Rusza interaktywne kompendium wiedzy nt. udaru mózguw dobie pandemii COVID-19

#NieTraćSzansyNaŻycie – ponownie apelują eksperci w kontynuacji kampanii, która zwraca uwagę na zwiększone ryzyko wystąpienia udaru mózgu w czasie pandemii i dodatkowo zachęcają do odwiedzenia nowej platformy informacyjno-edukacyjnej. W portalu https://nietracszansynazycie.pl/, poza najważniejszymi informacjami nt. udaru mózgu, stworzono interaktywny formularz, który umożliwia zadawanie pytań ekspertom, a tym samym rozwianie obaw i wątpliwości dotyczących postępowania w przypadku wystąpienia udaru mózgu i leczenia tej choroby – szczególnie w dobie pandemii COVID-19.

Koronawirus szaleje, udar mózgu nie śpi
Realne zagrożenie ze strony koronawirusa i groźba zakażenia okazały się dla wielu osób znaczącą barierą dla podejmowania odpowiednich działań i właściwego reagowania wobec nagłych sytuacji zagrażających życiu, takich jak udar mózgu czy zawał serca. Fałszywe przekonanie, że można „przeczekać objawy” w domu, by nie narażać się na ryzyko kontaktu z personelem medycznym, w momencie wystąpienia udaru mózgu nie tylko zwiększa prawdopodobieństwo trwałej, istotnej niepełnosprawności, ale też zagraża życiu. Brak dostępu do rzetelnej, aktualnej wiedzy na temat zasad postępowania w przypadku wystąpienia udaru mózgu podczas pandemii COVID-19 powoduje, że pacjenci pozostają wobec tej sytuacji bezradni i często mogą podejmować błędne decyzje.

Szczególnie zagrożone udarem mózgu są osoby cierpiące na choroby przewlekłe, tj. m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, migotanie przedsionków. W pewnym uproszczeniu, nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko udaru 9-krotnie, cukrzyca 3-krotnie, zaś migotanie przedsionków (najczęściej występująca klinicznie istotna arytmia serca) – 5-krotnie. W obecnej sytuacji epidemicznej pacjenci chorujący przewlekle napotykają na trudności związane z kontynuowaniem terapii. Towarzyszące pandemii COVID-19 ograniczenia w kontroli nad pacjentami chorymi przewlekle, zmiany trybu wizyt w poradniach specjalistycznych, społeczna izolacja, narastający stres, stanowią dodatkowe obciążenia i mogą wpływać na podniesienie poziomu ryzyka wystąpienia udaru mózgu.

Ryzyko udaru zwiększyć może także, związane z zamknięciem w niewielkiej przestrzeni z ograniczeniem aktywności fizycznej, zaburzenie rytmu dobowego i higieny snu oraz nieprawidłowa dieta. Wobec szeroko już opisywanych i zdefiniowanych zaburzeń układu krzepnięcia jakie występują w przebiegu COVID-19, nowym wyzwaniem jest potencjalny wpływ tej infekcji na ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Z drugiej strony, pacjenci, którzy udar mózgu przebyli w przeszłości, mają cięższy przebieg zakażenia koronawirusem, w tym większe prawdopodobieństwo niekorzystnego rokowania.

– Czynniki ryzyka udaru w dobie COVID-19 mogą oddziaływać znacznie silniej, gdyż wszyscy mamy do czynienia z wyjątkowymi okolicznościami, które wytrąciły nas ze strefy komfortu i codziennej higieny życia – zwraca uwagę Sebastian Szyper, prezes Stowarzyszenia Udarowcy – Liczy się Wsparcie i dodaje: – Dobrze mieć tego świadomość i w krytycznej sytuacji zagrożenia życia, gdy zauważymy u siebie bądź osoby z naszego otoczenia objawy udaru, działać zgodnie ze schematem, który zagwarantuje nam skuteczną pomoc. Dlatego też pod adresem www.nietracszansynazycie.pl powstała platforma informacyjno-edukacyjna, bo kluczowa jest rzetelna informacja i dotarcie z nią do jak najszerszych kręgów społeczeństwa.

