Sympozjum “Pokaż język – nowe języki, estetyki i kondycje w teatrze i performansie”

Na całym świecie osoby artystyczne z niepełnosprawnościami intensywnie rozwijają swoje praktyki twórcze, a teoria crip staje się coraz bardziej popularna w kontekście pisania o sztukach performatywnych. Te działania wciąż sytuują się jednak poza głównym nurtem. Instytucje artystyczne i edukacyjne oraz stosowane w ich obrębie metody pracy nie nadążają za tempem dyskusji akademickich i inkluzywnymi działaniami performatywnymi.

Ta podwójna prędkość procesów zmian prowokuje wzmożoną krytykę, która może zainicjować zmianę, ale w długofalowej perspektywie jej nie sprzyja. Stworzenie inkluzywnych przestrzeni pracy twórczej to trudny, codzienny proces, który wymaga wiedzy, środków finansowych, dostępności architektonicznej i cyfrowej, przeformułowania programów nauczania i sposobów myślenia o tym, czym jest sztuka performatywna i kto może ją tworzyć

Przede wszystkim potrzebuje jednak czasu, głębokiego namysłu, szerokich konsultacji, otwartości na poszukiwanie i sprawdzanie różnorodnych rozwiązań oraz zaangażowania całego środowiska.

Dlatego projektując program sympozjum zrezygnowałyśmy z formuły jednoosobowych wystąpień. Powołałyśmy grupy robocze, w skład których wchodzą osoby sojusznicze, samorzecznicze, reprezentujące różne instytucje teatralne i edukacyjne, działające w polu sztuki i teorii. Prace w każdym z zespołów trwały kilka miesięcy i zostały zorganizowane wokół czterech tematów: edukacja aktorska, aktorstwo, taniec, reżyseria.

Punktem wyjścia były pytania:
● z jakimi formami niepełnosprawności – czasowej lub trwałej – spotkaliście się w swoim środowisku zawodowym?
● co zrobiono, by umożliwić pracę osobom z niepełnosprawnością?
● co jest potrzebne, by Wasz zawód / program studiów był dostępny: Dla kogo już jest?

Zależało nam na wypracowaniu propozycji możliwych (lub na razie jedynie spekulatywnych) modyfikacji w programach studiów oraz w organizacji pracy w instytucjach, które dadzą szansę na poszerzanie zespołów artystycznych o osoby z niepełnosprawnościami. Wyszłyśmy z założenia, że w środowisku istnieją już narzędzia tworzenia przestrzeni współpracy otwartych na różnorodne potrzeby i uwzględniających osoby z widocznymi i niewidocznymi, czasowymi i stałymi niepełnosprawnościami. Czasami trzeba je tylko dostrzec i poszerzyć pole ich praktykowania.

Równolegle toczyły się prace nad katalogiem dobrych praktyk pisania o pracach performatywnych tworzonych przez osoby z niepełnosprawnościami. Ich kontynuacją były spotkania warsztatowe z osobami studiującymi.

Sympozjum stanie się okazją do przedstawienia i przedyskutowania z publicznością efektów spotkań, warsztatów i prac grup roboczych. Będzie również platformą prezentacji, sieciowania oraz wymiany praktyk, narzędzi i idei już istniejących w Polsce grup artystycznych współtworzonych przez osoby z niepełnosprawnościami. Zaprosiłyśmy sześć zespołów, które podczas paneli opowiedzą o swojej pracy.

Traktujemy proces przygotowań i dwudniowe sympozjum jako kolejny krok w procesie tworzenia inkluzywnego środowiska twórczego. Z pewnością nie ostatni. Nie nastawiamy się na żaden konkretny cel i efekt. Jesteśmy otwarte na to, co się wydarzy. I do tego zapraszamy wszystkie osoby, które zechcą do nas dołączyć.

Monika Kwaśniewska, Izabela Zawadzka

Czas i miejsce sympozjum:12 – 13 kwietnia 2024, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicz, ul Miodowa 22/24 w Warszawie

Udział w sympozjum jest bezpłatny.
Konieczne jest dokonanie zgłoszenia do dnia 8 kwietnia 2024 roku:
https://forms.gle/Qwz74AdpziWouiag6

Sympozjum będzie tłumaczone na Polski Język Migowy i odbędzie się w przestrzeni dostępnej architektonicznie.

