We wtorek 3 grudnia, wieczorem opinia publiczna została zelektryzowana informacją podaną przez portal „Dziennik Gazeta Prawna”, że przyjmowana przez chorych na cukrzycę metformina może zawierać silnie trujący związek chemiczny (nitrozoamina) bardzo niebezpieczny dla wątroby i rakotwórczy.
Ostrzeżenie o tym, że w laboratoriach poza Polską wykryto niezależnie od siebie – w Azji i w Niemczech – zanieczyszczenie w metforminie otrzymaliśmy od Europejskiej Agencji Leków (EMA). Dotyczy ono produkcji tej substancji w chińskich fabrykach, które zaopatrują w leki niemal całą Europę. I to jest gorzki fakt…
Ruszyła lawina podejrzeń i panicznych reakcji, ponieważ ten związek jest m.in. podawany szczurom, by wywołać i przyspieszyć u nich postęp choroby nowotworowej.
W Polsce metformina jest bardzo popularnym lekiem przyjmowanym przez ogromną liczbę pacjentów. Szacuje się, że dotyczy to ok. 1,8 mln osób, a poza diabetykami stale ją przyjmują również pacjentki leczące zespół policystycznych jajników.
Jeszcze 3 grudnia w resorcie zdrowia odbyło się spotkanie zespołu ekspertów. Brali w nim udział konsultanci krajowi, profesorowie, najlepsi specjaliści chorób wewnętrznych, diabetologii, kardiologii, endokrynologii, a także przedstawiciele Głównego Inspektora Farmaceutycznego, Urzędu Rejestracji Leków i Narodowego Instytutu Leków. Stwierdzono, że korzyści wynikające ze stosowania metforminy mają znaczenie decydujące i lek nie powinien być odstawiony.
– Zgodnie ze stanowiskiem wszystkich konsultantów krajowych, gremiów międzynarodowych oraz instytucji i urzędów zajmujących się lekami, polscy pacjenci powinni brać metforminę, ponieważ korzyści zdrowotne znacznie przeważają nad hipotetycznymi zagrożeniami – stwierdził minister Szumowski, przekonując, że nitrozoamina – substancja wykryta w metforminie – to najprawdopodobniej uboczny produkt syntezy, a nie zanieczyszczenie i występowała w leku zawsze lub od dłuższego czasu.
Eksperci przypominają, że właściwie z nitrozoaminą radzimy sobie przez całe życie. Ważne, by dopuszczalna jej dawka w ciągu doby nie została przekroczona, pamiętając, że np. azotyny i azotany zawarte w środkach konserwujących żywność, również w owocach, przetwarzane są przez kwas żołądkowy właśnie w śladowe jej ilości.
Główny inspektor sanitarny Jarosław Pinkas wskazał, że zaistniała sytuacja powinna skłonić decydentów do przemyślenia celowości dywersyfikacji lokalizacji produkcji substancji czynnych. By dostęp do nich był łatwiejszy powinny być produkowane w wielu państwach na świecie, także w Polsce.
W oczekiwaniu na wytyczne EMA i ustalenie wspólnych działań na forum krajowym i unijnym Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że stosowanie metforminy daje więcej dobrego niż złego. Leków w pełni bezpiecznych i całkowicie bez działań ubocznych nie ma, a metformina po prostu zapewnia cukrzykom życie.
Iwona Kucharska
Data publikacji: 05.12.2019 r.
