IX Spotkania Teatralne w Łodzi

Rozpoczęły się w tym roku prologiem w postaci całodziennych warsztatów teatralnych pt. Szkicownik Aktora. Wprowadzenie do pracy z partyturami poprowadzonych przez profesor Janę Pilatovą z Akademii Teatralnej w Pradze – gościa specjalnego Biennale. Warsztaty odbyły się 6 czerwca (w dniu poprzedzającym Biennale) w Poleskim Ośrodku Sztuki i uczestniczyli w nich studenci i absolwenci teatrologii Uniwersytetu Łódzkiego. Celem warsztatu było poznanie takiego sposobu pracy aktorskiej, który wyrasta z doświadczeń Grotowskiego oraz Barby i jest charakterystyczny dla dzisiejszego nurtu antropologii teatru. Praca ta opiera się na kreatywnym, autorskim przygotowywaniu przez uczestników szkiców własnych działań – w postaci partytur, traktowanych jako narzędzie twórczości aktora i integracji zespołowej.

Przegląd teatralny Biennale w tym roku prezentował się niezwykle bogato. Swoje spektakle – łącznie aż 19 – pokazali artyści z Belgii, Czech, Austrii, Wielkiej Brytanii i Polski.
W celu uatrakcyjnienia festiwalu zaproszono zespół Teatrino z Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, Filmowej i Telewizyjnej w Łodzi. Działa on od lat, choć w ciągle zmieniającym się składzie. Pracują w nim studenci, którzy pod auspicjami Fundacji Sztuka leczy niosą radość chorym, niepełnosprawnym, czy dzieciom mieszkającym w domach dziecka. W tym roku przygotowali oni terapeutyczne przedstawienie jednej z ulubionych przez dzieci i dorosłych historii: Piotrusia Pana.
W trzecim dniu festiwalu odbył się Łódzki Przegląd Aktywności Artystycznej Osób Niepełnosprawnych przygotowany przez Koło Terenowe Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ, działającego przy Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego.

Dla instruktorów i akredytowanych przy Biennale obserwatorów zorganizowano artystyczne warsztaty instruktorskie. 9 czerwca warsztat teatralny prowadziła Martina Kolbinger-Reiner z Mezzanin Theater w Austrii, kolejny warsztat teatralny prowadziły Zoja Mikotova i Marika Antonova z Akademii Muzycznej i Teatralnej w Brnie w Czechach. Warsztat taneczny i w zakresie kontakt improwizacji poprowadził Jacek Owczarek z Akademii Muzycznej w Łodzi.
Równolegle do przeglądu teatralnego, w dniach 7-8 czerwca 2010 roku w godzinach przedpołudniowych, w Pałacu Biedermanna miała miejsce towarzysząca IX Spotkaniom Teatralnym Terapia i Teatr dziesiąta już konferencja poświęcona teatrowi, terapii i twórczości teatralnej ludzi niepełnosprawnych pt. Spektakl jako wydarzenie i doświadczenie. Część I: Edukacja. Przygotowała ją Katedra Dramatu i Teatru Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualanych Uniwersytetu Łodzkiego.

Międzynarodowemu Biennale, IX Spotkaniom Teatralnym Terapia i Teatr towarzyszyły dwie wystawy prac plastycznych. Jedna z nich to duża retrospektywna wystawa malarstwa Tadeusza Gapińskiego, mieszkającego i tworzącego w Toruniu upośledzonego umysłowo artysty malarza, posiadającego eksternistyczny dyplom artysty malarza przyznany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i należącego do Związku Artystów Plastyków. Wernisaż niezwykle pięknych miejskich, wiejskich, leśnych pejzaży uświetnił wykład wygłoszony przez profesora Andrzeja Wojciechowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Ponadto zorganizowano wystawę rysunków niepełnosprawnego chłopca Pawła Bajerskiego oraz dwie projekcje filmowe: Pójdźmy wszyscy w reżyserii Agnieszki Gomułki (dokumentujący pracę teatralną placówek Katolickiego Stowarzyszenia Niepełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej) oraz film pt. Niewitani w reżyserii Tomasa Skredlant, dokumentalisty z Czech. Film czeski okazał się wyjątkowy, wstrząsający w swej wymowie. Dokument kręcony był w ciągu dwudziestu lat, opowiada losy kilkorga niepełnosprawnych dzieci, które na początku lat 90. XX wieku pozostawione przez rodziny w instytucjach opiekuńczych i szpitalach nie przestawały marzyć o swoich matkach i ojcach, szukały ich, a dorastając usamodzielniały się i próbowały tworzyć własne rodziny.

