Praca rodziców dzieci z niepełnosprawnością z przeszkodami

Joanna Piwowońska, Piotr Kuźniak

Wychowywanie niepełnosprawnego dziecka nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Możliwy jest model łączenia pracy i opieki nad pociechą wymagającą więcej zaangażowania. Pozytywnych przykładów nie brakuje, ale godzenie roli rodzica i pracownika oznacza wiele wyzwań na co dzień.

29 maja w Krakowie odbyła się konferencja „Powrót rodziców dzieci z niepełnosprawnościami na rynek pracy. Szanse i bariery”. Jej celem było podsumowanie projektu „Równe szanse rodziców dzieci niepełnosprawnych w powrocie na rynek pracy”, realizowanego przez Fundację Imago oraz Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego (FIRR). Honorowy patronat nad akcją objęli rzecznik praw obywatelskich oraz pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych. W spotkaniu wzięli udział eksperci z obszaru prawa pracy, przedstawiciele pracodawców i instytucji administracji publicznej. Nie zabrakło przedstawicieli środowiska rodziców dzieci z niepełnosprawnością oraz organizacji pozarządowych.
W trakcie konferencji nastąpiło też wręczenie nagród laureatom konkursu w kategoriach „Najlepsze praktyki w zakresie wspierania rodziców dzieci z niepełnosprawnościami” oraz „Najlepsze praktyki w zakresie godzenia roli rodzica dziecka z niepełnosprawnością z aktywnością zawodową i społeczną”.

Wsparcia ciąg dalszy
Projekt powstał z myślą o upowszechnianiu idei równych szans w dostępie do zatrudnienia rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Organizatorzy postawili na ogólnopolską kampanię informacyjno-promocyjną, zidentyfikowanie i promowanie najlepszych praktyk, a także prowadzenie działalności informacyjno-doradczej. Adresatami podjętych działań zostali nie tylko rodzice, ale również decydenci, pracodawcy, organizacje pozarządowe i jednostki oferujące wsparcie dzieci niepełnosprawnych.

Przedsięwzięcie, współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, wystartowało w grudniu 2013 r. i miało potrwać do czerwca 2015 r. – Parę dni przed konferencją dowiedzieliśmy się, że projekt zostanie przedłużony do września. W związku z tym wszelkie formy wsparcia, łącznie ze szkoleniami dla rodziców, które realizowane są w całej Polsce, będą kontynuowane. Zaktualizujemy publikacje, aby służyły zainteresowanym – poinformowała Joanna Piwowońska, koordynator projektu z FIRR.

Trudne powroty
Przygotowana wstępnie strategia zakładała przede wszystkim zaktywizowanie rodziców. Jej pomysłodawcy szybko przekonali się o barierach. – Natrafiliśmy na mur ze względu na realne problemy rodziców. Żadna z tych osób nie pójdzie do pracy, jeżeli jej dziecko nie będzie w odpowiedni sposób zaopiekowane, nie będzie szczęśliwe i nie będzie mieć zapewnionej rehabilitacji. I głównie z tym zwracano się do nas o pomoc – wyjaśniła Joanna Piwowońska.

Jedną z szans na polepszenie sytuacji może być upowszechnienie rozwiązań funkcjonujących np. w Danii i Niemczech. Mowa o usłudze przerwy regeneracyjnej i usłudze krótkiej przerwy. Dzięki nim specjaliści zajmują się dziećmi, ale w niewielkim wymiarze czasowym np. przez godzinę lub dwie w tygodniu. – Jest stworzone miejsce z odpowiednim zapleczem, odpowiednią kadrą, które nie służy do tego, żeby świadczyć usługi terapeutyczne, rehabilitacyjne czy prowadzić różne formy edukacji. Głównym celem jest to, żeby rodzina, czy konkretny rodzic, matka czy ojciec, mieli czas dla siebie – opisał Piotr Kuźniak, prezes zarządu Fundacji Imago.

