Duże wątpliwości i niejasności mają podatnicy, którzy korzystają z ulgi rehabilitacyjnej, m.in. z tytułu ponoszenia wydatków na przewodników osób niewidomych, utrzymanie psa przewodnika przez osoby niewidome, czy dojazdy na zabiegi rehabilitacyjne własnym samochodem osobowym.
Podkreślamy: osobowym, bo gdy jest to auto z tzw. kratką, które jest zarejestrowane jako samochód ciężarowy, to odliczenie podatkowe z tytułu jego wykorzystywania nie przysługuje. Paradoks polega na tym, że samochody te często miewają zwiększoną przestrzeń bagażową, są zatem chętnie wykorzystywane przez osoby z dysfunkcją narządu ruchu, np. do przewożenia wózków inwalidzkich. Maksymalna kwota odliczenia od dochodu wynosi 2280 zł i często właśnie podatnicy tę kwotę odliczają, bez względu na wysokość faktycznie poniesionych wydatków. Należy pamiętać, że ulga rehabilitacyjna przysługuje jedynie określonym osobom niepełnosprawnym, m.in. osobom niewidomym I lub II grupy inwalidztwa, osobom z niepełnosprawnością ruchową z orzeczonymi tymi samymi stopniami niepełnosprawności. Przepisy nie wymagają co prawda posiadania dokumentów poniesienia wydatków, np. faktur czy rachunków, mimo to organy podatkowe mają prawo weryfikacji ich poniesienia i rozliczeń. Urząd może poprosić np. o dokument potwierdzający korzystanie z zabiegów rehabilitacyjnych, wydruk z konta potwierdzający zapłatę za pomoc przewodnikowi, czy zweryfikować wysokość odliczenia przez konfrontację i zeznania.
Tymczasem bywa, że osoba z niepełnosprawnością wypłaca drobne kwoty np. sąsiadowi za zrobienie zakupów, czy pomoc w posprzątaniu mieszkania, kwoty, które mogą się w skali roku złożyć na sumę 2280 zł, ale ich otrzymanie nie jest w żaden sposób potwierdzane. Czy z powodu tych drobnych uprzejmości kwitowanych drobnymi kwotami osoba uprawniona do ulgi rehabilitacyjnej powinna prowadzić niemalże księgowość i rejestrować skrupulatnie wszystkie wypłacane sąsiadowi kwoty? Wygląda na to, że tak, bo fiskus stoi na stanowisku, że dla sąsiada jest to przychód, od którego powinien on odprowadzić podatek…
Również ulga na adaptację mieszkań osób niepełnosprawnych przysługuje tylko określonej grupie osób niepełnosprawnych i związek poniesionego wydatku na przystosowanie mieszkania z niepełnosprawnością podatnika powinien być bezpośredni, tzn. jego celem powinno być ułatwienie wykonywania czynności życiowych w związku z konkretnym rodzajem dysfunkcji danej osoby. Zatem wydatki skutkujące jedynie podniesieniem standardu mieszkania nie zostaną uznane za kwalifikujące się do odliczania. Organy podatkowe mają prawo kontrolowania prawidłowości odliczeń przez wezwanie do złożenia wyjaśnień, a także w toku postępowania podatkowego istnieje możliwość oględzin lokalu mieszkalnego. Każdy wydatek na adaptację powinien być poddany indywidualnej ocenie pod względem jego przydatności i zasadności odliczenia, a podatnik powinien dysponować odpowiednią dokumentacją.
Oprac. Jotka
