Phobys – aplikacja opierająca się na terapii ekspozycyjnej, wykorzystująca rzeczywistość rozszerzoną, może być stosowana do leczenia fobii, m.in. arachnofobii. Opracowana została przez zespół amerykańskich naukowców.
Fobie specyficzne, zwane też fobiami prostymi lub izolowanymi, należą do najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Szacuje się, że ten specyficzny rodzaj lęku, nawet panicznego, rozwija się u 3 do 15 proc. ludzi w ciągu życia, a większość z nich nie będzie szukać leczenia, a jeśli nawet, to nie kończy terapii. Fobie mogą objawiać się wokół ogromnej liczby bodźców, chociaż najczęściej pojawiają się wobec zwierząt – takich jak pająki.
Sposobów terapii fobii jest wiele, a jedną z najczęściej stosowanych jest tzw. ekspozycja, gdzie osoba bojąca się danej rzeczy jest konfrontowana z nią. Anja Zimmer i jej zespół z University of Basel i Saarland University postanowili rozszerzyć tego typu terapię, włączając do niej tzw. rzeczywistość rozszerzoną (ang. augmented reality) – system łączący świat rzeczywisty z generowanym komputerowo. W tego typu aplikacjach wykorzystuje się obraz z kamery, na który nałożona jest, generowana w czasie rzeczywistym, grafika 3D. Tak powstała Phobys – aplikacja AR mająca na celu zmniejszenie strachu przed pająkami.
W ciągu dwóch tygodni 33 rekruterów, z których 18 miało zdiagnozowaną arachnofobię (strach przed pająkami), przechodziło sześć półgodzinnych sesji, podczas których przepracowywali dziewięć stopni ekspozycji wirtualnego pająka. Zadaniem badanych było m.in. patrzenie na wirtualnego pająka, zbliżanie się do niego i podobnie jak w grach, dotykanie go, nakładanie pająków na ręce, a nawet przechodzenie przez ich grupy. Po każdym poziomie użytkownicy oceniali w skali od 0 do 10, jak bardzo czuli przerażenie lub obrzydzenie. Po osiągnięciu oceny 4 mogli przejść na dalszy poziom. Użytkownikom, którzy zbliżyli się do pająka wystarczająco na ostatnim, dziewiątym poziomie, rozległ się dźwięk pocałunku, a na ekranie urządzenia unosiły się serca. Badani przed i po użyciu aplikacji zostali poddani też kilku testom mierzącym poziom ich strachu przed pająkami, oraz obrzydzenia w stosunku do nich.
Analiza wyników uzyskanych w testach przed i po użyciu Phobys wykazała, że używanie tej aplikacji doprowadziło do znacznie niższych subiektywnych poziomów strachu podczas zbliżania się do prawdziwych pająków. Ci, którzy korzystali z aplikacji, nie tylko zgłosili mniejsze obrzydzenie wobec pająków, ale też uzyskali niższe wyniki w testach strachu, oraz sami zgłosili, że ich lęk wobec tych zwierząt znacznie spadł.
Autorzy badania zwracają uwagę na to, że aplikacja była używana przez rekruterów w domu, a większość z nich stosowała ją ponad wskazane w badaniu pół godziny dziennie. Jak wynika z analizy danych, średnio już po nieco ponad półtorej godziny używania Phobys można było zaobserwować u badanych redukcję lęku, chociaż – jak zaznaczają badacze – nie można wykluczyć efektu placebo.
Badacze mają zamiar powtórzyć badanie, a także sprawdzić czy efekt utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie.
O badaniu można przeczytać pod adresem: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S088761852100089X?via%3Dihub (PAP)
Agnieszka Niewińska-Lewicka, fot. phobys.com
Data publikacji: 18.10.2021 r.
