113 przyjętych beneficjentów, 209 warsztatów praktycznych u ponad 20 pracodawców, 30 trzymiesięcznych staży zawodowych i 25 osób z niepełnosprawnością intelektualną zatrudnionych w instytucjach i firmach z otwartego rynku pracy. To najważniejsze efekty projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie - Centrum DZWONI" w Warszawie realizowanego od 1 października 2010 r. do 30 listopada 2012 r. przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
Gdyby nie UE…
Projekt Centrum DZWONI w Warszawie prowadzony był na poziomie regionalnym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), Priorytet VI – Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Działanie 6.1 – Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.1 – Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy. Projekt był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Głównym celem projektu było umożliwienie wejścia na otwarty rynek pracy 100 osobom z niepełnosprawnością intelektualną pozostającym bez zatrudnienia i zamieszkującym teren miasta stołecznego Warszawy oraz Powiatu Warszawskiego Zachodniego (PWZ), czyli gminy: Błonie, Łomianki, Ożarów Mazowiecki, Izabelin, Kampinos, Leszno i Stare Babice. Wszystkie osoby biorące udział w projekcie były mieszkańcami terenów miejskich, w tym: 95,6 proc. stanowiły osoby zamieszkujące Warszawę, a 4,4 proc. gminy PWZ.
Komu…?
Grupę docelową w projekcie Centrum DZWONI stanowiły osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz ze współistniejącymi niepełnosprawnościami sprzężonymi. Była ona zróżnicowana ze względu na płeć, wiek, stopień i rodzaj niepełnosprawności, wykształcenie, status ekonomiczny oraz pozycję na rynku pracy. Łącznie do projektu przyjęto i udzielono wsparcia 113 osobom, w tym 56 kobietom i 57 mężczyznom. Zdecydowanie najliczniejsza grupa osób biorących udział w projekcie (40,7 proc.) mieściła się w przedziale wiekowym 18-24 lata. Równie liczną grupą były osoby w wieku 25-34 lata (34,6 proc.). W kolejnym przedziale wiekowym (35-44 lata) znajdowało się 15,9 proc. grupy a najmniej uczestników miało 45 lat i więcej – tylko 8,8 proc.
100 proc. grupy objętej wsparciem w ramach projektu Centrum DZWONI w Warszawie stanowiły osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, z czego 55,7 proc. posiadało umiarkowany stopień niepełnosprawności, 26,6 proc. – lekki, a 17,7 proc. – znaczny. U wszystkich beneficjentów podstawową przyczyną niepełnosprawności był niepełnosprawność intelektualna, a 54 proc. grupy stanowiły osoby z niepełnosprawnością intelektualną sprzężoną z dwiema lub więcej innymi niepełnosprawnościami.
62,8 proc. grupy uczestników Centrum DZWONI stanowiły osoby nieaktywne zawodowo pozostające bez zatrudnienia, a 37,2 proc.- zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotne lub poszukujące pracy. 60,2 proc. beneficjentów, w chwili przystąpienia do projektu nie korzystała z żadnych form wsparcia i terapii lub edukacji. Byli to głównie absolwenci szkół specjalnych oraz osoby na co dzień przebywające w domu. W momencie wpisu do projektu 14,2 proc. osób kontynuowało naukę, 17,6 proc. było uczestnikami warsztatów terapii zajęciowej oraz środowiskowych domów samopomocy. Pozostałe 8 proc. grupy korzystało z innych ośrodków wsparcia dziennego prowadzonych przez organizacje pozarządowe działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
Wśród osób objętych wsparciem w ramach Centrum DZWONI, 52,4 proc. posiadało wykształcenie podstawowe specjalne, 20, 4 proc. nie miało wykształcenia, 11,4 proc. ukończyło szkoły zawodowe specjalne, 9,4 proc. – szkoły specjalne przysposabiające do pracy, a 6,4 proc. legitymowało się wykształceniem gimnazjalnym specjalnym.
Działania w ramach projektu
Doradca zawodowy stołecznego Centrum DZWONI przeprowadził diagnozę preferencji i predyspozycji zawodowych oraz poziomu kompetencji społecznych każdego uczestnika projektu. Spośród 113 przyjętych osób, 109 (53 kobiety i 56 mężczyzn) skorzystało z indywidualnego poradnictwa zawodowego zakończonego stworzeniem Indywidualnego Planu Działania.
Trenerzy pracy Centrum DZWONI w Warszawie przeprowadzili 209 warsztatów praktycznych służących weryfikacji predyspozycji i preferencji zawodowych uczestników projektu w naturalnym środowisku pracy. Każde warsztaty trwały cztery godziny, łączna liczba godzin warsztatowych wyniosła 836, a wzięło w nich udział 102 osoby. Liczba warsztatów odbytych przez jednego beneficjenta wahała się od jednego do trzech, czterech na rożnego typu stanowiskach pracy.
