W Dąbrowie Górniczej, w Sali Teatralnej Pałacu Kultury Zagłębia rozpoczął się 17 maja II Międzynarodowy Przegląd Umiejętności Artystycznych Domów Pomocy Społecznej PUMA 2011, który trwał do 20 maja br. Wcześniej, przez 15 lat Przegląd miał zasięg ogólnopolski, a z roku na rok przybywa uczestników. W tegorocznej edycji udział wzięły 83 zespoły z Polski, Litwy, Republiki Czech, Słowacji oraz Danii.
Cel tego przedsięwzięcia pięknie i trafnie określiła Lidia Tarczyńska w telewizyjnym reportażu wyemintowanym na antenie TVP Katowice.
W dąbrowskim Pałacu Kultury Zagłębia przez 4 majowe dni co roku unoszą się pozytywne wibracje: radości, wspólnoty, kreatywności dobrych działań. Ludzie otwierają się na innych ludzi. Jedni zaskakują drugich, łamią stereotypy, iskrą sztuki zapalają wzruszenie i zadziwienie. Możemy się różnić, nasza inność może okopywać się na antypodach, ale gdzieś w najprawdziwszym zakątku naszej duszy jesteśmy przecież tacy sami. I sztuka ma moc, by oświetlić te ukryte na ogół wspólne pragnienia i tęsknoty. Ten subtelny gen człowieczeństwa. Ta impreza daje szansę zaistnieć tym, których w pośpiechu omijamy, których nie dostrzegamy, których nie ogarniamy naszą ważnością. PUMA to skok w taką rzeczywistość, to azymut obrany na ludzi, którzy swą wyciszoną egzystencją i brakiem przebojowości nie wypłyną w nurcie wymagającego życia.
Takie imprezy uświęcają codzienność wielu ludzi, a nam pokazują, że nie zawsze jest dobrze patrzeć na innych poprzez schematy. Czasami warto zakwestionować wszystko co nam się wydaje słuszne i intelektualnie silne, bo tylko wtedy łatwiej zauważyć, że inni ludzie, zwłaszcza ci inni, są otoczeni niebywałym blaskiem autentyczności i dobrego światła. I to w ich radości lepiej się ogrzać niż w naszym intelektualnym napięciu.
Inauguracja Przeglądu dała przedsmak tego, co działo się przez następne dni. Zespół „Na wesołej fali” z DPS w Sośnicy k. Przemyśla zaprosił publiczność do wokalno-tanecznej wędrówki pt. „Z wizytą i humorem u sąsiadów”. Jej trasa wiodła od Sośnicy poprzez Lwów do Rosji i Czech, a następnie przez Karpaty do Przemyśla. Dobrze śpiewane, trafnie dobrane piosenki identyfikujące mijane miejsce, ziemie i ich mieszkańców, dowcipne, pełne humoru teksty zapewniły świetną zabawę aktorom i widowni. Z wielką przyjemnością oklaskiwaliśmy zespół z Sośnicy.
Do wielkiego aplauzu skłonił publiczność uśmiechnięty, nad wyraz radosny Józef Mielnicki, żywiołowy solista z WTZ Grodkowskiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i Ich Przyjaciół.
Gromkimi brawami nagrodzono wszystkie występujące tego dnia zespoły, prezentujące dobrze przygotowane, często na wysokim poziomie przedstawienia, spektakle i występy. Bardzo np. przekonujący, prosty a jednocześnie niebanalny spektakl „Ręce” zaprezentowali goście z Republiki Czeskiej.
W każdym dniu Przeglądu, po zakończeniu prezentacji jury wręczało najlepszym zespołom wyróżnienie Talent PUMA 2011.
Nie sposób nawet króciutko opisać każdej z form scenicznych prezentacji, podkreślić jednak należy ich niesłychaną różnorodność. Były instrumentalno-wokalne występy zespołów i solistów z różnym repertuarem, estradowe montaże piosenek i układów tanecznych do muzyki filmowej i ludowej, formy kabaretowe, parodie i pastisze, inscenizacje bajek, legend i inne krótkie formy teatralne, niektóre nawet w trudnej formule czarnego teatru, z twórczym wykorzystaniem elementów pantomimy.
Były również tak wyrafinowane spektakle jak „Ogród poza czasem”, wystawiony przez integracyjny zespół „Mandala” z Bogatyni, będący barwnym obrazem przedstawiającym piękno i tajemniczość świata, czy spektakl muzyczny „Up and Down”, w którym widzowie przeniesieni zostali w nierealny świat ruchomych obrazów, z pograniczna snu i fantazji, w wykonaniu zespołu „Łyszkersi” z WTZ przy DPS w Koniuszy.
Równocześnie z prezentacjami odbywały się w Pałacu Kultury Zagłębia warsztaty artystyczne oraz spotkania panelowe adresowane do menadżerów pomocy społecznej, instruktorów i terapeutów. Prowadzone były przez praktyków i specjalistów m.in. z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach oraz gości z zagranicznych placówek opiekuńczych i uniwersytetów z Danii, Litwy i Słowacji.
