Dr n. med. Piotr Lodzinski
Nauka łącząca fizykę z fizjologią wydaje się podstawowym zapleczem wiedzy z zakresu elektrofizjologii kardiologicznej, ale jej znaczenie nie maleje wraz z rozwojem tej specjalizacji. Gruntowna wiedza z zakresu biofizyki może mieć decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa i skuteczności realizowanych procedur ablacji podłoża arytmii. Warto hojnie zainwestować czas w jej zgłębienie – to wspaniale zaprocentuje! – przekonuje dr n. med. Piotr Lodziński, FESC z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
W kontekście elektrofizjologii kardiologicznej, dziedziny poświęconej diagnostyce i terapii zaburzeń rytmu serca, biofizyka jest częścią, która opisuje zarówno zjawiska fizyczne, które są wykorzystywane do wpływu na biologiczną tkankę serca, jak również procesy, które są niezbędne do jej kontrolowanego uszkodzenia.
– Biofizyka stanowi jedną z dziedzin podstawowych. Jest to w pewnym sensie połączenie wiedzy z zakresu fizyki i fizjologii. Co nam daje to połączenie? Wiemy, w jaki sposób skutecznie i przede wszystkim bezpiecznie doprowadzać do uszkodzenia tkanek serca tak, żeby pomóc pacjentowi z zaburzeniami rytmu. Niestety, z racji bardzo podstawowego charakteru tej nauki jest ona często nie dość eksponowana w procesie edukacji kardiologicznej. Luki w wiedzy z tego zakresu mogą zaś mieć poważne konsekwencje, na przykład w postaci niezrozumienia przez operatora, dlaczego zabieg się nie udał albo dlaczego w trakcie wykonywania procedury wydarzyło się coś, czego chciano uniknąć – wyjaśnia dr n. med. Piotr Lodziński.
Wiedza z zakresu biofizyki zawarta jest między innymi w publikacjach naukowych stanowiących kanon wiedzy z tego zakresu. Jak zaznacza dr n. med. Piotr Lodziński, wiek klasycznych publikacji w kontekście elektrofizjologii stanowi pewne wyzwanie, ponieważ wiele z prac pochodzi z okresu, kiedy procedury ablacji na potrzeby badań były prowadzone w laboratoriach zwierzęcych w warunkach in vitro lub in vivo u zwierząt. Z punktu widzenia potrzeb współczesnych operatorów elektrofizjologicznych kluczowa jest właściwa aktualizacja wiedzy. Tak przygotowany został między innymi wykład z zakresu biofizyki ablacji, uwzględniony w ramach platformy edukacyjnej EP FANS, skierowanej do kardiologów elektrofizjologów na początkowym etapie kariery.
– Uznaliśmy, że klasyczną wiedzę z zakresu biofizyki koniecznie należy osadzić we współczesnych, znanych dzisiejszym operatorom warunkach klinicznych. Podczas kursu odwoływaliśmy się do praktycznych sytuacji i stosowanych w diagnostyce i terapii elektrofizjologicznej narzędzi, takich jak systemy elektroanatomiczne 3D czy najnowszej generacji cewniki ablacyjne – mówi dr n. med. Piotr Lodziński.
Ekspert zwraca uwagę, że nie zawsze oczywistym, ale niezmiernie istotnym zagadnieniem jest pilne śledzenie i właściwa interpretacja wszystkich parametrów rejestrowanych przez nowoczesne urządzenia podczas wykonywanego zabiegu ablacji. Przykładami są: stosowana moc, impedancja czy temperatura.
– W przypadku ablacji RF wykonywanej klasycznym cewnikiem chłodzonym odczyt temperatury może dawać operatorowi złudne poczucie bezpieczeństwa. Może wydawać się, że skoro cewnik jest chłodzony i temperatura utrzymuje się na bezpiecznym poziomie, co potwierdzają odczyty, nie ma ryzyka przegrzania tkanki. Tymczasem wiedza z zakresu biofizyki i świadomość sposobu propagacji dostarczanej do tkanki energii pozwala na realną ocenę sytuacji. Wiemy, że mimo pozornie bezpiecznych odczytów w przypadku zbyt długiej aplikacji lub zbyt dużego docisku może dojść do powikłania. Z punktu widzenia bezpieczeństwa zabiegu to wiedza wręcz bezcenna – uważa dr n. med. Piotr Lodziński.
Znajomość biofizyki pozwala też zdaniem eksperta na właściwe zaprojektowanie zabiegu, to jest określenie jego strategii i wariantów awaryjnych. Przemyślany plan i możliwe scenariusze alternatywne pozwalają na realizację zabiegu w krótszym czasie, w sposób bardziej bezpieczny i skuteczny.
pr/, fot. mat pras.
Data publikacji: 31.05.2022 r.