Dla gości Biennale opublikowano m.in. Informator o zespołach teatralnych i przygotowanych przez nie spektaklach oraz towarzyszących Biennale projekcjach filmowych.
Międzynarodowe Biennale, IX Spotkania Teatralne Terapia i Teatr cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Akredytowano około 60 obserwatorów z całej Polski. Program spełnił założenia organizatorów i oczekiwania uczestników – aktorów i widzów festiwalu. Festiwal dostarczył nie tylko wiedzy, ale i wielu wzruszeń, wrażeń estetycznych i inspiracji do własnej pracy.

Info i fot.: POK Łódź, oprac. IKa

Krótki opis spektakli wystawionych w trakcie IX Spotkań Teatralnych Terapia i Teatr

Dwie grupy teatralne pracujące z pacjentami szpitala psychiatrycznego znajdującego się w dzielnicy Pragi o nazwie Bohnice (Bohnicka Divadelni Spolecnost) zaprezentowały swoje dokonania w dziedzinie teatru. Pacjenci pracujący pod kierunkiem Venduli Kodetovej pokazali kolaż sceniczny Nagie życie, a pacjenci pracujący pod przewodnictwem Martina Ucika – groteskowy spektakl w konwencji teatru lalki i aktora pt. Ufo jest przyjacielem, oraz serię etiud teatralnych należących do obszaru teatru absurdu.

Teatr Zet 6 z Brukseli w Belgii przywiózł do Łodzi integracyjny teatr tańca pt. Rood – Rouge (Kolor czerwony). Swoją historię opowiadali tańcem i muzyką pracujący razem ludzie z niepełnosprawnością intelektualną i sprawni tancerze zawodowi. Na scenie tańczyła, grała na gitarze oraz śpiewała przez siebie napisane i skomponowane utwory muzyczne Betty Donelly (kobieta cierpiąca na schizofrenię).

Teatr Mezzanin z Austrii zaprezentował spektakl Tarta czekoladowa (Tarte au Chocolat) – niezwykle ciepłą, familijną opowieść o pieczeniu ciasta przez dwóch budzących nieustanny śmiech widowni przyjaciół robiących sobie nawzajem psikusy. Jednym z aktorów był mężczyzna z zespołem Downa, drugim – dawny komik.

Teatr Fool Effect z Londynu w Anglii – kontynuator tradycji angielskiej organizacji Nose to Nose zaprosił widzów Biennale do uczestnictwa w otwartym warsztacie improwizacji i transformacji archetypu klauna. Warsztat doprowadził do stworzenia złożonego z improwizacji przedstawienia teatralnego – Playfool.

Międzynarodowa trupa teatralna działająca twórczo w Malowicach w Czechach zaprezentowała plenerowe widowisko Finis Terrae. Zaprezentowano je w Rynku Manufaktury. Spektakl w sposób alegoryczny opowiada o podróży do wewnątrz siebie, a właściwie o dwóch podróżach – męskiej i żeńskiej. O tym, że mężczyźni wędrują po dalekich krajach, aby osiągnąć idealne cele, a kobiety śnią o ich podróżach i miejscach które poznają.

Kilka z tegorocznych festiwalowych spektakli przywieźli do Łodzi twórcy od lat związani z Biennale Terapia i Teatr. Z Lublina, Krakowa, Gdańska i Warszawy.