Doradca zawodowy wraz z psychologiem przeprowadzili również szkolenia warsztatowe z zakresu kompetencji społecznych i aktywnego poruszania się po rynku pracy oraz kreowania własnego wizerunku. Wzięli w nich udział wszyscy uczestnicy projektu, podzieleni na 13 grup. Każde warsztaty grupowe trwały 42 godziny – łącznie zrealizowano 546 godzin wsparcia warsztatowego.
Ogromną wartością projektu Centrum DZWONI było nabycie przez 100 osób rzeczywistych kompetencji zawodowych podczas indywidualnych zajęć praktycznych na odpowiednio dobranym stanowisku pracy. Każda z ww. osób odbyła intensywne, co najmniej 40-godzinne szkolenie stanowiskowe u pracodawców z tzw. otwartego rynku pracy, w tym: 49 proc. z sektora usługowego (32 proc. w branży handlowej, 8 proc. związanej z konfekcjonowaniem towarów, 5 proc. w gastronomicznej, 4 proc. w motoryzacyjnej); 16 proc. w instytucjach administracji publicznej; 13 proc. zajęć przeprowadzono u pracodawców z sektora edukacji; 10 proc. w organizacjach pozarządowych, 6 proc. w branży ogrodniczej, 4 proc. w placówkach kulturalnych i 1 proc. w branżach: hotelarskiej i usług opiekuńczych.
Kolejną formą wsparcia oferowaną uczestnikom projektu Centrum DZWONI były trzymiesięczne staże zawodowe. Pozwoliły one beneficjentom z najniższym wykształceniem i najmniejszym doświadczeniem zawodowym na pozyskanie nowych umiejętności. W projekcie zaplanowano do realizacji 25 staży, ale w efekcie zintensyfikowania działań oraz wprowadzenia oszczędności wygospodarowano środki finansowe na kolejnych pięć staży. Łącznie zrealizowano staże dla 30 osób z niepełnosprawnością intelektualną, w większości na stanowiskach pracy w branży usługowej (handel – stanowiska: pomoc sprzedawcy, pomoc magazyniera, pracownik porządkowy, pracownik hali), jak również w gastronomii, przy konfekcjonowaniu towarów, w administracji publicznej, placówkach edukacyjnych i organizacjach pozarządowych. Najmniej uczestników projektu było stażystami w firmach z branż: hotelarskiej, kulturalnej oraz opiekuńczej.
Podczas realizacji projektu Centrum DZWONI w Warszawie przekroczono także zaplanowany wskaźnik zatrudnienia. Zakładano, że stałą pracę w instytucjach i przedsiębiorstwach rynku otwartego znajdzie 20 osób, a w efekcie było ich 25 – 8 kobiet i 17 mężczyzn. Osoby te zostały zatrudnione na podstawie umów o pracę w rożnym wymiarze czasu pracy dostosowanym do możliwości psychofizycznych oraz na długoterminowych umowach zlecenia. Dodatkowym, nie zakładanym rezultatem projektu było znalezienie dla 12 osób nie posiadających umiejętności i predyspozycji do pracy na rynku otwartym – zatrudnienia w zakładach pracy chronionej.
Najbardziej przychylni zatrudnianiu beneficjentów projektu Centrum DZWONI byli pracodawcy z branży usługowej. Pracę znalazły tam 22 osoby (8 kobiet i 14 mężczyzn), z czego 17 (8 kobiet i 9 mężczyzn) przyjęło oferty z branży gastronomicznej na stanowiskach: pomoc kuchenna, pracownik sali i pracownik porządkowy. Ponadto, dwóch uczestników projektu znalazło stałe miejsce pracy w organizacji pozarządowej jako: rzecznik praw osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz mentor, a jedna w instytucji publicznej szczebla centralnego na stanowisku pomoc biurowa.
– Wprowadzenie na otwarty rynek pracy osób z niepełnosprawnością intelektualną, czyli grupy społecznej, która jest z niego na co dzień wykluczana, to ogromne wyzwanie dla specjalistów zajmujących się aktywizacją społeczno-zawodową osób z tym rodzajem niepełnosprawności. Wyniki projektu Centrum DZWONI w Warszawie pokazały jednak, że dzięki kompleksowemu, zindywidualizowanemu wsparciu, szukaniu i wdrażaniu niekonwencjonalnych rozwiązań, ulokowanie na stałe osób z niepełnosprawnością intelektualną u pracodawców na tym rynku jest jak najbardziej możliwe. Naszym zdaniem, specjalistyczna pomoc udzielana pracownikom z niepełnosprawnością intelektualną już zatrudnionym powinna być kontynuowana, aby mogli oni utrzymać swoje posady. Ze strony realizatora projektu, Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym zapewniam, że zrobimy wszystko, aby tak się stało – podsumowała Monika Zakrzewska, koordynator projektu Centrum DZWONI w Warszawie.
Raport Centrum DZWONI (pobierz)
Info: Centrum DZWONI, oprac. J.K.
