7002 przeszczepy w katowickim szpitalu im. Mielęckiego

Pierwszą transplantację narządową w Szpitalu im. A. Mielęckiego w Katowicach przeprowadzono 31 marca 1983 r., pacjentowi przeszczepiono wówczas nerkę od dawcy niespokrewnionego. Od tego czasu w katowickiej placówce przeprowadzono ponad 2300 przeszczepów nerek. W 2018 r. przeprowadzono 126 takich zabiegów, co stawia katowicki szpital na pierwszym miejscu w kraju pod względem liczby przeprowadzonych transplantacji nerki. Jak poinformowano 25 stycznia podczas konferencji prasowej w Katowicach, przed tygodniem przeszczepiono dwóm pacjentom w wieku 65 i 67 lat nerki pobrane od 81-letniej zmarłej dawczyni.

– Poprzedziły to drobiazgowe badania we współpracy z patomorfologami. Musieliśmy sprawdzić, czy te nerki funkcjonują prawidłowo. W szóstej dobie po zabiegu pacjenci czują się dobrze, ich wyniki się poprawiają – powiedział dr hab. Robert Król z oddziału chirurgii ogólnej, naczyniowej i transplantacyjnej. – To być może najstarsza, a na pewno jedna z najstarszych dawczyń nerek w Polsce. Swego czasu barierą dla pobrania byłby wiek 70 lat, teraz rozszerzyliśmy te kryteria – dodał.

Tylko dwie przeszczepione w ubiegłym roku w Katowicach nerki pochodziły od żywych dawców. To mniej niż 2017 r., kiedy było ich 6 i 2016 r. – 7. Niekorzystnego trendu nie poprawiło wprowadzenie przy Francuskiej jako standardu laparoskopowego pobrania nerki od żywego dawcy, dzięki czemu blizna po pobraniu narządu jest mniejsza. – Niewielka ilość przeszczepów od żywych dawców to ogólnopolski problem, poza tym wielu pacjentów może woli poczekać na nerkę od zmarłego dawcy, niż angażować kogoś z rodziny. Trzeba jednak pamiętać, że dializoterapia nie jest tak dobrą metodą leczenia i nie przywraca do pełnej jakości życia, jak zabieg transplantacji nerki – podkreślił kierujący oddziałem nefrologii, transplantologii i chorób wewnętrznych prof. Andrzej Więcek.

Szpital jest też kluczowym w Polsce ośrodkiem przeszczepiania komórek krwiotwórczych. Pierwszy przeszczep szpiku (autotransplantację) wykonano w katowickim ośrodku 26 kwietnia 1991 r. W 1997 r. wykonano pierwszy w Polsce przeszczep od dawcy niespokrewnionego. Obecnie Oddział Hematologii i Transplantacji Szpiku Szpitala im. A. Mielęckiego to miejsce, gdzie przeprowadza się około 300 przeszczepów szpiku rocznie, zarówno autologicznych, jak i allogenicznych. Jest to największy ośrodek transplantacji komórek krwiotwórczych w Polsce.

– To był dobry rok dla naszego oddziału hematologii i transplantacji. 303 transplantacje, o 10 proc. więcej w porównaniu z 2017 r. i ok. 30-procentowy wzrost w porównaniu z 2015 r. Liczba allotransplantacji, czyli albo od dawców niespokrewnionych, albo rodzinnych to 105 osób – powiedział kierujący oddziałem hematologii i transplantacji szpiku prof. Grzegorz Helbig.

W szpitalu rozwija się też program przeszczepów haploidentycznych. – To rozwiązanie w sytuacji, gdy przeszczep jest wymagany szybko, a zgodnego dawcy niespokrewnionego nie można znaleźć. Wówczas dawcą dla chorego może być syn, córka, mama, tata, nawet kuzyn. Dotychczas przeprowadziliśmy 12 takich zabiegów i z naszej obserwacji wynika, że to procedura bardzo bezpieczna i daje porównywalne wyniki. Przeszczepy haploidentyczne to jest przyszłość, będziemy się w tę stronę kierowali – dodał prof. Helbig.

Szpital im. A. Mielęckiego jest też czołową placówką w kraju pod względem liczby łącznych przeszczepów nerki i trzustki. Przez 15 lat przeprowadzono tu blisko 100 takich zabiegów. Z kolei liczba przeszczepów wątroby od 2005 roku wyniosła 358, co lokuje katowicką placówkę w gronie 4 najważniejszych krajowych ośrodków transplantacji tego narządu.

– Wszystkie te osiągnięcia nie byłyby możliwe bez zaangażowania i kompetencji zespołów medycznych. Rola personelu medycznego jest istotna na każdym poziomie – od kadry naukowej, poprzez zespoły lekarskie i pielęgniarskie, niezwykle istotne stanowiska koordynatorów ds. transplantacji, aż po pozostały personel medyczny. Na sukces szpitala składa się zaangażowanie całej załogi – podkreślił dyrektor Szpitala im. A. Mielęckiego w Katowicach dr Włodzimierz Dziubdziela.

– Przeszedłem dwa przeszczepy nerek, to 20 lat darowanego życia, dzięki postępowi medycyny i ciężkiej pracy tych lekarzy. Nie będę chyba nieskromny, jeśli powiem, że wiele osób cieszy się z tego, że żyjemy – nasi bliscy, ci, którzy korzystają z naszego doświadczenia, powołania, pracy – powiedział w imieniu pacjentów po przeszczepach o. Tomasz Tlałka.

Spotkanie zorganizowano z okazji Ogólnopolskiego Dnia Transplantacji, który jest obchodzony jest 26 stycznia, w rocznicę pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki, który przeprowadzono w 1966 r. w Warszawie. Był to wtedy 621 taki zabieg na świecie, pierwszy miał miejsce w roku 1954. Obchody Dnia Transplantacji służą promocji idei transplantologii, w tym również zwiększeniu społecznej wiedzy o możliwości przekazania narządów po śmierci. (PAP)

Anna Gumułka, fot. Lestat (Jan Mehlich) CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Data publikacji: 26.01.2019 r.