Niepokojące dane – coraz mniej osób na oddziałach neurologicznych
Sytuacja epidemiczna związana z COVID-19 dotknęła systemy opieki zdrowotnej i pacjentów na całym świecie. Jak podaje World Stroke Organization, w dobie pandemii w zdecydowanej większości krajów odnotowuje się zmniejszenie liczby pacjentów leczonych z powodu udarów mózgu. Najbardziej prawdopodobną przyczyną problemu jest to, że pacjenci z łagodniejszymi objawami udaru mózgu ignorują je, świadomie rezygnują z kontaktu ze służbami medycznymi w obawie przed narażeniem na zakażenie COVID-19, albo po prostu nie mają wystarczającej i aktualnej wiedzy o tym jakie obszary ochrony zdrowia i w jaki sposób podczas pandemii funkcjonują. Aby przeciwdziałać tej sytuacji, World Stroke Organization sformułowało oficjalne wezwanie, kierowane do rządów i instytucji państwowych zajmujących się opieką zdrowotną, w którym zwraca się z apelem o podjęcie działań edukacyjnych wokół budowania świadomości, że nie wolno ignorować objawów udaru mózgu, nawet jeśli są one łagodne lub przemijające. Ponadto podkreśla, że wszelkie niepokojące symptomy powinny być skonsultowane i poddane ocenie przez odpowiednie służby medyczne.

– Ten niebezpieczny, ogólnoświatowy trend z niepokojem obserwujemy także w Polsce. W marcu i kwietniu gwałtownie spadła liczba osób hospitalizowanych z powodu udaru mózgu. Wydaje się, że znaczne zmniejszenie liczby chorych leczonych z powodu ostrego udaru wykażą także analizy danych majowych. Nie jest to jednak najpewniej związane z mniejszą liczbą zachorowań na udary mózgu w trakcie epidemii, odwrotnie – dane patofizjologiczne przemawiają za tym, że ta mogłaby wręcz wzrosnąć. Problemem jest niepokój społeczny związany z epidemią – pacjenci unikają kontaktu z personelem medycznym w obawie przed zakażeniem koronawirusem i boją się dzwonić po pogotowie ratunkowe. Innym problemem jest niewiedza, czy raczej  niewystarczająca informacja o bieżącej strukturze systemowej funkcjonowania ochrony zdrowia, o tym, że w szpitalach w żadnym momencie nie ograniczono możliwości leczenia chorób ostrych zagrażających życiu. Niepokój związany z epidemią może być uzasadniony, ale nie powinien przesłaniać świadomości, że udar mózgu jest chorobą częstą, powszechną i wobec braku szybkiej, zdecydowanej reakcji – po prostu zawiadomienia pogotowia ratunkowego – może skończyć się tragicznie – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Bartosz Karaszewski, Główny Ekspert ds. Udaru Ministerstwa Zdrowia – Mapy Potrzeb Zdrowotnych, kierownik Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju i Promocji Nauk Neurologicznych. – Chciałbym rozwiać wszelkie wątpliwości i zapewnić, że oddziały udarowe w całej Polsce działają, pozostają w ciągłej gotowości do leczenia ostrych udarów. Apelujemy by nie ignorować objawów, nawet jeśli nie wydają się nasilone. Prosimy nie zwlekać z wezwaniem pomocy. Podjęcie właściwej reakcji poprzedzić musi pozyskanie wiedzy i umiejętności rozpoznawania objawów udaru mózgu, dlatego tak ważna jest edukacja o którą apelują również organizacje międzynarodowe – dodaje prof. Karaszewski.

Wiedza w zasięgu ręki
W odpowiedzi na aktualną sytuację epidemiczną i związane z nią potrzeby społeczne sygnalizowane przez ekspertów, pod adresem https://nietracszansynazycie.pl/  uruchomiono internetową platformę informacyjno-edukacyjną. Dzięki informacjom dostępnym w nowym serwisie internetowym można dowiedzieć się jak rozpoznać udar mózgu, jakie działania podjąć w sytuacji jego podejrzenia – w szczególności teraz, w okresie pandemii COVID-19. Portal stanowi bazę informacyjną dla osób poszukujących sprawdzonej wiedzy oraz ważną pomoc w promocji profilaktyki udarowej, ale przede wszystkim daje możliwość skierowania zapytania do ekspertów i pozyskania odpowiedzi na najbardziej nurtujące kwestie związane z udarem mózgu. Umożliwia to formularz kontaktowy, za pośrednictwem którego będzie można skierować pytania, wątpliwości i obawy, na które eksperci będą regularnie udzielać odpowiedzi. Powstały na tej podstawie dodatkowy materiał merytoryczny stopniowo będzie uzupełniać sekcję wiedzy najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi.

