Potrzebny program pilotażowy dla pacjentów dializowanych – obecne wyceny procedur nefrologicznych nie odzwierciedlają kosztów leczenia

Dostęp naczyniowy jest podstawą hemodializy, mającą bezpośredni wpływ na przeżywalność i jakość życia pacjentów z niewydolnością nerek. Mimo że przetoki tętniczo-żylne (AVF) uznawane są za najlepsze rozwiązanie, nawet 49 proc. pacjentów dializowanych jest przez cewniki permanentne. Stan ten znacznie odbiega od rekomendacji Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego, zgodnie z którymi aż 80 proc. pacjentów powinno korzystać z AVF. Przełom w dostępie naczyniowym może przynieść technologia endowaskularnego tworzenia przetok (endo AVF) z wykorzystaniem energii fal radiowych zatwierdzona przez FDA w 2018 roku, a od 2022 dostępna dla pacjentów również w Polsce.

Dzięki tej metodzie przetoki można tworzyć w sposób mniej inwazyjny, co istotnie zmniejsza ryzyko powikłań i może znacząco poprawić wyniki leczenia.

Procedury nefrologiczne niedofinansowane
W Polsce brakuje odpowiedniej wyceny procedur nefrologicznych, co utrudnia pacjentom uzyskanie nowoczesnej i bezpiecznej opieki. Dotyczy to zarówno wizyt u lekarzy, jak i nowych metod leczenia. Przykładem jest endoAVF, czyli mało inwazyjna technika tworzenia przetoki tętniczo-żylnej dla pacjentów dializowanych. Metoda ta jest polecana przez międzynarodowe organizacje nefrologiczne. Dzięki niej pacjenci szybciej wracają do zdrowia i mają mniejsze ryzyko powikłań. Niestety, w Polsce nie jest ona włączona do listy świadczeń refundowanych. W efekcie szpitale nie mogą jej stosować na dużą skalę, a pacjenci nie mają dostępu do nowoczesnych i bezpieczniejszych metod leczenia. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do wyższych kosztów w systemie ochrony zdrowia oraz gorszych wyników leczenia osób z przewlekłą chorobą nerek.

– Technologia endowaskularnego tworzenia przetok (endoAVF) jest już standardem w wielu rozwiniętych krajach. W Stanach Zjednoczonych metoda ta stała się realną alternatywą dla chirurgicznego tworzenia przetok i jest szeroko stosowana. Niestety, w Polsce nie możemy jej szeroko wprowadzać, ponieważ brakuje refundacji oraz niedoszacowanie procedur nefrologicznych. Potrzebny jest program pilotażowy, który pozwoli pacjentom dializowanym na dostęp do nowoczesnych metod leczenia – podsumowuje prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, pełnomocnik ds. jakości kształcenia CMKP.

Potrzebne działanie Ministerstwa Zdrowia
– W Polsce jest prawie 21 000 pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, którzy potrzebują dializ. Niemal połowa z nich korzysta z cewników, aby uzyskać dostęp do leczenia dializą. Oznacza to, że około 10 000 pacjentów mogłoby przejść na bezpieczniejszą metodę dializowania przy użyciu przetok tętniczo-żylnych – w tym przetok wytwarzanych mało inwazyjną metodą endowaskularną (endoAVF). Zwiększenie liczby przetok tętniczo-żylnych zapewni lepsze leczenie pacjentów i zmniejszy koszty ponoszone przez system opieki zdrowotnej, zmniejszając liczbę powikłań, hospitalizacji i zakażeń – komentuje prof. dr hab. n. med. Magdalena Krajewska, konsultant krajowa w dziedzinie nefrologii.

Z perspektywy organizacyjnej i systemowej kluczowe jest, aby Ministerstwo Zdrowia podjęło decyzję o uruchomieniu programu pilotażowego dla pacjentów dializowanych. Takie działanie pozwoli na ocenę efektywności klinicznej i kosztowej tej innowacyjnej metody w ramach systemu ochrony zdrowia oraz stworzy podstawy do ewentualnego włączenia jej do koszyka świadczeń gwarantowanych. Brak programu pilotażowego skutkuje dalszymi opóźnieniami we wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań i utratę szansy na poprawę jakości życia pacjentów z przewlekłą chorobą nerek.

Eksperci Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali apelują o włączenie procedury endoAVF do działań pilotażowych i rozpoczęcie dialogu ze środowiskiem nefrologicznym oraz placówkami medycznymi gotowymi do wdrożenia tej technologii.

Korzyści zdrowotne i ekonomiczne dla systemu ochrony zdrowia
Wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań może przynieść wymierne korzyści zdrowotne nie tylko dla pacjentów dializowanych, lecz także dla całego systemu opieki zdrowotnej. To szansa na poprawę jakości leczenia, skrócenie czasu hospitalizacji, a także ograniczenie liczby powikłań. Przekłada się to nie tylko na bezpieczeństwo pacjenta, ale również na lepsze wykorzystanie zasobów medycznych oraz redukcję kosztów leczenia powikłań. W świetle rosnącej liczby pacjentów dializowanych, dostęp do nowoczesnych technologii powinien stanowić priorytet w polityce zdrowotnej państwa.

—
Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali została zawiązana w 2021 roku, a głównym jej celem jest zwiększanie bezpieczeństwa pracowników ochrony zdrowia w miejscu pracy, m.in. poprzez promowanie i zachęcanie szpitali do korzystania z bezpiecznego sprzętu medycznego. Głównym projektem Koalicji jest program „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, do którego przyłączają się placówki medyczne, przestrzegające zaleceń w niej zawartych. Patronat nad projektem objęły m.in. : Narodowy Fundusz Zdrowia, Rzecznik Praw Pacjenta, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polska Federacja Szpitali oraz Naczelna Izba Lekarska.

tuk/, fot. materiały prasowe

Data publikacji: 27.08.2025 r.