Naukowcy z UG otrzymali patent na nową terapię atopowego zapalenia skóry

Urząd Patentowy RP przyznał naukowcom z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego patent na wynalazek „Inhibitory białka Hsp90 do zastosowania w leczeniu atopowego zapalenia skóry (AZS) u ludzi”. Autorami rozwiązania są prof. Stefan Tukaj i doktorant Krzysztof Sitko – poinformowało biuro prasowe uczelni.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna dotykająca nawet 30 proc. dzieci i 10 proc. dorosłych. Objawia się świądem, suchością skóry i nawracającymi zmianami skórnymi. Choroba znacząco obniża jakość życia, a liczba zachorowań wciąż rośnie.

Zespół prof. Tukaja opracował nową strategię terapeutyczną, opartą na dwóch inhibitorach białka Hsp90 – tanespimycynie (17-AAG) i ganetespibie (STA-9090), znanych wcześniej z badań nad nowotworami.

– Postanowiliśmy sprawdzić skuteczność i bezpieczeństwo tych związków w kontekście atopowego zapalenia skóry. Badania przeprowadziliśmy zarówno na hodowlach komórkowych, jak i w modelu zwierzęcym – wyjaśnia cytowany prof. Stefan Tukaj.

Inhibitory Hsp90 wykazały silne działanie przeciwzapalne, zmniejszając poziom cytokin i aktywność komórek odpowiedzialnych za utrzymanie stanu zapalnego.

– Blokując Hsp90, niejako „wyciszamy” mechanizmy podtrzymujące stan zapalny. W efekcie objawy AZS ulegają złagodzeniu – stwierdził prof. Tukaj.

Naukowcy podkreślają, że terapia może stanowić alternatywę lub uzupełnienie dla obecnie stosowanych leków, zwłaszcza u pacjentów, którzy nie reagują na standardowe leczenie.

– Sądzimy, że opracowana przez nas terapia może być bezpieczną opcją leczenia AZS – szczególnie dla osób, które nie uzyskują poprawy po zastosowaniu inhibitorów kalcyneuryny lub kortykosteroidów – ocenił naukowiec.

Zaznaczył, że bezpieczeństwo inhibitorów Hsp90 zostało już wcześniej potwierdzone u pacjentów onkologicznych, którym podawano je dożylnie w znacznie wyższych dawkach. – My stosowaliśmy je miejscowo, na skórę, w dużo niższych stężeniach, i uzyskaliśmy bardzo dobre wyniki – zastrzegł.

Zdradził, że przygotował formułę kremu z inhibitorem Hsp90 i testował ją na sobie przez sześć tygodni. – Nie zaobserwowałem żadnych działań niepożądanych – przyznał naukowiec – zastrzegając, że konieczne są badania kliniczne, by ocenić skuteczność preparatu u pacjentów z AZS. Kolejnym etapem prac będzie rozpoczęcie badań z udziałem ludzi. Jak podkreślił prof. Tukaj, tylko badania kliniczne pozwolą potwierdzić skuteczność i wprowadzić lek na rynek.

Zdaniem naukowców rozwiązanie ma potencjał komercjalizacyjny. – Istnieje realna szansa, że terapia oparta na inhibitorach Hsp90 będzie bezpieczna i skuteczna także u osób z AZS, szczególnie u pacjentów z przebytymi chorobami onkologicznymi – dodaje badacz.

Jego zdaniem uzyskane wyniki dają nadzieję na nową, bezpieczną metodę leczenia atopowego zapalenia skóry.(PAP)

pm/ zan/, fot. freepik.com

Data publikacji: 04.11.2025 r.