Dieta śródziemnomorska może łagodzić objawy związane z zespołem jelita drażliwego

Wyniki pilotażowego badania sugerują, że dieta śródziemnomorska może łagodzić objawy u osób z zespołem jelita drażliwego – informuje pismo „Neurogastroenterology & Motility”.

Badanie pilotażowe przeprowadzili naukowcy z University of Michigan (USA). Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup, przez cztery tygodnie jedna stosowała dietę śródziemnomorską, a druga dietę o niskiej zawartości FODMAP, powszechnie stosowana przypadku zespołu jelita drażliwego. FODMAP to skrót od angielskiego zwrotu „Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols”, czyli fermentujące oligo-, di-, monosacharydy oraz poliole. Jest to grupa krótkołańcuchowych węglowodanów, które są słabo wchłaniane w jelicie cienkim i łatwo fermentują w jelicie grubym.

Zespół jelita drażliwego (IBS, ang. irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń dotyczących przewodu pokarmowego – dotyka od 4 do 11 proc. całej populacji. Charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami lub biegunkami. Często występują również inne objawy, takie jak uczucie niepełnego wypróżnienia czy wodnisty stolec. Większość pacjentów woli interwencje dietetyczne od leków.

Dieta o niskiej zawartości FODMAP prowadzi do poprawy objawów u ponad połowy pacjentów, ale jest restrykcyjna i trudna do przestrzegania.

„Restrykcyjne diety, takie jak dieta o niskiej zawartości FODMAP, mogą być trudne do przyjęcia przez pacjentów” — powiedział Prashant Singh, gastroenterolog z Michigan Medicine i główny autor artykułu (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/nmo.70060).

„Oprócz kwestii kosztów i czasochłonności istnieją obawy dotyczące niedoborów składników odżywczych i zaburzeń odżywiania podczas próby stosowania diety o niskiej zawartości FODMAP. Dieta śródziemnomorska zainteresowała nas jako alternatywa, która nie jest dietą eliminacyjną i przezwycięża kilka z ograniczeń związanych z dietą o niskiej zawartości FODMAP” – dodał.

Podczas badania w grupie diety śródziemnomorskiej wyraźna poprawę objawów udało się osiągnąć u 73 proc. pacjentów, natomiast w grupie o niskiej zawartości FODMAP było to 81,8 proc.

Jednym z głównych kryteriów dotyczących skuteczności diety była standardowa dla FDA redukcja intensywności bólu brzucha o 30 proc. po czterech tygodniach.

U wszystkich pacjentów objętych badaniem zdiagnozowano IBS-D (z biegunką) lub IBS-M (mieszane objawy zaparć lub biegunki).

Badanie to było pierwszym randomizowanym kontrolowanym badaniem porównującym dietę śródziemnomorską z inną potencjalną dietą. (Poprzednie badania porównywały dietę śródziemnomorską z typowymi dietami osób lub nie były randomizowanymi badaniami kontrolowanymi). Chociaż dieta śródziemnomorska zapewniała ulgę w objawach, grupa o niskiej zawartości FODMAP doświadczyła większej poprawy mierzonej zarówno intensywnością bólu brzucha, jak i wynikiem nasilenia objawów IBS.

Naukowcy uznali wyniki tego badania pilotażowego — które ukończyło 20 pacjentów — za wystarczająco zachęcające, aby uzasadnić przyszłe, większe kontrolowane badania w celu zbadania potencjału diety śródziemnomorskiej jako skutecznej interwencji dla pacjentów z IBS.

Dieta śródziemnomorska jest już popularna wśród lekarzy ze względu na jej korzyści dla układu sercowo-naczyniowego, funkcji poznawczych i ogólnego zdrowia. Poprzednie badania nad wpływem diety śródziemnomorskiej na IBS przyniosły jednak sprzeczne wyniki.

„To badanie uzupełnia rosnący zbiór dowodów, które sugerują, że dieta śródziemnomorska może być przydatnym dodatkiem do menu opartych na dowodach interwencji dietetycznych dla pacjentów z IBS” — powiedział dr William Chey, szef gastroenterologii na University of Michigan, prezydent-elekt American College of Gastroenterology i współautor artykułu. (PAP)

Paweł Wernicki, fot. freepik.com

Data publikacji: 02.06.2025 r.