„Cztery festiwalowe dni są doskonałą okazją do zaprezentowania talentów artystycznych osób niepełnosprawnych oraz starszych, którzy często pozostają na marginesie życia społecznego. PUMA to przede wszystkim ich święto oraz okazja, by pokazać szerszej publiczności owoce ich wielomiesięcznej pracy…” – pisze we Wstępie do programu imprezy prezydent Dąbrowy Górniczej Zbigniew Podraza, zapraszając do Pałacu Kultury Zagłębia.
Rozmawiamy z Andrzejem Pacią – dyrektorem DPS w Dąbrowie Górniczej, który jest głównym organizatorem przeglądu.
– Międzynarodowy Festiwal to jest druga edycja, natomiast poprzednich było 15, czyli ma już swoją historię. Jakie są założenia generalne tego całego przedsięwzięcia, bardziej terapeutyczne, czy bardziej artystyczne?
– Chcemy to pogodzić, czyli 50 proc. terapii, 50 proc. artyzmu. Ta impreza chce pokazać, że my osoby starsze, osoby niepełnosprawne, też jesteśmy artystami, potrafimy się bawić, potrafimy pięknie deklamować, pięknie śpiewać, chcemy też pokazać swoją ambicję twórczą. A przy okazji jest to czas, kiedy w trakcie przygotowań do Przeglądu PUMA mieszkańcy nasi mają dodatkowe zajęcia, oprócz stałych, rutynowych zajęć w DPS, które są związane z rytmem dnia. Do PUMY każdy zespół przygotowuje się jak do święta. Pół roku lub rok trwają przygotowania do tego pokazu artystycznego: spotkania, ćwiczenia, nauka tekstów, melodii i tańców, przygotowanie scenografii.
– Wydaje się, że przy tak dużej ilości uczestników, koszt tego przedsięwzięcia też musi być znaczny. To wszystko pokrywa miasto?
– Tak pokrywa miasto. Impreza nasza dochowała się swoich sympatyków, sponsorów którzy dbają o to aby ci którzy przyjeżdżają do nas czuli się świetnie i oprócz strawy duchowej mieli również coś dla żołądka.
Ciekawostką jest to, że jeden ze sponsorów na odchodnym powiedział mi: – Będziemy się starali żeby tych sponsorów było więcej. Strasznie mi się to spodobało i nie ukrywam, że ujęło mnie za serce, bo w dzisiejszym skomercjalizowanym świecie naprawdę trudno jest o sponsorów na tego typu imprezę.
– Może jakaś „zaraza sponsorska” narodzi się w ten sposób?
– Chciałbym, bo Przebieg przeglądu PUMA pokazuje jego ewolucję w ciągu 15 lat. Na początku było 40 zespołów w tym roku już 83, czyli widać że jest zapotrzebowanie społeczne na tego typu imprezę z czego się bardzo cieszymy. Tym bardziej, że PUMA przekroczyła już granice Polski. Kiedyś najwięcej zespołów było tu ze Śląska. A w tej chwili mamy zespoły z Białegostoku, z Kowna na Litwie, ze Słowacji, Danii, województwo dolnośląskie dość silnie było reprezentowane, kujawsko-pomorskie, podkarpackie, łódzkie, wielkopolskie. Z tego co wiem w przyszłym roku będzie również Ukraina i Białoruś.
– A co będzie jak się zgłosi 200 zespołów?
Jak się zgłosi 200 zespołów też już mam pomysł. Przecież PUMĘ można robić na kilku scenach.
Marzy mi się aby to przedsięwzięcie urosło do takiej wielkości, oczywiście przy współudziale sponsorów, sympatyków jak Tydzień Kultury Beskidzkiej. To jest moje marzenie, aby było święto pomocy społecznej, gdy zjeżdżają się ludzie, którzy chcą występować, wymieniać doświadczenia i wspólnie się bawić, bo takiej imprezy w kraju nie ma. Występował również zespół z Danii, reprezentowany przez panią Mariannę, która podróżuje po całym świecie jako pielęgniarka bez granic. Powiedziała ona, że nigdzie nie spotkała się z taką imprezą i również będzie takim jej pozytywnym duchem. Tam gdzie dociera będzie mówiła o niej.
Nagrody dla najlepszych zespołów ufundowała małżonka prezydenta RP Anna Komorowska, a patronatem honorowym objęli: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Zdrowia, wojewoda śląski, marszałek województwa śląskiego, prezydent miasta Dąbrowy Górniczej, konsul honorowy Słowenii, prezes fundacji Kropla Życia im. Agaty Mróz-Olszewskiej, Tesinskie Divadlo Scena Polska – Czeski Cieszyn, Fundacja Ewy Błaszczyk „Akogo?”, profesor Jan Miodek.
Wśród patronów medialnych znalazły się „Nasze Sprawy”.
Więcej na www.dpsdg.pl w zakładce Wydarzenia roku.
Iwona Kucharska
fot. Ryszard Rzebko
