Sejm: ustawa o zdrowiu publicznym – do komisji zdrowia

21 lipca w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu przygotowanego przez ministerstwo zdrowia.
Przedstawiając projekt wiceminister zdrowia i pełnomocniczka rządu odpowiedzialna za jego przygotowanie Beata Małecka-Libera podkreśliła, że elementem ustawy będzie Narodowy Program Zdrowia (NPZ), czyli uchwalany na pięcioletnie okresy dokument strategiczny dla zdrowia publicznego.
NPZ ma być przyjmowany w drodze rozporządzenia rządu, a określone w nim cele mają przysłużyć się poprawie zdrowia i jakości życia Polaków. Pierwszy taki program ma objąć lata 2016-2020.

Jak wyjaśniła Małecka-Libera, zadania opisane w programie należą do dwóch kategorii – pierwsza z nich to zadania własne administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, druga zaś to te, które do nich nie należą, a które wymagają wsparcia finansowego ze środków przewidzianych na realizację programów określonych w NPZ.
Wiceminister przekonywała, że czas radykalnie zmienić myślenie o wydatkach na zdrowie, bo nie są to niepożądane koszty, a dobra inwestycja.

Za skierowaniem projektu do dalszych prac w komisji opowiedzieli się przedstawiciele wszystkich klubów i kół parlamentarnych.

Maciej Orzechowski (PO) podkreślił, że w Polsce rośnie problem otyłości i nadwagi, który z kolei jest źródłem kolejnych problemów zdrowotnych. Zwrócił też uwagę na stosowanie używek, w tym dopalaczy, co bezpośrednio i pośrednio obciąża budżet medycyny naprawczej. W jego ocenie przewidziane w projekcie działania profilaktyczne dają szansę na zmianę tego stanu rzeczy.

Tomasz Latos (PiS) ocenił, że przedłożony projekt ustawy jest trudny, bo – jak wskazał – dotyczy zakresu kompetencji nieomal połowy składu Rady Ministrów. Jego zdaniem, wskutek „pewnego chaosu”, pieniądze na programy profilaktyczne były dotąd wydawane mało efektywnie, a ustawa o zdrowiu publicznym nie byłaby potrzebna, gdyby ministerstwa, NFZ i samorządy działały skuteczniej.

Posłowie pytali m.in. o to, czy na koordynację działań dotyczących zdrowia publicznego zostaną przeznaczone dodatkowe środki. Małecka-Libera wyjaśniła, że będą to środki na stworzenie stanowiska pełnomocnika rządu ds. zdrowia publicznego, który będzie wspierał ministra zdrowia. Podkreśliła, że nie ma potrzeby zatrudniania w tym celu kolejnych osób, bo w resorcie już dziś istnieje departament zdrowia publicznego.

Na pytanie, czy dodatkowe środki na realizację zadań z zakresu zdrowia publicznego trafią do samorządów, wiceminister wskazała, że będą one mogły sięgnąć po pieniądze przeznaczone na NPZ. Zwróciła przy tym uwagę, że na wniosek samorządów do projektu wprowadzono też możliwość zawierania przez nie porozumień z NFZ. Jak dodała, na zadania związane ze zdrowiem publicznym, w tym profilaktykę i edukację, będą przeznaczone także środki unijne.

Na realizację NPZ w 2016 roku z budżetu państwa zostanie przeznaczone 140,7 mln zł. To mniej niż pierwotnie zakładano – poprzednia wersja projektu, z początku czerwca br., zakładała, że będzie to 274,8 mln zł. Z kolei wersja pierwotna mówiła o utworzeniu odrębnego państwowego funduszu celowego (Funduszu Zdrowia Publicznego), którego przychodami miały być m.in.: 1 proc. środków z akcyzy na alkohol, 0,5 proc. z akcyzy na tytoń i 3 proc. z akcyzy od gier hazardowych.

W projekcie zapisano, że na zadania związane z promocją zdrowia oraz profilaktyką chorób będzie przeznaczone także 1,5 proc. środków przeznaczanych przez NFZ. Zadania z zakresu zdrowia publicznego, realizowane przez NFZ, mają polegać na prowadzeniu programów wczesnego wykrywania nowotworów i profilaktyki chorób odtytoniowych. Mogą obejmować również m.in. wczesną, wielospecjalistyczną i kompleksową opiekę nad dzieckiem zagrożonym niepełnosprawnością lub niepełnosprawnym, profilaktyczne badania lekarskie w celu wczesnego rozpoznania chorób (ze szczególnym uwzględnieniem chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych), czy wykonywanie szczepień ochronnych.

Szacuje się, że realizacja zadań przewidzianych w ustawie i NPZ może doprowadzić do korzystnych zmian zdrowotnych, w tym m.in. do: zmniejszenia odsetka palących o 2 proc. do 2020 r., zatrzymania wzrostu otyłości i cukrzycy do 2025 r. i zmniejszenia liczby osób pijących szkodliwie alkohol o 10 proc. do 2025 r. Długofalowym efektem ma być wydłużenie życia mężczyzn do 78 lat i kobiet do 84 lat w 2030 r. oraz zmniejszenie różnicy w przeciętnej długości życia między kobietami a mężczyznami z 8 do 6 lat. (PAP)

mca/ mhr/

Data publikacji: 22.07.2015 r.