Wiemy więcej o lokalnym rynku pracy

28.02.2013

Chorzowski Urząd Pracy - jako jeden z nielicznych - przeprowadził w drugiej połowie 2012 roku badania lokalnego rynku pracy, w ramach projektu „Skuteczny Urząd III" (Poddziałanie 6.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki). 21 lutego 2013 r. w Młodzieżowym Domu Kultury w Chorzowie odbyła się konferencja podsumowująca ten projekt i prezentująca wyniki badań chorzowskiego rynku pracy. Trzeba przyznać, że często konferencje organizowane nawet na szczeblu wojewódzkim nie gromadzą tak wielu uczestników - mimo mroźnej i śnieżnej lutowej pogody do Chorzowa przyjechało około 80 osób.

Wystąpienia uczestników
W konferencji wziął udział Marcin Michalik – zastępca prezydenta Chorzowa ds. gospodarczych, członkowie Powiatowej Rady Zatrudnienia, przedstawiciele Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Katowicach, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach oraz Powiatowych Urzędów Pracy z Tarnowskich Gór, Świętochłowic, Zabrza, Cieszyna, Mikołowa, Jaworzna, Piekar Śląskich, Tychów, Będzina, Rudy Śląskiej, Pszczyny, Jastrzębia Zdrój, Gliwic, przedstawiciele Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie, a także przedsiębiorców, pracodawców, fundacji i stowarzyszeń osób z niepełnosprawnością, banków i lokalnych mediów.

Przemówienie otwierające konferencję wygłosił Jerzy Kędziora – dyrektor PUP Chorzów, po czym odczytał list Mirosława Sekuły, marszałka województwa śląskiego z okazji organizacji konferencji. Następnie zastępca prezydenta, Marcin Michalik przedstawił działania Urzędu Pracy aktywizujące bezrobotnych mieszkańców Chorzowa oraz źródła pozyskiwania funduszy na te cele. Obecny na konferencji Tadeusz Donocik, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, pochwalił organizatorów: – Urząd Pracy w Chorzowie jest wzorcowym, modelowym urzędem pracy. Gratulacje dla nich za Tak szerokie badanie rynku pracy, jeszcze nie wszystkie urzędy to robią – powiedział prezes. Dyrektor PUP, Jerzy Kędziora przedstawił sytuację dotyczącą bezrobocia w Chorzowie w latach 2009-2012 na tle Śląska i Polski – spadek liczby osób bezrobotnych w 2012 roku i wzrost pod koniec roku, co tłumaczy się zmniejszeniem środków na aktywizację bezrobotnych. Jerzy Kędziora nakreślił także sytuację bezrobotnych osób powyżej 50 roku życia i niepełnosprawnych. W Chorzowie mieszka 11 tysięcy osób z orzeczoną grupą niepełnosprawności, w Urzędzie Pracy jest zarejestrowanych 305. PUP w Chorzowie aktywnie wspiera wszelkie działania podejmowane na rzecz niepełnosprawnych; w tym roku odbędzie się kolejna edycja „Dnia Otwartego dla Osób z Niepełnosprawnością” w ramach programu „Chorzów bez Barier”.

Główna część konferencji…
…obejmowała podsumowanie wszystkich edycji projektu „Skuteczny Urząd”. Badania przeprowadzono wśród 250. osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (czyli 24,5 proc. ogółu zarejestrowanych w chorzowskim urzędzie pracy), 54. osób bezrobotnych z niepełnosprawnością oraz 102. pracodawców działających w Chorzowie (bez zakładów pracy chronionej). Największy odsetek badanych osób z niepełnosprawnością uważa, że na lokalnym rynku pracy są oferty, ale tylko dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, ograniczony jest natomiast dostęp do zatrudnienia osób z lekkim stopniem niepełnosprawności. Zestawienie przekonań bezrobotnych osób niepełnosprawnych z opiniami potencjalnych pracodawców prowadzi czasami do ciekawych konstatacji. Aż 35,2 proc. badanych niepełnosprawnych uważa, że barierą uniemożliwiającą podjęcie pracy jest niechęć pracodawców do zatrudniania takich osób, pracodawcy z kolei uważają, że osoby z niepełnosprawnością nie kandydują na oferowane przez nich stanowiska. Trzecia z istotnych barier to zbyt niskie wynagrodzenie oferowane przez pracodawców osobom z niepełnosprawnością – wskazuje na to blisko 30 proc. ankietowanych. Kolejną przeszkodą w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością jest zbyt mała liczba zakładów pracy chronionej – to prawie 28 proc. opinii. Liczba zakładów pracy chronionej spada – ten problem pojawił się po 1 stycznia 2011 r. Pracodawca, który nie zatrudnia co najmniej połowy osób niepełnosprawnych (w tym co najmniej 20 proc. ogółu zatrudnionych muszą stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności), traci status zakładu pracy chronionej.

