Raport z rocznej działalności PFRON

„Rozpoczęliśmy przekształcanie PFRON w sprawną, nowoczesną instytucję, której głównym zadaniem jest ułatwianie osobom niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym. Przekształcamy Fundusz na przyjazny i pomocny osobom niepełnosprawnym, pracodawcom, samorządom i organizacjom pozarządowym. Fundusz ma nowy statut, regulamin organizacyjny, pracy i wynagrodzeń, nową, mniejszą strukturę organizacyjną, mniej kadry kierowniczej, mniejsze zatrudnienie, nowe przyjazne dla osoby niepełnosprawnej oddziały regionalne. Gotowych jest kilkanaście programów wspierających aktywizację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych” – czytamy we wstępie do raportu.

1. Programy Funduszu
Zdaniem autorów raportu przyjęte w roku 2016 i 2017 programy dla osób niepełnosprawnych obejmują:
– wprowadzenie zasady szerokich konsultacji społecznych poprzedzających przyjęcie programów,
– monitorowanie, audytowanie i badanie ich skuteczności,
– promowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych,
– aktywizację środowiska osób niepełnosprawnych i promowanie pozytywnych postaw wobec tej grupy osób,
– upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Programy zatrudnienia i aktywizacji zawodowej

 Pilotażowy program „Gotowi do pracy – włączenie osób niepełnosprawnych w rynek pracy” zakłada wprowadzenie 4.193 osób niepełnosprawnych na rynek pracy. Dofinansowania udzielono 29 projektom na łączną kwotę 24,5 mln zł.
 Pilotażowy program „Stabilne zatrudnienie – osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej” jest skierowany do instytucji publicznych, jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowych i samorządowych instytucji kultury. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w tych instytucjach powinno się zwiększyć do 2020 r. co najmniej o 2.500. Średnioroczny koszt programu wyniesie 13 mln zł.
 pilotażowy program „Absolwent” skierowany jest do osób niepełnosprawnych, które mają wykształcenie wyższe lub studiują na ostatnim roku. W ramach programu grupa ta otrzymuje możliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych poprzez wsparcie kompleksowe i indywidualne. Wartość programu to średniorocznie 20 mln zł. Program jest realizowany przez szkoły wyższe, organizacje pozarządowe oraz partnerstwa szkół wyższych z organizacjami pozarządowymi. Co roku program obejmie ok. 1.000 osób.
 Pilotażowy program „Praca – integracja” ma na celu zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy – co najmniej o 1000 rocznie. Fundusz obejmuje dofinansowaniem (średniorocznie 12 mln zł) m.in. koszty rekrutacji, uzyskania pożądanych kwalifikacji, zniwelowania barier uniemożliwiających podjęcie zatrudnienia (m.in.: zakup sprzętów i urządzeń technicznych, zatrudnienie asystenta lub trenera pracy, dojazd do pracy) czy wykorzystanie innowacyjnych metod utrzymania zatrudnienia, dzięki którym osoba niepełnosprawna może nadal pracować.
 Program Partnerski, którego celem jest zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w instytucjach publicznych i spółkach Skarbu Państwa. Do 27 kwietnia 2017 r. wynegocjowano i podpisano porozumienia z TVP SA, Szkołą Główną Handlową, Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu, Pocztą Polską SA, Bankiem Pocztowym SA, Polsko-Japońską Akademią Technik Komputerowych, Przedsiębiorstwem Państwowym „Porty Lotnicze”; do końca maja 2017 planowane jest podpisanie porozumienia z ZUS, MSWiA, Komendą Główną Policji, Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Instytutem Transportu Samochodowego.

