Obiecujące badania nad uniwersalną szczepionką chroniącą przed rakiem
- 28.07.2025
Są obiecujące wyniki wstępnych badań nad uniwersalną szczepionką chroniącą przed rakiem – twierdzą amerykańscy badacze na łamach „Nature Biomedical Engineering”. Część specjalistów uważa, że na ogłoszenie sukcesu jest jeszcze za wcześnie.
Jak tłumaczy współautor badań dr Elias Sayour z University of Florida, szczepionka, która jest testowana na ochotnikach, „aktywuje układ immunologiczny jak tylko w organizmie się pojawi cokolwiek groźnego, by rozpoznać i odrzucić komórki nowotworowe”.
Jego zdaniem jest szansa, że preparat ten będzie wykazywał działanie uniwersalne, chroniące przed różnymi nowotworami u wielu pacjentów. Zależeć to będzie jednak od zdolności szczepionki do „rozpoznania i odrzucenia wszystkich rodzajów nowotworów”.
Komórki nowotworowe potrafią się ukryć przed układem immunologicznym, dzięki czemu mogą się rozwijać i rozprzestrzeniać w całym organizmie. Najnowsze metody, takie jak immunoterapia albo tzw. leki immunokompetentne, są tak zaprojektowane, by odblokować układ odpornościowy do walki z komórkami nowotworowymi.
„Gdy nowotwór jest aktywny, system immunologiczny zostaje oszukany i nie jest aktywizowany” – zaznacza dr Sayour w wypowiedzi dla „Newsweeka”. „Nasza metoda może go pobudzić do walki z nowotworem” – dodaje.
Działanie szczepionki przeciwnowotworowej polega na stymulacji szlaków interferonowych (IFN), regulujących odpowiedź immunologiczną organizmu. Ma być ona skuteczna przeciwko różnym chorobom nowotworowym.
Immunoterapia stosowana jest w leczeniu wielu typów nowotworów, ale nie ma zastosowania we wszystkich chorobach nowotworowych. Nie pomaga nawet wszystkim pacjentom onkologicznym z tym samym typem nowotworu, jedynie niektórym z nich, na przykład z odpowiednią ekspresją białka PD-1 (tzw. białka programowanej śmierci komórki).
Cytowany przez tygodnik „Newsweek” prof. Hua Wang z University of Illinois uważa, że tego rodzaju uniwersalną szczepionkę można byłoby stosować przed rozpoczęciem innych terapii. Jeśli tylko jej przydatność potwierdzą kolejne badania kliniczne.
Inny specjalista prof. David Braun z Yale Cancer Center, który nie uczestniczył w tych badaniach, podkreśla w wypowiedzi dla „Newsweeka”, że choć to bardzo intrygujący pomysł, to trzeba zachować ostrożność.
Zwraca uwagę, że dużo jeszcze czasu potrzeba zanim ewentualnie zostanie ona zatwierdzona do użycia. W badaniach trzeba będzie przede wszystkim ustalić, czy uniwersalna szczepionka przeciwnowotworowa będzie w stanie faktycznie przedłużyć życie chorych na nowotwory.
W onkologii zaczyna dominować spersonalizowane leczenie pacjentów, czyli takie, które jest dopasowane do konkretnego pacjenta, a nie tylko do rodzaju jego choroby nowotworowej. Wykorzystuje się w tym celu na przykład leczenie ukierunkowane molekularnie oraz immunoterapię.
Zbigniew Wojtasiński
Data publikacji: 28.07.2025 r.
