Podsumowanie działań rządu i parlamentu na rzecz osób niepełnosprawnych w latach 2007-2011

Zaprezentowano zmiany, które wprowadzono i które są wprowadzane w tej kadencji parlamentu, a które wzmacniają sytuację osób z niepełnosprawnością.

1. Rozpoczęto decydujący etap prac nad ratyfikacją Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych z 13 grudnia 2006 roku o prawach osób niepełnosprawnych.
Konwencja ma umożliwić osobom z niepełnosprawnością korzystanie z wszystkich fundamentalnych swobód i praw człowieka na równi ze wszystkimi innymi obywatelami oraz promować poszanowanie dla ich godności osobistej.
Opiera się ona na zasadach: poszanowania godności osobistej, indywidualnej autonomii, w tym swobody dokonywania własnych wyborów oraz poszanowania dla niezależności jednostki, niedyskryminacji, pełnego i efektywnego uczestnictwa w życiu społecznym i integracji społecznej, poszanowania dla odmienności, równych szans, dostępności, równości pomiędzy kobietami i mężczyznami, poszanowania dla rozwijającego się potencjału dzieci niepełnosprawnych i poszanowania prawa dzieci niepełnosprawnych do zachowania swojej tożsamości.
Odzwierciedla ona szersze, określone w strategii Komisji Europejskiej w zakresie niepełnosprawności (IP/10/1505) zobowiązanie UE do zbudowania do 2020 r. Europy bez barier dla około 80 milionów osób z niepełnosprawnością żyjących w UE.
2. Wybory bez barier – udogodnienia podczas wyborów dla osób niepełnosprawnych.
Kwestię tę szczegółowo zaprezentowaliśmy w odrębnym materiale na portalu „NS”.
3. Prace nad ustawą o języku migowym.
Podjęto inicjatywę ustawową umożliwiającą w pełni aktywne życie Polakom komunikującym się w systemach języka migowego. Jej celem jest zapewnienie dostępu do tłumaczy języka migowego w urzędach i innych instytucjach życia publicznego (w tym media) oraz w sytuacjach kryzysowych (systemy powiadamiania służb ratowniczo – interwencyjnych).
4. Zmiany na rynku pracy.
W latach 2009-2010 nastąpił znaczny wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych (ponad 25 proc., to jest ponad 60 tysięcy), co pozwoliło na zmianę koncepcji wspierania aktywności zawodowej tego środowiska.
Dotychczas środki PFRON były kierowane głównie do pracodawców. Zmiany w ustawie o rehabilitacji wprowadzone w ubiegłym roku powodują przesunięcie części środków PFRON od pracodawców do samorządów i organizacji pozarządowych. Ważne jest to, aby inwestować w człowieka a nie w firmę.
5. Wsparcie rodziny z osobą niepełnosprawną.
W bieżącym roku, rodzice dzieci niepełnosprawnych, którzy zmuszeni są do rezygnacji z pracy zawodowej otrzymali wyższe świadczenie pielęgnacyjne o 100 zł. Jest to pierwsza waloryzacja tego świadczenia od 6 lat, a zarazem początek zmian systemowych w obszarze wsparcia rodziny z osobą niepełnosprawną. Będą one ukierunkowane na tworzenie nowych elastycznych form pracy dla rodziców dzieci niepełnosprawnych, przy jednoczesnym wspieraniu całodziennej opieki, edukacji i rehabilitacji.
Umożliwiono również tworzenie rodzinnych domów pomocy dla osób niepełnosprawnych. Daje to szansę na godne życie i aktywność tych osób w czasie, gdy rodzina nie jest w stanie zapewnić im wsparcia. Jest to odejście od standardów instytucjonalnej pomocy DPS w kierunku pomocy środowiskowej, co było od dawna oczekiwane przez środowiska osób niepełnosprawnych, zwłaszcza prowadzonych przez organizacje pozarządowe.
6. Wsparcie zatrudniania osób niepełnosprawnych w administracji i innych jednostkach publicznych poprzez zmianę ustawy o służbie cywilnej i pracownikach samorządowych.
7. Zmiany w infrastrukturze.
W związku z przebudową i budową dworców kolejowych oraz stacji metra coraz bardziej dostępna dla osób niepełnosprawnych staje się podróż pociągami. Przy wykorzystaniu środków unijnych w ciągu najbliższych 3-4 lat spółki PKP wzbogacą swój tabor o 20 składów kolejowych dostosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych, co zwiększy obecny tabor o 200 proc.
Polskie lotniska są już dostępne dla podróżnych niepełnosprawnych, co jest wynikiem wprowadzenia dyrektyw UE. Nadal jednak trwają działania doskonalące umiejętność obsługi lotniska w zakresie realizacji potrzeb pasażerów z niepełnosprawnością.
8. Uchwalono tzw. ustawę o psie asystującym – pomagającym osobie niepełnosprawnej, ale przede wszystkim o ograniczonej sprawności ruchowej lub niesłyszącej. Wprowadzenie tej ustawy daje takiej osobie swobodny wstęp do budynków użyteczności publicznej, sklepów, restauracji oraz środków transportu wraz z psem asystującym.
9. Wprowadzono renty dla wszystkich medalistów Igrzysk Paraolimpijskich i Igrzysk Głuchych.
10. Uproszczona procedura przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP).
Dzięki uproszczeniu procedury przekazywania 1% podatku od 2008 roku skokowo wzrosła kwota wpływająca do organizacji pożytku publicznego, z których wiele pomaga osobom niepełnosprawnym.
W 2010 roku ponad 8,6 mln Polaków rozliczających podatek dochodowy zadecydowało, że 1% należnego podatku trafi do organizacji pożytku publicznego, tj. o 1,3 mln więcej niż w roku poprzednim. Przybyło również około tysiąca organizacji pożytku publicznego, które otrzymały dodatkowe pieniądze na swą działalność. Na konta 7 128 organizacji wpłynęło 357,1 mln zł.
Instytucja 1% została wprowadzona w Polsce w 2004 r. Wówczas podatnicy sami wpłacali pieniądze na rzecz wybranej organizacji, a następnie zmniejszali podatek o przekazaną kwotę. W kolejnych latach pomoc finansowa dla OPP systematycznie rosła. Skokowy wzrost darczyńców (z 1,6 do 5,1 mln) odnotowano w 2008 r., od kiedy zadeklarowany przez podatników 1% przekazują organizacjom urzędy skarbowe.