25 lutego międzynarodowy dzień implantu ślimakowego

W naszym kraju takie urządzenia wykorzystywane są od 25 lat; są jednym z największych osiągnięć nowoczesnej medycyny. Obchody tego dnia mają pokazać ludziom z wadami słuchu, jak wiele korzyści daje taka implantacja, zmieniając życie na lepsze – podkreśliła dr Korneluk.

Pierwszą na świecie operację wszczepienia implantu ślimakowego 25 lutego 1957 r. przeprowadził w Paryżu francuski otochirurg Charles Eyries we współpracy z fizykiem medycznym Andre Djourno. Aparat ten nie dawał jeszcze osobie niesłyszącej możliwości rozumienia mowy, a jedynie poczucie dźwięków otoczenia.

W 1961 r. Wiliam House z uniwersytetu w Los Angeles wszczepił dwóm pacjentom elektrody stymulujące nerw słuchowy. W 1964 r. John Doyle, współpracujący wcześniej z Housem, po raz pierwszy wprowadził elektrodę do wnętrza ślimaka (części ucha środkowego w kształcie muszli ślimaka).

W 1972 r. House rozpoczął w Stanach Zjednoczonych pierwszy na świecie program leczenia głuchoty za pomocą seryjnie produkowanych implantów ślimakowych. Podobny program w Europie rozpoczął w 1973 r. Cloud-Henri Chouard w Paryżu, a Kurt Burian w 1975 r. w Wiedniu.

W Polsce pierwszą operację wszczepienia implantu ślimakowego osobie niesłyszącej 16 lipca 1992 r. wykonał prof. Henryk Skarżyński. Dzień później implant ślimakowy otrzymało pierwsze w Polsce niesłyszące dziecko. Zabiegi te zainicjowały program leczenia całkowitej głuchoty w naszym kraju.

– Było wtedy ryzyko, że mogą zdarzyć się różne nieprzewidywalne sytuacje, że coś może się nie udać. Wdrażanie programu implantów zostałoby w Polsce zaprzepaszczone na kilka lat – wspomina prof. Skarżynski.

Dr Korneluk powiedziała PAP, że do tej pory w Kajetanach wszczepiono około 5 tys. różnego typu implantów słuchowych, w tym prawie 2 tys. tych urządzeń u pacjentów z częściową głuchotą. W żadnym innym ośrodku na świecie nie przeprowadzono tak dużo tych operacji. W pozostałych ośrodkach w Polsce wszczepiono około 2 tys. tych urządzeń.

Implanty ślimakowe składają się z dwóch części: zewnętrznej, w której przetwarzane są sygnały akustyczne w sygnały elektryczne, oraz wewnętrznej, wszczepianej pod skórę (umieszczanej w tzw. loży kostnej w zagłębieniu kości czaszki). W ślimaku ucha wewnętrznego znajduje się elektroda, która bezpośrednio pobudza nerw słuchowy, wywołując wrażenia słuchowe.

U osób z częściową głuchotą implanty te zaczęto zakładać od 2002 r. Operacje te zainicjował na świecie prof. Skarżyński. Najpierw wszczepił go dorosłemu pacjentowi z częściową głuchotą, który przed operacją rozumiał jedynie 15-17 proc. docierających do niego dźwięków. Aparat w 100 proc. przywrócił mu rozumienie mowy. Dwa lata później specjalista jako pierwszy na świecie zaczął wszczepiać implanty słuchowe również u dzieci z częściową głuchotą.

Wprowadzane są coraz to nowe generacje aparatów słuchowych. Niektóre z nich łączą cechy implantu ucha środkowego i ślimakowego, zapewniając bezpośrednią stymulację ślimaka. Przeznaczone są dla osób, które nie mają już wystarczającej korzyści z aparatów słuchowych, ale nie kwalifikują się do wszczepienia implantu ślimakowego.

Najnowsze implanty słuchowe przywracają zarówno zdolność słyszenia i mówienia, jak i odbioru muzyki, a nawet rozwijania talentów muzycznych. Jest to możliwe nawet u osób z całkowitą utratą słuchu. Dr hab. Artur Lorens z Instytutu Fizjologii i Patofizjologii Słuchu w Kajetanach wyjaśnia, że w najnowszych implantach słuchowych dźwięki są znacznie lepiej przetwarzane na impulsy nerwowe. Udoskonalono również metody ich wszczepienia i lepiej poznano mechanizmy tzw. plastyczności mózgu.

W Warszawie co roku organizowany jest festiwal osób z implantami słuchowymi. Ostatni w lipcu 2016 r. odbył się w sali koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Jego głównym organizatorem jest Światowe Centrum Słuchu w Kajetanach. (PAP)

Zbigniew Wojtasiński

Data publikacji: 25.02.2017 r.