Przeszkody i wskazania
Te opinie tworzą obraz raczej mało przychylnego dla niepełnosprawnych rynku pracy. Jednak blisko 17 proc. badanych jest innego zdania – na rynku pracy są oferty dla osób z niepełnosprawnością, szczególnie dla osób z wysokimi kwalifikacjami, a pracodawcy są chętni do ich zatrudniania. Daje to więc wskazanie do działań zachęcających do większej aktywności w poszukiwaniu zatrudnienia przez osoby bezrobotne oraz nieustannego podnoszenia kwalifikacji zawodowych osób z niepełnosprawnością. Zwłaszcza, że aż 92,6 proc. ankietowanych niepełnosprawnych wskazało, że w poszukiwaniu pracy korzystają z metod, które nie wymagają od nich inicjatywy i aktywności. Zazwyczaj jedynym sposobem poszukiwania zatrudnienia jest pośrednictwo Urzędu Pracy w Chorzowie. Badani stwierdzali, że pracodawcy jako przyczynę odrzucenia ich kandydatury najczęściej podawali wiek – aż 48 proc. respondentów. Innymi kryteriami decydującymi o odrzuceniu kandydatury osoby z niepełnosprawnością są niskie wykształcenie – prawie 28 proc., długa przerwa w zatrudnieniu – blisko 26 proc. oraz stan zdrowia. Z kolei z ankiet pracodawców wynika, że najważniejszym czynnikiem blokującym zatrudnienie osób z niepełnosprawnością jest brak miejsc pracy nadających się dla osób z tej grupy i niedostosowanie miejsc pracy – ponad 58 proc. Więcej jak 23 proc. pracodawców dostrzega problemy w zatrudnianiu głownie wśród samych osób z niepełnosprawnością. Uważają, że na lokalnym rynku pracy nie można znaleźć chętnych do pracy osób z niepełnosprawnością, że takie osoby nie aplikują na dane stanowiska pracy podczas procesu rekrutacji oraz nie zgłaszają się samodzielnie do pracodawcy w poszukiwaniu zatrudnienia. Największe zainteresowanie zatrudnieniem osób z niepełnosprawnością wykazują firmy z branży gastronomicznej – 50 proc. i produkcyjnej – ponad 31 proc. Pracodawcy spośród kompetencji oczekiwanych od kandydatów z niepełnosprawnością najliczniej wskazywali na posiadane kwalifikacje zawodowe – prawie 53 proc., doświadczenie zawodowe – ponad 34 proc., dyspozycyjność – blisko 19 proc. oraz poziom posiadanego wykształcenia – niespełna 12 proc.

Publikacja
Prezentacje zostały uzupełnione wystąpieniami Beaty Białowąs – wicedyrektora Izby Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach oraz przedsiębiorcy Jana Usarka z UMEX Kowalstwo Artystyczne w Chorzowie. Wszystkie wyniki badań (przytoczone wyżej) i inne wnioski pobadawcze zostały zawarte w publikacji podsumowującej badania – „Diagnoza rynku pracy w Chorzowie. Raport z badań ankietowych przeprowadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Chorzowie. Chorzów 2013”. Publikację otrzymali wszyscy uczestnicy konferencji. Zainteresowani otrzymali również materiały dotyczące wsparcia ze środków PFRON dla osób niepełnosprawnych, omawiające korzyści płynące z ich zatrudnienia, dofinansowanie do wynagrodzeń, zwrot kosztów na przystosowanie miejsca pracy, szczególne uprawnienia osób niepełnosprawnych.