Dr n. med. Agnieszka Wojdyła Hordyńska
Defibrylacja serca to zabieg ratujący życie. Przeprowadza się go w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Polega na wykorzystaniu kontrolowanego impulsu elektrycznego, odpowiedniej dawki energii elektrycznej, w celu chwilowego zatrzymania chaotycznego lub bardzo szybkiego rytmu serca i przywrócenia jego prawidłowej pracy. Prąd elektryczny powoduje nagłą depolaryzację mięśnia sercowego i pozwala na przywrócenie normalnego rytmu. Defibrylacja serca jest niezwykle ważnym krokiem w akcjach ratunkowych, kiedy celem jest przywrócenie tak zwanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO).
– Warto wiedzieć, że defibrylacja serca nie musi być przeprowadzona jedynie w szpitalu, ale także wszędzie indziej, gdzie nastąpiło nagłe zatrzymanie krążenia. Defibrylacji mogą (i powinni!) podjąć się świadkowie takiego zdarzenia, w tym osoby niezwiązane z medycyną. Pamiętajmy, że szybka defibrylacja zwiększa szanse na przeżycie osoby, u której wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Wojdyła-Hordyńska z Oddziału Kardiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu.
Doktor Hordyńska zwróciła także uwagę, że defibrylacji nie można przeprowadzać, jeśli pacjent jest przytomny lub ma puls, ponieważ ta interwencja jest bolesna – jedynie chory nieprzytomny nie będzie czuł bólu związanego ze wstrząsem. Podkreśliła również, że defibrylacja wskazana jest wyłącznie w określonych rodzajach arytmii serca, w szczególności w migotaniu komór (VF) i częstoskurczu komorowym bez tętna. Jeśli serce nie ma żadnego rytmu, defibrylacja nie jest wskazana. Nieprawidłowo przeprowadzony zabieg może wywołać groźną arytmię, na przykład migotanie komór (VF – Ventricular Fibrillation).
– Powoduje ono chaotyczne drganie komór, uniemożliwiające skuteczną pracę serca jako pompy – wskazuje rozmówczyni. – Prowadzi to do braku przepływu krwi i jest równoznaczne z zatrzymaniem krążenia. Defibrylacja jest stosowana w celu przywrócenia regularnego rytmu i funkcji serca. Częstoskurcz komorowy (VT – Ventricular Tachycardia), to kolejna arytmia, która może wymagać przeprowadzenia zabiegu defibrylacji. Jeśli częstoskurcz komorowy nie zostanie odpowiednio szybko przerwany, może przerodzić się w migotanie komór, dlatego defibrylacja jest często stosowana jako środek ratunkowy – tłumaczy ekspertka.
Istnieją różne metody wykonania defibrylacji.
Do jej wykonania niezbędny jest defibrylator zewnętrzny. Od kilku lat defibrylatory automatyczne umieszczane są w miejscach publicznych: urzędach, szkołach, dworcach, lotniskach, itp.
Ogólnodostępny defibrylator łączy cechy defibrylatora automatycznego AED i profesjonalnego defibrylatora manualnego, Sam wykonuje analizę rytmu serca, wydaje komunikaty dźwiękowe, prowadzi osobę przeprowadzającą akcję ratunkową „za rękę”,
Personel medyczny (ratownicy medyczni, pielęgniarki, lekarze) używa Manualny Defibrylator Zewnętrzny, który wymaga analizy rytmu serca i ręcznego dostarczenia impulsu elektrycznego przez ratownika. Osoba dokonująca defibrylacji musi mieć odpowiednią wiedzę, umiejętności i kompetencje, ponieważ ma pełną kontrolę nad procesem i sama wybiera moc wyładowania oraz moment aplikacji.
Pacjent po defibrylacji wymaga pilnej konsultacji kardiologa.
Należy w trybie pilnym ustalić przyczyny arytmii i zaplanować dalsze leczenie. Wynikiem przeprowadzenia kompleksowych badań może być wdrożenie stałego leczenia, w tym farmakologicznego, czasem na całe życie.
Oprac. IKa, fot. materiały prasowe
Data publikacji: 11.08.2025 r.