Programy rehabilitacji społecznej
 Konkurs „Kurs na samodzielność – zwiększenie aktywności osób niepełnosprawnych w życiu społecznym”, w ramach zawartych umów wsparciem zostanie objętych blisko 100 tys. osób niepełnosprawnych. Na realizację ponad 350 projektów prowadzonych przez organizacje pozarządowe PFRON przeznaczy ponad 134 mln zł.
 Pilotażowy program „Aktywny samorząd” ma na celu wyeliminowanie lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, zawodowym i w dostępie do edukacji. Partnerem programu jest samorząd powiatowy. Na realizację programu zaplanowano w 2017 roku 115 mln 780 tys. zł; w jego ramach ok. 50 proc. środków przeznaczanych jest na wsparcie w uzyskaniu przez osoby niepełnosprawne wyższego wykształcenia. Planowane jest objęcie wsparciem ok. 25 tys. osób.
 „Program wyrównywania różnic między regionami III” zmierza do zwiększenia dostępu osób niepełnosprawnych do rehabilitacji zawodowej i społecznej ze szczególnym uwzględnieniem osób zamieszkujących regiony słabiej rozwinięte gospodarczo i społecznie. W planie finansowym przewidziano na ten cel 50 mln zł. Planowane jest objęcie wsparciem ok. 25 tys. osób.
 „Program wsparcia międzynarodowych imprez sportowych dla osób niepełnosprawnych”, w ramach którego wsparcie mogą otrzymać międzynarodowe imprezy sportowe dla osób niepełnosprawnych organizowane na terenie Polski oraz udzielane jest wsparcie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych imprezach sportowych organizowanych poza granicami Polski. Na realizację programu przeznaczono 1 mln 300 tys. zł;
 Program „Partnerstwo dla osób z niepełnosprawnościami” zmierza do zwiększenia aktywności zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnościami osiągany poprzez zintensyfikowanie działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe, którym wsparcie uzyskane w programie umożliwi realizację projektów dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami, dofinansowanych ze środków europejskich w ramach RPO. Adresatami programu są organizacje pozarządowe. Na realizację programu przeznaczono 1 mln zł.
 Konkurs „Jesteśmy razem! – zmiana postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych”, którego celem jest promowanie pozytywnych postaw wobec osób niepełnosprawnych. Projekt dotyczy organizacji m.in.: ogólnopolskich imprez kulturalnych lub sportowych oraz ogólnopolskich imprez promujących aktywność społeczną lub zawodową osób niepełnosprawnych, w których impreza finałowa powiązana jest z organizacją cyklu imprez regionalnych;.
 Konkurs „Aktywność i wiedza”, którego celem jest wzrost aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia i zapewnienie im dostępu do informacji;
 Celem strategicznym programu „Wsparcie inicjatyw” jest promowanie działań na rzecz aktywizacji środowiska osób niepełnosprawnych. Chodzi m.in. o promocję artystycznych dokonań osób niepełnosprawnych oraz o kreowanie wspólnej, europejskiej polityki promującej inkluzję społeczną tych osób, upowszechniane i rozwijane są dobre praktyki w zakresie problematyki niepełnosprawności. W ramach programu PFRON organizuje konkurs Sztuka Osób Niepełnosprawnych oraz konkurs Otwarte drzwi na najlepsze prace magisterskie i doktorskie poświęcone problematyce niepełnosprawności.

2. Realizacja planu finansowego w 2016 roku
 Wsparciem zostało objętych ponad 885 tys. osób niepełnosprawnych.
 Plan finansowy realizowany był w oparciu o Załącznik do Ustawy Budżetowej na rok 2016 z dnia 25 lutego 2016 r., który zakładał przychody w wysokości 4 mld 618 mln 558 tys. zł, które zostały zrealizowane w 101,87 proc.
 Pozyskane przychody z tytułu wpłat zakładów pracy pochodziły przede wszystkim (ok. 87 proc. przychodów uzyskanych) z wpłat pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników. Ponad 7 proc. uzyskanych przychodów stanowiły wpłaty od państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych. Jednocześnie wpłaty od prowadzących zakłady pracy chronionej, którzy są zobowiązani do wpłat na Fundusz, stanowiły ok. 4 proc. uzyskanych przychodów;.

 W 2016 r. liczba pracodawców zobowiązanych do wpłat systematycznie spadała. W grudniu 2016 r. zadeklarowało wpłaty na PFRON o ponad 6 proc. pracodawców mniej niż w styczniu 2016 r.;
 Plan finansowy przewidywał wydatki w wysokości 4 mld 842 mln 786 tys. zł i został zrealizowany w 97,47 proc..
Na zadanie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przeznaczono 2 mld 985 mln zł.
 Liczba osób niepełnosprawnych zgłoszonych przez wszystkich pracodawców za listopad 2016 r. wynosiła 258.008 osób, co stanowi wzrost o prawie 12 tys. w stosunku do grudnia 2015 r.
 Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie wykonanie planu finansowego PFRON w 2016 roku.

Plan na rok 2017
 Planowane wsparcie dla 923 tys. osób niepełnosprawnych, co stanowi wzrost o ok. 40 tys. w stosunku do roku 2016.
Plan finansowy PFRON na 2017 r. przewiduje uzyskanie przychodów w wysokości 4 mld 738 mln zł, w tym z tytułu wpłat pracodawców 3 mld 782 mln zł.
 Wykonanie planu finansowego za I kwartał 2017 r. przedstawia się następująco:
– przychody zrealizowano w wysokości 1.195.913.787,18 zł, tj. 25,42 proc. planu,
– wydatki zrealizowano w wysokości 1.047.555.059,18 zł, tj. 21,46 proc. planu.
 Dane porównawcze za I kwartał 2017 r. do I kwartału 2016 r. dotyczące dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wykazują tendencję wzrostową (unikalna liczba nr pesel, na które nastąpiła wypłata środków w I kwartale 2017 r. wyniosła 265 tys., co stanowi wzrost o ponad 15 tys. w porównaniu do I kwartału roku poprzedniego).

