NIK o (nie)zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością przez pracodawców publicznych

Zaledwie w 11 proc. ogłoszonych w ostatnich trzech latach naborów, aplikacje złożyły 202 osoby z niepełnosprawnością, a z nich tylko 33 zostało przyjętych do pracy.

Niestety instytucje publicznie nie dążą do poprawy tej sytuacji, aż w 27. skontrolowanych placówkach nie podejmowano żadnych działań żeby stworzyć równe warunki do pracy i zdobywania doświadczenia zawodowego.

W siedmiu z 21 skontrolowanych jednostkach administracji publicznej ujawniono naruszenia przepisów ustaw o służbie cywilnej i o pracownikach samorządowych, w tym w trzech jednostkach przepisów dotyczących pierwszeństwa w zatrudnieniu osób z niepełnosprawnoscią. Ponadto w ogłoszeniach o naborze podawano nierzetelne informacje mogące wpływać na liczbę aplikujących niepełnosprawnych.

Większość skontrolowanych państwowych osób prawnych (10 z 14) nie miało określonych zasad i procedur zatrudniania, w tym dotyczących osób z niepełnosprawnościami. Cztery z nich nie upubliczniały informacji o rekrutacjach, co nie sprzyjało transparentności naborów, w tym zapewnieniu osobom niepełnosprawnym równych szans w uzyskaniu zatrudnienia.

W blisko połowie skontrolowanych jednostek nie przestrzegano norm czasu pracy, warunków pracy, wykorzystania urlopu wypoczynkowego.

Ciągle problemem są bariery architektoniczne. Skontrolowano 79 budynków, które są siedzibami jednostek publicznych i tylko 21 było dostosowanych dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Pozostałe 58 obiektów nie było wolne od barier, rozwiązań lub niedogodności ograniczających lub wręcz uniemożliwiających korzystanie z nich przez niepełnosprawnych. Najgorzej w tym zakresie wypadają jednostki administracji rządowej.

Polska, ratyfikując 6 września 2012 r. Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, uznała m.in. prawo osób niepełnosprawnych do pracy, na zasadach równości z innymi osobami. Tymczasem w Polsce w 2017 r. spośród 1680 tys. osób niepełnosprawnych w tzw. ekonomicznym wieku produkcyjnym aż 1194,5 tys. jest biernych zawodowo. I pomimo, wzrostu wskaźnika zatrudniania w 2017 r. w stosunku do roku 2016 o 2,6 pkt. proc. to i tak jest on dwukrotnie niższy niż średnia unijna, która wynosi 48,7 proc.

NIK po przeprowadzonej kontroli i wykryciu szeregu nieprawidłowości wnioskuje do pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych o podjęcie działań sprzyjających współpracy pracodawców ze sfery administracji publicznej i państwowych osób prawnych z organizacjami reprezentującymi osoby niepełnosprawne, na rzecz wspierania aktywności zawodowej tych osób, w tym przede wszystkim upowszechnienia informacji o wolnych stanowiskach pracy i ich dostępności dla osób niepełnosprawnych.

NIK wnioskuje również do kierowników jednostek administracji rządowej i samorządowej oraz państwowych osób prawnych o zwiększenie działań na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych w sektorze publicznym poprzez:
– nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych,
– zamieszczanie informacji o wolnych stanowiskach pracy na stronach internetowych dla niepełnosprawnych,
– nawiązanie współpracy z uczelniami, w tym z pełnomocnikami rektora ds. studentów niepełnosprawnych w celu upowszechnienia wiedzy o możliwości zatrudnienia, odbycia praktyk wśród studentów niepełnosprawnych,
– korzystanie z możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy, w tym w ramach prowadzonych staży.

NIK zawnioskował ponadto o wyeliminowanie barier architektonicznych w budynkach użytkowanych przez jednostki administracji rządowej i samorządowej oraz państwowe osoby prawne.

Raport NIK: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-zatrudnianiu-osob-niepelnosprawnych.html

Oprac. kat/

Data publikacji: 19.07.2019 r.