do wysokich…
Zróżnicowanie pod względem podatkowym podmiotów świadczących tę samą usługę, wobec których stawiane są analogiczne wymogi warunkujące wpis do rejestru wojewody, nie znajduje żadnego uzasadnienia prawnego.
Na absurdalność tych zapisów, jeszcze w grudniu 2010 r., zwracały uwagę organizacje pozarządowe, ośrodki rehabilitacyjne i organizatorzy turnusów. A Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów słusznie wskazał na niezgodność tego zapisu z art. 134 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28.11.2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Zakładamy, że opisany stan prawny jest swoistym „wypadkiem przy pracy”, że intencją resortu finansów i resortu pracy nie było nałożenie na osoby niepełnosprawne niewspółmiernie dużych danin, które w konsekwencji zamknęłyby im dostęp do tej formy rehabilitacji.
Cóż zatem można zrobić by stan ten „wyprostować”? Zmienić treść art. 43. ustawy o podatku od towarów i usług poprzez dodanie wśród usług zwolnionych od podatku VAT turnusów rehabilitacyjnych, w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji, świadczonych przez organizatorów turnusów i ośrodki wpisane do rejestrów prowadzonych przez wojewodów. Okazją ku temu mógłby być złożony przez rząd w Sejmie, 22 grudnia 2010 r., projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku VAT (druk sejmowy nr 3738), jednak jego pierwsze czytanie będzie miało miejsce prawdopodobnie dopiero w lutym 2011 roku. A nielogiczne i niezgodne z dyrektywą unijną prawo ma obowiązywać od początku 2011 roku.
Inne wyjście to uzupełnienie treści rozporządzenia ministra finansów z dn. 22.12.2010 r. ws. wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 246, poz. 1649), do czego posiada on stosowną delegację.
Czy i jakie rozwiązanie zostanie zastosowane – trudno wyrokować. Obiecujemy sytuację tę monitorować, a o jej zmianach informować naszych Czytelników.
Ryszard Rzebko
