Mózg pacjenta w stanie wegetatywnym reaguje na oglądany film

Wyniki badania naukowców z Western University w London (Ontario)opisano właśnie w „Proceedings of the National Academy of Science of the United States od America” (PNAS). Do badania użyto ośmiominutowego klipu z filmu Hitchcocka „Bang! You’re Dead” z 1961 r. To opowieść o chłopcu, który w walizce wujka znajduje rewolwer, zabiera go i razem przyjaciółmi bawi się bronią, tak samo jak bawią się zazwyczaj pistoletami – zabawkami. Chłopcy przebiegają przez miasto, celując z rewolweru w napotkanych ludzi i naciskając spust, nie zdając sobie jednak sprawy, że w rewolwerze jest prawdziwy nabój. Rodzice i wujek zaczynają szukać chłopca, ale najpierw dochodzi do tragedii.

Film budzi emocje, a naukowcy z Western University postanowili sprawdzić nieinwazyjną metodą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego(fMRI) jak reaguje mózg. Jak piszą w swoim artykule w PNAS, „interpretacja ludzkiej świadomości na podstawie aktywności mózgu, bez odwoływania się do mowy czy działania, jest jedną z najciekawszych i stawiających wyzwania barier dla współczesnej nauki o mózgu”.

Badacze mogli obserwować podczas pokazywania filmu reakcje mózgu osób zdrowych oraz m.in. pacjenta, który od 16 lat pozostaje w stanie wegetatywnym.
Mimo braku jakichkolwiek reakcji w zachowaniu chorego, reakcje jego mózgu „były wysoce podobne do reakcji u zdrowych uczestników badania”, a „wyniki badania sugerują, iż ów pacjent miał świadomą poznawczą reakcję wysoce podobną do reakcji każdego zdrowego uczestnika badania podczas oglądania filmu” – podkreślili naukowcy. Dodali, że te wyniki badania umożliwiają interpretację reakcji świadomości, nawet jeśli nie istnieją reakcje w zachowaniu.

Jak podawały kanadyjskie media, ojciec pacjenta, u którego zobrazowano tak zaskakujące reakcje mózgu, pokazywał mu w ciągu minionych 16 lat filmy w nadziei, że syn będzie mógł odczuwać przyjemność z oglądania, mimo całkowitego braku odczuć widocznych.

W badaniu opisano jedynie przypadki dwóch chorych pacjentów, ale naukowcy przeprowadzili test na 15 osobach w stanie wegetatywnym. Zdaniem naukowców przynajmniej u 20 proc. chorych w stanie wegetatywnym mózg nadal wykazuje możliwości poznawcze.

W opisanym właśnie w PNAS badaniu brał udział dr Adam Owen z Western University, ten sam, który dwa lata temu, również za pomocą fMRI uzyskał od pacjenta w stanie wegetatywnym odpowiedź na pytanie o odczuwany ból. Reakcja mózgu pacjenta obserwowana podczas rezonansu magnetycznego sugerowała, że nie odczuwa on bólu.

Kanadyjscy badacze proponują teraz, by w ocenie stanu pacjentów nie wykazujących żadnych zewnętrznych reakcji zacząć stosować metodę, która w naturalny sposób może przyciągać ich uwagę, zamiast testów określanych jako „zadaniowe”. Podkreślają, że takie podejście ma istotne konsekwencje etyczne dla standardów opieki nad pacjentami.

Z Toronto Anna Lach (PAP)

Data publikacji: 20.09.2014 r.