5 maja obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych. Ta grupa stanowi 14 proc. społeczeństwa w Polsce i liczy aż 5,5 mln ludzi.
Spośród nich 27,2 proc. ma znaczny stopień niepełnosprawności, 38,4 proc. – umiarkowany, a 34,4 proc. – lekki. W ostatnich latach zwiększa się liczba osób ze stopniami znacznym i umiarkowanym, spada zaś liczba osób posiadających orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Ponad połowa niepełnosprawnych to osoby w wieku 55 lat i powyżej. 48 proc. z nich cierpi na choroby układu krążenia, 46 proc. – na schorzenia lub uszkodzenia narządu ruchu, a 29,5 proc. – na choroby lub uszkodzenia narządu wzroku. 29 proc. zmaga się ze schorzeniami neurologicznymi.
Jak wynika z badań, tylko 9 proc. osób z niepełnosprawnością pozytywnie ocenia swój stan zdrowia; aż 40 proc. określa go jako zły. Jednocześnie 60 proc. niepełnosprawnych uważa, że ich dotychczasowe życie było dobre lub bardzo dobre, 6 proc. ocenia je jako złe lub bardzo złe. Zdecydowana większość osób z niepełnosprawnością jest zadowolona ze swojego życia rodzinnego oraz kontaktów z przyjaciółmi.
W przypadku problemów zdrowotnych ponad połowa osób z niepełnosprawnością zwraca się z prośbą o pomoc do domowników, 32 proc. – do pozostałej rodziny. Pomocy w organizacjach szuka tylko 3 proc. osób z niepełnosprawnością.
Organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością wskazują na istniejące bariery architektoniczne, m.in. dla osób poruszających się na wózkach, niedostosowanie wind i podjazdów, środków transportu publicznego. Nie brak także utrudnień w dostępie do edukacji – ciągle zbyt mało osób z niepełnosprawnością podejmuje studia wyższe.
Występują także znaczne trudności z zatrudnieniem tych osób. Planowane jest wprowadzenie zmian do ustawy o służbie cywilnej i pracownikach samorządowych, by zwiększyć zatrudnienie osób z niepełnosprawnością w tych obszarach. Obecnie urzędy administracji, podobnie jak przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 25 pracowników, mają obowiązek zatrudnienia w swoich strukturach co najmniej 6 proc. osób z niepełnosprawnością. Projekt ten budzi jednak wątpliwości natury prawnej, negatywnie zaopiniowało go Biuro Analiz Sejmowych.
Osoby niepełnosprawne mają też utrudniony udział w wyborach pomimo, że publicznie podkreśla się znaczenie frekwencji wyborczej. Od 2009 roku w Sejmie znajduje się projekt ustawy o dostosowaniu organizacji wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest w nim m.in. propozycja głosowania korespondencyjnego. Obecnie osoby z niepełnosprawnością mogą głosować za pośrednictwem pełnomocnika. Osoby niewidome lub słabowidzące będą mogły głosować za pomocą specjalnych nakładek (po uprzednim zgłoszeniu takiej potrzeby).
Przewodniczący sejmowej Komisji Polityki Społecznej, Sławomir Piechota, wskazywał, że konieczne jest wprowadzenie rozwiązań prawnych na poziomie europejskim, dotyczących m.in. jednakowego standardu wyborczego we wszystkich krajach UE. Postulował także wprowadzenie jednolitego statusu osoby niepełnosprawnej w Europie oraz jednolitej sygnalizacji świetlnej dla pieszych.
5 maja w Polsce jest obchodzony także Dzień Godności Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie.