3. Zmiany w działalności Funduszu
 Przyjęto nową misję, wizję i wartości Funduszu.
 Misją Funduszu jest ułatwianie osobom niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym.
 PFRON ma być nowoczesną organizacją publiczną, efektywnie realizującą swoje podstawowe działania oraz inicjującą innowacyjne na skalę polską i europejską projekty, nakierowane na rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych.
 Wartości PFRON:
Profesjonalny
Finansowo efektywny
Rozwiązujący problemy osób niepełnosprawnych
Otwarty na interesariuszy
Nowoczesny

 Nowy Statut, który umożliwił zwiększenie efektywności i skuteczności funkcjonowania PFRON.
 Raport Otwarcia, stanowiący analizę i ocenę dotychczasowej działalności Funduszu. Wnioski z analizy zostały wdrożone.
Strategia kierunkowa dla PFRON. Zgodnie z jej założeniami przyjęto: Strategię Komunikacji zakładającą budowę nowego modelu komunikacji z otoczeniem Funduszu, Strategię Informatyzacji koncentrującą się na zadaniach związanych z „uwalnianiem” systemów celem ich rozwoju, modernizacji i ujednolicaniu infrastruktury, która ma być wykorzystywana dla wsparcia osób niepełnosprawnych, pracodawców, samorządów etc., Politykę zarządzania kapitałem ludzkim, która określa mechanizmy i kierunki aktywności służące i mające na celu stały wzrost efektywności działania pracowników w realizacji misji Funduszu.
 Nowa rola oddziałów Funduszu jako regionalnych koordynatorów wsparcia dla osób niepełnosprawnych; oddziały mają być regionalnym liderem do spraw osób niepełnosprawnych współpracującym z jednostkami samorządu terytorialnego, pracodawcami, organizacjami pozarządowymi; bezpośrednio obsługują osoby niepełnosprawne i ich rodziny, pracodawców i organizacje pozarządowe.
 Nowy Regulamin Organizacyjny i Regulamin Wynagradzania Pracowników PFRON:
– nowa struktura organizacyjna (10 jednostek organizacyjnych zamiast 16),
– zmniejszenie kadry kierowniczej (w kwietniu 2016 r. obejmowała 166 osób, w kwietniu 2017 – 66 osób),
– optymalizacja zatrudnienia – zmniejszenie o 6 proc. (w kwietniu 2016 r. zatrudnionych było 978 osób, w kwietniu 2017 – 922) przy jednoczesnym znaczącym zwiększeniu liczby pracowników bezpośrednio obsługujących osoby niepełnosprawne, pracodawców oraz organizacje pozarządowe,
– wprowadzenie okresowych ocen wszystkich pracowników Funduszu;,
– uchylenie większości spośród 123 zarządzeń prezesa Zarządu (obowiązują 43 zarządzenia w sprawach ogólnych / organizacyjnych),
– integracja zarządzania flotą samochodową, sprzedaż 13 samochodów,
– centralizacja obsługi finansowo-księgowej w Biurze Funduszu,
– wprowadzenie zastępczej obsługi kasowej BGK na potrzeby wszystkich jednostek organizacyjnych,
– przejęcie obsługi i rozliczania umów oraz faktur za usługi i zakupy oddziałów (scentralizowano usługi telefoniczne, ubezpieczenie majątku i mienia PFRON),
– rozpoczęcie wdrażania obsługi elektronicznej korespondencji z urzędami i przesyłanie tytułów wykonawczych w formie elektronicznej, zakupiono podpisy kwalifikowane, zmodyfikowano system informatyczny.
 Optymalizacja wynajmowanych nieruchomości.13 marca 2017 r. PFRON podpisał umowę z Polskim Holdingiem Nieruchomości S.A, która przewiduje wynajem dodatkowej powierzchni biurowej i magazynowej. Dzięki umowie zmniejszy się liczba lokalizacji biur Funduszu w Warszawie i zmniejszą się koszty wynajmu.
 Poprawa efektywności działania Funduszu, w tym zmniejszenie liczby nierozstrzygniętych postępowań administracyjnych w wyniku zakończenia większej liczby postępowań w stosunku do wszczętych w tym samym okresie. Znaczące zwiększenie terminowości prowadzonych postępowań administracyjnych.
 Ograniczenie kosztów funkcjonowania Biura Funduszu;.
 Działania informacyjno-promocyjne:
– rozpoczęcie prac nad modernizacją systemu infolinii;
– przygotowanie nowej witryny internetowej;
– wydawanie kwartalnika „Niepełnosprawność”;
 Prowadzenie działalności naukowo-badawczej. Przeprowadzenie badań: „Sytuacja zawodowa absolwentów różnych form edukacji na poziomie wyższym, którzy ukończyli wybrany przez siebie poziom nauki w latach 2013-2015 i korzystali ze wsparcia finansowego PFRON udzielonego w ramach pilotażowego programu Aktywny samorząd”, „Ewaluacja wejścia osób niepełnosprawnych na otwarty rynek pracy realizowanego w ramach zlecania realizacji zadań finansowanych ze środków PFRON”, „Badanie realizacji przez samorządy powiatowe zadań ustawowych na rzecz osób niepełnosprawnych”.

Data publikacji: 15.05.2017 r.