Premierowy plenerowy taneczny spektakl pt. Malowany ptak przywiozła Teatroterapia Lubelska. Bardzo pięknie napisała o spektaklu Maria Pietrusza-Budzyńska – twórczyni WTZ Teatroterapii: Spektakl inspirowany historią wziętą z powieści Jerzego Kosińskiego „Malowany ptak”. Utkany z wiecznej potrzeby doświadczania przez teatr i w teatrze rzeczywistej obecności w życiu – ludzi, którzy jak malowane ptaki Lecha bohatera z Kosińskiego lecą na spotkanie widza przypadkowego… Niby aktorzy. Niby ludzie. Niby ptaki. Poszukiwacze tożsamości i miejsca swojego w życiu, tańcu. W tangu.

Proces – ascetyczne przedstawienie nawiązujące do sytuacji z Procesu Kafki zaprezentował Teatr trochę Inny z Krakowa. „Smutną groteską” okazał się Don Kichot z teatru ruchu Kasablanka z Gdańska. Ciekawe okazało się przedstawienie typu „teatr w teatrze” wystawione na biennale przez słabowidzącą młodzież skupioną w teatrze Krzesiwo w Warszawie (To tylko teatr).

Kraina Czarów ze Skierniewic już po raz drugi gościła na naszym festiwalu zapoznając nas ze swoja działalnością teatralną. W tym roku była to Zielona Gęś według Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Po raz pierwszy podczas organizowanych w Łodzi od 15 lat Spotkań Teatralnych Terapia i Teatr wystąpiły teatry: Arka z Wrocławia ( trudny, „mocny” w swej wymowie Sen nocy letniej według Szekspira oraz scenariusza Sebastiana Kubicza – pacjenta szpitala psychiatrycznego przebywającego w szpitalu od 20 lat z powodu ciężkiej schizofrenii); Teatr Zdarzeń Niecodziennych z Nowego Miszewa (barwny, budzący wyobraźnię autorski spektakl pt. …Pokój…Niepokój…); teatr Razem z Gdańska wraz zespołem muzycznym Remont Pomp (Sen o człowieku, który powstał w integracyjnej grupie ludzi sprawnych i niepełnosprawnych i dowodził, że wszyscy jesteśmy z tej samej gliny ulepieni); Teatr Ubogi Relacji z Sopotu (pantomima Uczucia krążące wokół nas).

Poleski Ośrodek Sztuki, chcąc przybliżyć widzom działalność dramatyczną Ingmara Villqista przygotował dla tegorocznej edycji biennale dwie jego sztuki dotykające tematu inności psychicznej: spektakl pt. Fantom w wykonaniu amatorów skupionych w działającym przy Poleskim Ośrodku Sztuki teatrze Officium i próbę czytaną sztuki Kompozycja w błękicie w wykonaniu aktorów łódzkich scen zawodowych (Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka i Teatr im. Stefana Jaracza).
Już na zakończenie przeglądu teatralnego pokazano sztukę Inki Dowlasz pt. Idź się leczyć!!! (o terapii i teatrze). Przygotowano ją w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu. Zgodnie z oczekiwaniami autorki – gościa tegorocznej konferencji naukowej towarzyszącej biennale – sztuka pobudziła widzów do autorefleksji, wywołała osobiste skojarzenia, zachęciła do zajrzenia w głąb własnych relacji ze światem i sobą samym.

W ramach towarzyszącemu biennale Łódzkiego Przeglądu Aktywności Artystycznej Osób Niepełnosprawnych wystąpiły następujące zespoły teatralne: zespół teatralny z Przedszkola Miejskiego Integracyjnego nr 137 w Łodzi – laureat I Nagrody organizowanego przy współpracy Poleskiego Ośrodka Sztuki Festiwalu Twórczości Artystycznej Dzieci Bawmy się razem Łódź 2010, zespół Frajda z Warsztatów Terapii Zajęciowej utworzonych przy Spółdzielni Usług Techniczno-Handlowych i Wdrożeń Orpel w Łodzi, zespół Tańczące Szóstki oraz grupa teatralna Kabaret pod żabą z Zespołu Szkół Specjalnych nr 6, zespół Mimaki ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 4 dla Dzieci Niesłyszących, Teatr Młodego Aktora ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 3, Jordanówka – grupa teatralna z Zespołu Szkół Specjalnych nr 2, teatr Okularnicy ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 6 dla Dzieci Słabowidzących i koło taneczne Rytm ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 5.

Zobacz galerię…