Według danych NFZ osteoporoza jest chorobą, która na świecie dotyka 22,1 proc. kobiet oraz 6,1 proc. mężczyzn powyżej 50. roku życia. W Polsce w 2018 roku odnotowano 2,1 mln przypadków osteoporozy, z czego 1,7 mln dotyczyło kobiet. W poniższym artykule znajdziesz informacje na temat tego, jak leczy się tę przypadłość, oraz jaką dietę powinni stosować chorzy. Jeśli chorujesz na osteoporozę, warto przyswoić sobie listę produktów, jakie są zalecane, a tym bardziej, jakie, zdaniem specjalistów, są niewskazane.
Osteoporoza to choroba uszkadzająca układ szkieletowy człowieka. Jej mechanizm polega na zmniejszeniu gęstości kości, a co za tym idzie – upośledzeniu połączeń tkankowych. Wspomniane procesy przekładają się na zwiększone ryzyko złamań, ponieważ resorpcja kości zaczyna dominować nad ich odbudową. Osoby chorujące na osteoporozę są narażone na złamania przy obciążeniach, które dla zdrowego człowieka nie są groźne. Ze statystyk wynika, że najczęściej chorują kobiety w wieku postmenopauzalnym.
Osteoporozę dzieli się na pierwotną i wtórną. Ten pierwszy rodzaj jest związany ze starzeniem się organizmu. Z kolei osteoporoza wtórna jest wynikiem rozwijających się w organizmie stanów patologicznych, np. chorób przewodu pokarmowego i upośledzonego wchłaniania wapnia, zaburzeń hormonalnych, a także przewlekłego stosowania niektórych grup leków.
Jest chorobą, która wymaga pilnej diagnostyki, ponieważ wczesne wykrycie minimalizuje ryzyko poważnych złamań.
Według oficjalnych zaleceń osoba podejrzewająca u siebie osteoporozę powinna zrobić badanie gęstości kości (BMD). Zwykle wykonuje się je za pomocą absorpcjometrii rentgenowskiej podwójnej energii (DXA lub DEXA) lub densytometrii kości. W ten sposób sprawdza się, ile promieniowania rentgenowskiego jest pochłaniane przez kości. Po badaniu otrzymuje się dwa wyniki – T i Z. Wynik T służy do oceny ryzyka złamań i określa gęstość kości w porównaniu z normalną populacją młodych ludzi. Wynik Z porównuje gęstość kości w odniesieniu do grupy wiekowej pacjenta, co rozstrzyga o konieczności wykonywania dodatkowych badań.
Do innych badań, które mogą okazać się przydatne w diagnostyce osteoporozy należą:
- ilościowa tomografia komputerowa,
- scyntygrafia układu kostnego,
- rezonans magnetyczny.
Chorym na osteoporozę podaje się witaminę D3 i zaleca przyjmowanie pokarmów o znacznej zawartości wapnia i fosforanów. Dla powodzenia leczenia bardzo istotne jest, by pacjent zaprzestał palenia papierosów i dbał o regularną aktywność fizyczną.
Jeżeli wspomniane metody okażą się niewystarczające, specjalista przepisuje leki mające wiązać minerały budujące kości. Przykładem takich leków są bisfosfoniany. Innymi farmaceutykami stosowanymi w walce z tą chorobą są przeciwciała monoklonalne (np. denosumab), których działanie polega na hamowaniu osteoklastów, czyli komórek odpowiedzialnych za resorpcję tkanki kostnej. Ostatnią deską ratunku w walce z tą chorobą jest romosozumab, ewentualnie teryparatyd. Pierwszy z nich zwiększa możliwość odbudowy kości, jednocześnie hamując procesy ich resorpcji. Natomiast teryparatyd jest w zasadzie częścią ludzkiego hormonu (parathormonu), a jego działanie jest nakierowane na pobudzanie procesów tworzenia kości przez stymulację osteoklastów.
Chorym na osteoporozę zaleca się spożywanie:
- serów i mleka o niskiej zawartości tłuszczu,
- tłustych ryb morskich i owoców morza,
- warzyw (zwłaszcza w postaci sałatek z dodatkiem oliwy) i owoców,
- jaj i chudego mięsa,
- suchych nasion roślin strączkowych,
- ziół, kurkumy i curry,
- słabej herbaty i soków bez dodatku cukru.
Do produktów przeciwwskazanych przy osteoporozie należą:
- sól,
- słodycze,
- alkohol,
- tłuszcze zwierzęce (np. smalec, boczek i słonina),
- warzywa bogate w szczawiany,
- tłuste sery, śmietana i serki topione.
Ewa Maj, fot. archiwum NS
Data publikacji: 31.05.2022 r.