Wskazówki przez telefon
Uczestnicy konferencji w Międzynarodowym Centrum Kultury poznali przebieg i rezultaty projektu. Wspomniany punkt informacyjny udziela wsparcia w obszarze godzenia życia zawodowego z wychowywaniem dziecka z niepełnosprawnością. Konsultantki odpowiadają na pytania dotyczące służby zdrowia, prawa pracy, orzecznictwa o niepełnosprawności, świadczeń z opieki społecznej, a także systemu oświaty. Wystarczy zadzwonić pod numer: 12 350 63 62, od poniedziałku do piątku w godzinach 9-12.

– Wiemy, że zainteresowanie jest duże, dlatego warto to kontynuować. Mogę z ręką na sercu powiedzieć, że infolinia i punkt doradczy będą funkcjonować. Jeżeli nie w takiej formie jak teraz, to w okrojonej, nawet po zakończeniu projektu – poinformowała Joanna Piwowońska.

Wsparcie jest udzielane również za pośrednictwem poczty elektronicznej, forum oraz mediów społecznościowych. Zapewniono ponad 2,4 tys. porad. Część z nich dotyczyła pomocy w egzekwowaniu praw oraz podejmowaniu interwencji. Ponadto w 25 miastach odbyły się 32 spotkania „Diagnoza i co dalej?”. Wzięło w nich udział 767 osób.

Do efektów projektu przyczyniły się kampania outdoorowa i bannerowa, a także konferencje merytoryczne dotyczące pomocy społecznej oraz edukacji dzieci z niepełnosprawnościami. Zostały też podjęte działania informacyjne, w tym publikacja artykułów sponsorowanych i współpraca z organizacjami zrzeszającymi rodziców z tej grupy. Nie zabrakło spotkań z decydentami.

Łańcuch dobrych serc
Jedną z nagród w konkursie społecznym zdobyło Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym – Koło w Tarnowie za projekt „Matka niepełnosprawnego dziecka chce pracować”. – Zatrudniliśmy zgrany zespół: psychologa pracy, wizażystkę, trenera work-life balance, prawniczkę, specjalistkę ds. edukacji specjalnej i integracyjnej. Ale co najważniejsze, zagwarantowaliśmy opiekę nad dziećmi, kiedy odbywały się zajęcia. To zapewniło nam frekwencję, a byli to pedagodzy specjalni, ponieważ nasze stowarzyszenie prowadzi też przedszkole specjalne, więc mieliśmy bazę lokalową, żeby dzieci bezpiecznie mogły przebywać w tym ośrodku – opisała Ewelina Kosińska, koordynatorka projektu, w którym wzięło udział 20 matek niepełnosprawnych dzieci. Efekty przedsięwzięcia? Wzrost m.in. motywacji zawodowej, świadomości wizerunkowej, wiedzy dotyczącej oferty wsparcia socjalnego, terapeutycznego i ekonomicznego, a także wiedzy z zakresu prawa pracy. Jedna z uczestniczek przerwała urlop wychowawczy i powróciła na rynek pracy, inna podjęła studia uzupełniające.

Nagrodzone praktyki instytucji i organizacji pozarządowych, a także sylwetki „Rodziców na 5+” można znaleźć na stronie projektu: www.pomocdlarodzicow.pl oraz www.bazadobrychpraktyk.org.pl. Pod pierwszym z wymienionych adresów dostępne są też m.in. artykuły dotyczące wychowywania dzieci z niepełnosprawnościami, wzory pism i wniosków, publikacje projektowe w wersji elektronicznej. W ramach projektu został wydany „Informator dla rodziców dzieci z niepełnosprawnościami – Jestem mamą. Nie rehabilitantką. Jestem tatą. Nie terapeutą”. Ok. 50 tys. unikalnych użytkowników odwiedziło stronę projektu, z której zanotowano 96,5 tys. pobrań różnych materiałów.

– Najbardziej jestem dumna z rodziców, którzy uzyskali wsparcie w ramach naszych działań. Oni idą z tym dalej, pomagają swoim znajomym, którzy też mają dzieci niepełnosprawne, zachęcają ich do udziału w tego typu spotkaniach. To najważniejsze, bo to jest taki łańcuch dobry serc – powiedziała Joanna Piwowońska.

Tekst i fot. Marcin Gazda

Data publikacji: 02.06.2015 r.

Udostępnij

Zachęcamy do zapisania się do Newslettera

Przeczytaj również