Ważnym elementem komunikacji dostępnym na portalu będą pojawiające się sukcesywnie krótkie materiały wideo w formie spotów, kierowanych do osób będących w grupie ryzyka wystąpienia udaru mózgu i wszystkich zainteresowanych. W pierwszym, otwierającym spocie, dostępnym już na stronie głównej portalu, użytkownicy mają szansę przypomnieć sobie jak rozpoznać udar mózgu, jakie są jego objawy i jakie działania należy podjąć w przypadku ich stwierdzenia – z uwzględnieniem szczególnej sytuacji związanej z pandemią COVID-19. Za pośrednictwem spotów prezentowane będą w sposób prosty i czytelny najistotniejsze przekazy kampanii zgodne z najaktualniejszymi standardami postępowania w udarze i profilaktyki udarowej.

– Internetowa platforma https://nietracszansynazycie.pl/  jest bezpiecznym i wiarygodnym źródłem informacji na temat choroby, pomaga odnaleźć się w nowej dla wszystkich pandemicznej rzeczywistości, rozwiewa wątpliwości związane z postępowaniem w przypadku wystąpienia udaru mózgu i w czytelny sposób instruuje, co robić w sytuacji zagrożenia życia. To kompendium wiedzy dla wszystkich, nie tylko osób z grupy ryzyka – zachęca dr n. med. Włodzimierz Krzysztof Dłużyński, prezes Zarządu Fundacji Udaru Mózgu i jednocześnie ostrzega: – Pamiętajmy, że wszyscy jesteśmy równi wobec udaru, który atakuje znienacka, bez względu na wiek i płeć.

#NieTraćSzansyNaŻycie
Wkrótce po ogłoszeniu pandemii COVID-19 podjęto pierwszą tego typu w Polsce akcję informacyjno-edukacyjną #NieTraćSzansyNaŻycie, której głównym zadaniem jest zwrócenie uwagi, szczególnie w tym wyjątkowym czasie, na ostry udar mózgu – jedną z najważniejszych chorób bezpośrednio zagrażających życiu i sprawności pacjenta. W jej kontynuacji, w ramach kampanii, która właśnie się rozpoczyna, organizatorzy – obok edukacji, jak postępować w przypadku wystąpienia objawów udaru mózgu, położyli nacisk na możliwość interakcji pomiędzy wciąż pełnymi obaw i wątpliwości osobami będącymi w grupie ryzyka a ekspertami, którzy dzielą się aktualną wiedzą medyczną. Tak zrodził się pomysł zbudowania i uruchomienia portalu https://nietracszansynazycie.pl/.

Kampania #NieTraćSzansyNaŻycie została zainicjowana przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Nauk Neurologicznych. Projekt popierają także dwie największe w Polsce organizacje pacjenckie, działające w obszarze udaru mózgu: Fundacja Udaru Mózgu oraz Stowarzyszenie Udarowcy – Liczy się Wsparcie!.

Kampanię #NieTraćSzansyNaŻycie wspierają partnerzy strategiczni – Boehringer Ingelheim i Medtronic. Obie firmy od wielu lat angażują się w projekty edukacyjne, skoncentrowane na budowaniu świadomości społecznej w zakresie profilaktyki udarowej. Przykładem jest realizowana przez firmę Boehringer Ingelheim kampania pod hasłem STOP UDAROM, która koncentruje się na działaniach edukacyjnych w zakresie czynników ryzyka, profilaktyki i rozpoznawania objawów udaru mózgu oraz podejmowania skutecznej interwencji w razie jego wystąpienia.

