RPO interweniuje w sprawie odbierania tzw. mówików dzieciom w spektrum autyzmu

Rzecznik Praw Obywatelskich zainterweniował w sprawie odbierania dzieciom, u których zdiagnozowano spektrum autyzmu, tzw. mówików, wspierających je w codziennej komunikacji.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich dotarły informacje o niewłaściwym sposobie traktowania pacjentów, u których zdiagnozowano spektrum autyzmu. „Niewłaściwe postępowanie polegało na odebraniu dziecku urządzenia wspierającego je w codziennej komunikacji, tzw. mówika” – poinformowała instytucja w komunikacie.

„Chociaż, jak dotychczas jest to sprawa odosobniona, to jednak wskazuje na niepokojące zjawisko. W oddziałach psychiatrii dziecięco-młodzieżowej niejednokrotnie hospitalizowane są osoby z rozpoznanymi zaburzeniami neurorozwojowymi. Część z nich nie komunikuje się werbalnie, lecz na co dzień używa systemu komunikacji alternatywnej (ang. Augmentative and Alternative Communication). W ramach takich działań pacjenci korzystają zarówno z wyuczonych, ważnych dla nich gestów, systemu symboli – w tym piktogramów – jak i urządzeń, które wspierają dźwiękowo i graficznie treści, które chcą przekazać” – wyjaśniło biuro RPO.

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do konsultant krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży dr n. med. Aleksandry Lewandowskej i konsultant krajowej w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego dr n. med. Nadziei Sołowiej, by rozważyły poruszenie tego zagadnienia w trakcie rozmów, zwłaszcza z konsultantami wojewódzkimi w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży oraz pielęgniarstwa psychiatrycznego.

Dr Anna Lewandowska podkreśliła w odpowiedzi, że ograniczanie dostępu pacjenta, w szczególności dziecka niemówiącego, do urządzeń lub narzędzi wspomagających komunikację (AAC), jest niezgodne z zasadami etyki zawodowej i z prawami pacjenta. Zapowiedziała, że temat komunikacji wspomagającej i alternatywnej zostanie omówiony podczas najbliższego spotkania konsultantów wojewódzkich w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Konsultant zadeklarowała też, że przy najbliższej modyfikacji programu specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży zostanie uwzględniony aspekt komunikacji wspomagającej i alternatywnej jako ważny element pracy klinicznej z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi. (PAP)

akar/ agz/, fot. freepik.com

Data publikacji: 07.11.2025 r.