***
Sympozjum „Pokaż język – nowe języki, estetyki i kondycje w teatrze i performansie” jest zwieńczeniem międzynarodowego programu „Pokaż język” realizowanego przez Centrum Sztuki Włączającej/Teatr 21. Jego głównym celem było pokazanie polskiej publiczności najlepszych i najciekawszych artystycznie przykładów europejskiej sztuki inkluzywnej.
Główną ideą programu jest rozwijanie nowego języka sztuk performatywnych i teatru oraz otwieranie drzwi twórczości różnorodnych artystów i artystek, wnoszących w swoje prace nowe języki i estetyki: neuroróżnorodność, alternatywną motorykę, język migowy czy poetycką audiodeskrypcję. Prace zaproszonych twórców i twórczyń wnoszą nową jakość i zmieniają myślenie o tym, jakie kryteria powinna spełniać sztuka. Program „Pokaż język” pokazuje rewolucję w teatrze i performansie, która odbywa się na świecie i której Polska już jest częścią.
Przez półtora roku, na różnych scenach w Warszawie, odbyły się spektakle i performanse takich twórców, twórczyń i grup jak: Un-Label Performing Arts Company z Niemiec, Chris Pavia i Stopgap Dance Company z Wielkiej Brytani, Miya Masaoka z USA, Tori Wranes z Norwegii, Diana Niepce z Portugali oraz z Polski: Teatr 21 i Aleksandra Skotarek, Karolina Wiktor, Daniel Kotowski, Filip Pawlak i Paweł Althamer wraz z Grupą Nowolipie.

***
Kuratorkami programu „Pokaż język” są Justyna Lipko-Konieczna i Justyna Wielgus.
Kuratorkami sympozjum „Pokaż język – nowe języki, estetyki i kondycje w teatrze i performansie” są Monika Kwaśniewska i Izabela Zawadzka.
Partnerami programu są Akademia Teatralna w Warszawie i jej filia w Białymstoku, a także norweska organizacja interart_s.
Projekt „POKAŻ JĘZYK” korzysta z dofinansowania o wartości 350 000 euro otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest wspólne tworzenie Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.
Program Centrum Sztuki Włączającej/Teatru 21 jest współfinansowany przez m. st. Warszawę.

PROGRAM SYMPOZJUM
12 kwietnia 2024, piątek
9:00 – 10:00 rejestracja osób uczestniczących
10:00 – 10:30 rozpoczęcie sympozjum
10:30 – 12:00 moduł poświęcony TAŃCOWI
Tatiana Cholewa, Patrycja Jarosińska, Adrianna Helena Morawiec, Alicja Müller, Małgorzata Rostkowska
12:00 – 12:30 przerwa kawowa
12:30 – 14:00 moduł poświęcony AKTORSTWU
Beata Bandurska, Milena Gauer, Dominika Kozłowska, Daniel Krajewski, Maciej Pesta
14:00 – 15:30 przerwa
15:30 – 17:00 rozmowy o praktyce: Teatr Kambak, Teatr ITAN i Teatr 21
moderacja: Katarzyna Niedurny i Katarzyna Waligóra (Podcast o Teatrze)
17:00 – 17:30 przerwa kawowa
17:30 – 19:00 moduł poświęcony EDUKACJI AKTORSKIEJ
Weronika Kowalska, Kasia Lech, Justyna Lipko-Konieczna, Marta Rau, Helena Urbańska
13 kwietnia 2024, sobota
10:00 – 11:30 moduł poświęcony REŻYSERII
Michał Borczuch, Marta Bryś, Kinga Chudobińska-Zdunik, Paweł Łysak, Justyna Sobczyk, Justyna Wielgus
11:30 – 12:00 przerwa kawowa
12:00 – 13:30 rozmowy o praktyce: Teatr Przebudzeni, Teatr Klucz i Teatr Cisza na scenie moderacja: Katarzyna Niedurny i Katarzyna Waligóra (Podcast o Teatrze)
13:30 – 15:00 przerwa
15:00 – 16:30 moduł poświęcony KRYTYCE ARTYSTYCZNEJ
Ewelina Godlewska-Byliniak, Katarzyna Lemańska, Witold Mrozek, Katarzyna Żeglicka oraz osoby biorące udział w warsztatach
16:30 – 17:00 podsumowanie sympozjum
17:00 – 17:30 przerwa kawowa
17:30 – 18:30 premiera książki „Estetyka niepełnosprawności” Tobina Siebersa

Info: Centrum Sztuki Włączającej /Teatr 21

Data publikacji: 15.03.2024 r.