***

Udar mózgu – fakty i liczby
W Polsce co 6,5 minuty jedna osoba doznaje udaru mózgu, co daje ok. 80 000 przypadków rocznie. Roczna śmiertelność związana z udarem mózgu w kraju dochodzi do 30 000. To trzecia, po chorobach serca i nowotworach, przyczyna śmierci i główny powód trwałej niepełnosprawności wśród dorosłych.

Do udaru mózgu dochodzi w wyniku uszkodzenia naczynia krwionośnego, które zaopatruje określoną część mózgu. Niedobór tlenu i substancji odżywczych powoduje, że komórki w tym obszarze zaczynają obumierać. Pojawiające się nagle objawy neurologiczne są wynikiem upośledzenia funkcji tych komórek, a zatem są odpowiednie do tego jakie naczynie krwionośne i jaki obszar mózgu zostały uszkodzone. Zdecydowaną większość stanowią tzw. udary niedokrwienne, które powstają w wyniku nagłego zamknięcia naczynia krwionośnego.

Udar może dotyczyć każdego, bez względu na wiek czy płeć, choć statystycznie większy odsetek chorych stanowią osoby starsze i mężczyźni. Udar mózgu jest najczęstszą̨ przyczyną trwałej niepełnosprawności ludzi dorosłych na świecie i jedną z najczęstszych przyczyn zgonów.

Podstawowe – najczęstsze objawy udaru mózgu są charakterystyczne i łatwe do rozpoznania. To przede wszystkim: nagle występujące opadnięcie kącika ust po jednej stronie twarzy, niesprawność, niedowład ręki i/lub nogi, zaburzenia mowy – dotyczące zarówno artykulacji, jak i rozumienia, rozmazane lub nieostre widzenie.

Udaru mózgu nie można przewidzieć. Szybko udzielona pomoc bardzo istotnie zwiększa szansę na uniknięcie trwałej, złożonej niepełnosprawności, a nierzadko także na uratowanie życia. Kluczowe dla skutecznego leczenia pacjentów z udarem mózgu jest wczesne rozpoznanie objawów mogących sugerować udar i natychmiastowe wezwanie pogotowia ratunkowego. Czas od wystąpienia objawów udaru do przyjazdu pacjenta do szpitala ma decydujące znaczenie.

Więcej informacji na stronie https://nietracszansynazycie.pl/

***

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Nauk Neurologicznych wspiera m.in. szerzenie wiedzy w zakresie nauk neurologicznych wśród profesjonalistów oraz w społeczeństwie w celu usprawniania opieki zdrowotnej w zakresie chorób układu nerwowego.

Fundacja Udaru Mózgu powstała w 2009 roku. Jej misją jest poprawa sytuacji chorych po udarze oraz propagowanie zachowań zapobiegających chorobom naczyniowym mózgu. W tym celu Fundacja prowadzi liczne działania o charakterze informacyjnym i edukacyjnym. Fundacja Udaru Mózgu, jako jedyna polska organizacja jest członkiem Stroke Alliance for Europe oraz partnerem World Stroke Organization.

Stowarzyszenie „Udarowcy – Liczy się wsparcie” powstało we wrześniu 2012 roku w Bydgoszczy. Jego celem jest edukacja w zakresie tematyki udarów mózgu i prewencji chorób układu krążenia oraz udzielanie specjalistycznej pomocy w leczeniu i fizjoterapii osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych, zwłaszcza z powodu chorób neurologicznych. Stowarzyszenie pragnie upowszechniać w społeczeństwie wiedzę odnośnie czynników ryzyka, objawów udaru mózgu oraz zasad udzielania pierwszej pomocy.

Kampania „STOP UDAROM” została zainaugurowana w 2012 roku i jest nieprzerwanie kontynuowana. Jej celem jest budowanie świadomości społecznej w zakresie profilaktyki udaru mózgu oraz ograniczania jego medycznych i społecznych skutków. Każdego roku w ramach kampanii, prowadzone są różnego rodzaju działania edukacyjne w zakresie czynników ryzyka, profilaktyki i rozpoznawania objawów udaru mózgu oraz podejmowania skutecznej interwencji w razie jego wystąpienia.

pr/

Data publikacji: 05.06.2020 r.