Naukowcy wydłużyli ludzkie telomery
Amerykańscy badacze znaleźli szybki i skuteczny sposób na zwiększenie długości ludzkich telomerów. Ich odkrycie ułatwi badania nad chorobami związanymi z procesem starzenia się – informuje pismo „The FASEB Journal".
Telomery to fragmenty chromosomu umiejscowione na jego końcach i chroniące go przed uszkodzeniem w trakcie podziału komórki. U młodej osoby telomery mają zazwyczaj około 8-10 tys. nukleotydów długości. Jednak wraz z każdym podziałem komórki telomery ulegają skróceniu, aż w końcu osiągają stan uniemożliwiający dalszą ochronę chromosomu. To prowadzi do starzenia się organizmu i rozwoju wielu chorób, a także ogranicza możliwości hodowli komórek w laboratorium.
Na szczęście naukowcy z Uniwersytetu Stanforda (USA) opracowali nową metodę, która pozwala na wydłużenie ludzkich telomerów, a w konsekwencji uzyskanie w laboratorium znacznie większej ilości komórek, które mogą posłużyć do badań nad procesem starzenia się, a także przebiegiem i potencjalną terapią licznych schorzeń.
„Znaleźliśmy sposób na wydłużenie ludzkich telomerów aż o tysiąc nukleotydów, wywołując cofnięcie wewnętrznego zegara komórkowego o równowartość kilku lat ludzkiego życia. To znacznie zwiększy ilość komórek dostępnych do badań nad lekami i modelami chorób” – komentuje prof. Helena Blau, współautorka publikacji.
Podczas eksperymentów prowadzonych na fibroblastach (komórkach skóry) i mioblastach (komórkach mięśniowych) zastosowano zmodyfikowaną cząsteczkę RNA kodującą sekwencję dla TERT – aktywnego składnika telomerazy, czyli enzymu chroniącego telomery. Trzykrotna aplikacja zmodyfikowanego RNA pozwoliła, aby długość telomerów w ciągu kilku dni wzrosła o ponad 10 proc. Dzięki temu komórki mogły dokonać większej liczby podziałów. Komórki skóry dzieliły się 28 razy więcej, a komórki mięśni 3 razy więcej. Co ważne, skutki interwencji były ograniczone w czasie – komórki nie mogły dzielić w nieskończoność. Zapobiegało to procesom rakotwórczym.
„Owo nowe podejście toruje drogę zapobieganiu oraz leczeniu chorób związanych ze starzeniem się. Tego typu terapia może być również korzystna w przypadku silnie upośledzających chorób genetycznych związanych ze skracaniem się telomerów (np. dystrofii mięśniowej Duchenne’a)” – przekonuje Blau.
„Biolodzy od dawna przypuszczali, że kluczem do dłuższego życia jest ustalenie, w jaki sposób wydłużyć telomery. Helen Blau i jej współpracownicy właśnie tego dokonali” – komentuje redaktor naczelny „The FASEB Journal” Gerald Weissmann.
Teraz badacze rozpoczynają eksperymenty nad innymi typami komórek, w tym komórkami macierzystymi. (PAP)
ooo/ agt/
Data publikacji: 28.01.2015 r.
