Eksperci OECD oceniają, że polski sektor szpitalny, który odgrywa znaczącą rolę w systemie ochrony zdrowia, jest stosunkowo duży, ale nieefektywny. Mimo, że generalnie pozytywnie oceniają wzrost wydatków ze środków publicznych na zdrowie, wskazują jednak na szereg wyzwań związanych m.in. ze znikomymi nakładami na profilaktykę i budowanie nowej długofalowej strategii w opiece długoterminowej i kadr dla sektora.
– Polska poczyniła duże postępy, jeśli chodzi o wyniki zdrowotne. Na przestrzeni lat 2000–2022 średnia długość życia wzrosła o pięć lat. Ludzie w Polsce żyją dłużej niż kiedykolwiek wcześniej. Mimo to średnia długość życia kształtuje się poniżej średniej OECD i poniżej wartości osiąganej w niektórych krajach sąsiadujących. Obserwuje się też wiele negatywnych skutków zdrowotnych i chorób związanych ze schorzeniami układu krążenia i nowotworami złośliwymi. W pewnym stopniu można im zapobiec i leczyć przy wsparciu odpowiedniej polityki. Trzeba więc położyć większy nacisk na profilaktykę i ograniczenie zagrożeń behawioralnych wśród ludności w Polsce, takich jak spożywanie alkoholu czy palenie – stwierdziła Zuzana Smidova, starsza ekonomistka OECD, autorka „OECD Economic Surveys: Poland 2025”.
Dobrze zorganizowana profilaktyka jest niezbędna do tego, by wcześnie wykrywać choroby i je skutecznie leczyć, w jak największym stopniu w trybie ambulatoryjnym, a nie w ramach hospitalizacji. OECD wskazuje na potrzebę zbudowania długofalowej strategii, która pomoże odpowiedzieć na dynamicznie rosnące potrzeby starzejącej się ludności. Dotyczy to także budowania kadr dla sektora.
Z raportu OECD wynika, że dostęp do opieki zdrowotnej jest w Polsce dobry. Autorzy zauważają, że świadczenia zdrowotne finansowane ze środków publicznych są kompleksowe, m.in. podstawowa i specjalistyczna opieka zdrowotna, w tym opieka w nagłych przypadkach czy opieka paliatywna. OECD pozytywnie ocenia też dostępność leków, m.in. funkcjonowanie listy bezpłatnych leków dla seniorów oraz dzieci i młodzieży.
Wszyscy doskonale rozumiemy, że rozwój długoterminowej opieki zdrowotnej jest ważny, ponieważ rośnie liczba osób w wieku starszym i długość życia się zwiększa. – Pod koniec życia wiele osób potrzebuje opieki, dlatego ważne jest utrzymanie odpowiedniej liczby miejsc, nad czym Polska powinna pracować. Wiemy, że Ministerstwo Zdrowia już pracuje nad odpowiednią reformą. Ważne jest także zdrowe starzenie się. W miarę zwiększania się długości życia profilaktyka zyskuje na znaczeniu, aby choroby nie rozwijały się na wczesnym etapie życia, generując większe koszty w późniejszym wieku – podkreśliła ekspertka.
Raport OECD zwraca uwagę także na liczbę pracowników opieki długoterminowej, która jest pięciokrotnie mniejsza niż w innych krajach, co poważnie ogranicza dostępność usług opieki instytucjonalnej i domowej. To z kolei powoduje, że opiekę nad seniorami przejmują zwykle członkowie rodziny, przede wszystkim kobiety.
– Sugerujemy, aby Polska opracowała bardziej kompleksową sieć opieki długoterminowej, która będzie uwzględniać zarówno opiekę instytucjonalną, jak i domową – przekazała Zuzana Smidova.
Polska z wydatkami na zdrowie zbliża się do średniej krajów OECD, ale prawdziwym wyzwaniem jest efektywne wykorzystywanie tych funduszy. Z raportu OECD wynika, że w 2021 roku w Polsce wydano np. na opiekę długoterminową 0,5 proc. PKB, co jest jednym z najniższych wyników w organizacji, a średnia dla wszystkich krajów wynosi 1,7 proc. Podaż usług długoterminowej opieki zdrowotnej i społecznej jest niska i nie jest w stanie zaspokoić już istniejącego popytu.
OECD ocenia, że ok. 40 proc. osób starszych ma niezaspokojone potrzeby w tym obszarze, to więcej niż w innych krajach UE. Liczba łóżek w stacjonarnych zakładach opieki długoterminowej jest około czterokrotnie mniejsza niż średnio w OECD. To powoduje, że tylko 1 proc. osób starszych znajduje się pod opieką długoterminową instytucji w porównaniu ze średnią OECD wynoszącą 11,5 proc.
Problemem jest także dostępność kadr również w innych obszarach sektora opieki zdrowotnej. Eksperci wskazują, że zwiększanie liczby personelu medycznego jest jednym z najpoważniejszych wyzwań dla polskiego sektora ochrony zdrowia. Tym bardziej że zapotrzebowanie na dodatkowe kadry będzie w Polsce dynamicznie rosnąć – ponad trzykrotnie szybciej niż w krajach UE.
Info: Newseria. oprac. IKa, fot. pexels.com
Data publikacji: 14.02.2025 r.
