Senior – aktywny Europejczyk

Zapoznał obecnych z uwarunkowaniami socjodemograficznymi wspóczesnej Europy oraz unijnymi środkami wsparcia seniorów.

Na spotkanie zaprosił Danutę Pietraszewską, posłankę na Sejm RP i Aleksandrę Skowronek – wicemarszałek Województwa Śląskiego.

Europoseł Marek Plura przedstawił politykę i instrumenty UE na rzecz osób starszych.
Unia uznaje i szanuje prawo osób w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz do uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym. Osoby starsze stanowią stale rosnącą grupę społeczną w Europie, ich liczba w wieku 80+ wzrośnie w latach do 2030 aż o 57 proc., co niesie za sobą niebagatelne konsekwencje dla sektora ochrony zdrowia i pomocy społecznej.
Konieczne jest stworzenie seniorom warunków, w których będą mogli w pełni wykorzystać swoje możliwości, prowadzić satysfakcjonujące życie, jak najdłużej zachować sprawność, zdrowie, samodzielność, jak najdłużej mieszkać we własnym domu. Wymaga to wprowadzenia m.in elastycznych form zatrudnienia umożliwiających łączenie pracy z opieką nad osobami zależnymi, wykorzystania innowacji i nowych technologii dla ułatwienia funkcjonowania osobom starszym, wykorzystania badań naukowych dla przeciwdziałania schorzeniom typowym dla wieku podeszłego.
Aby sprostać wyzwaniom, należy przyjąć pozytywne podejście – koncepcję aktywnego starzenia się, zorientowaną na umożliwienie osobom starszym pełnego wykorzystania ich potencjału. Mamy tu na myśli tworzenie korzystnych warunków dla dłuższej kariery zawodowej, w tym znoszenie barier administracyjnych, technicznych i innych, wspieranie czynnego udziału osób starszych w życiu społecznym i tworzenie warunków do starzenia się w dobrym zdrowiu i samodzielności.
Strategia aktywnego starzenia wspierana jest przez fundusze europejskie, jak Europejski Fundusz Społeczny (budżet na lata 2014-2020 wynosi 84 mld euro); dla EFS ta strategia jest jednym z priorytetów, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wspiera m.in infrastrukturę opieki socjalnej i zdrowotnej, Fundusz Spójności – to tworzenie powszechnie dostępnych systemów transportowych, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Terenów Wiejskich przeciwdziała izolacji osób starszych na wsi, stwarza lepsze możliwości edukacyjne i zawodowe, organizuje usługi publiczne adresowane do osób starszych na terenach wiejskich;
Horyzont 2020 – program ramowy w zakresie innowacji i badań naukowych – ma na celu wypracowanie innowacyjnych pomysłów na przełomowe rozwiązania kluczowych problemów społecznych (w tym wspieranie aktywnego starzenia), badania nad starością.
Inicjatywa pilotażowa – europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjających aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu. Wypracowano plan działań, który będzie realizowany przez instytucje publiczne, przedsiębiorstwa, organizacje społeczne do roku 2020. Zakłada się działania sprzyjające przestrzeganiu zaleceń lekarzy, zapobieganie upadkom, wczesne diagnozowanie chorób, zapobieganie utracie sprawności i wytrzymałości, odpowiednie żywienie, modele zintegrowanej opieki zdrowotnej nad przewlekle chorymi, wykorzystanie innowacji dla lepszej dostępności budynków, miast oraz zintegrowanych systemów komunikacyjno-informatycznych.
Poseł Marek Plura zadeklarował, że jako członek Komisji Zatrudnienia i Spraw Społecznych oraz Komisji Transportu i Turystyki będzie działał na rzecz tworzenia regulacji i programów wspierających pełne uczestnictwo i dobre warunki życia osób starszych.

Posłanka Danuta Pietraszewska:
– Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w 2013 roku przekazało prawie 2 mln zł. dotacji 53. Uniwersytetom Trzeciego Wieku w całej Polsce; średnia kwota wynosiła 36 tys. zł na jedną organizację. W tym roku dotacje wzrosły do 2,5 mln i te uniwersytety otrzymały średnio po 80 tys. zł. Jednak okazuje się, że w gronie Tych placówek, które składają wnioski, nie ma ani jednej ze Śląska, a więc widać mało aktywizacji, prężności. Programów jest dużo, jeśli chodzi o aktywizację seniorów, natomiast brak jest ze strony rządu, ministerstwa, sposobów dotarcia do organizacji.
Pani poseł apelowała wielokrotnie o nabranie odwagi w sięganiu po te pieniądze:
– Ludzie często, nawet jeśli wiedzą, że są pieniądze z różnych programów, to nie wiedzą jak z nich korzystać; trzeba prowadzić organizacje za rączkę, wskazać im drogę, pomagać pisać wnioski. To są pieniądze na zdrowie, rekreację, edukację, wypoczynek, wycieczki, czyli to co seniorzy lubią, czego oczekują. Wiele tu jest do zrobienia, także na szczeblu samorządowym. Informacja z czego mogą korzystać seniorzy powinna być bardziej otwarta. Trzeba uświadamiać ile jest pieniędzy, jak po nie sięgać i odwagi, żeby to czynić. Seniorzy mają bardzo małą wiedzę np. na temat zwolnień z abonamentu RTV; osoby które mają skończone 60 lat i ustalone prawo do emerytury, a wysokość tej emerytury nie przekracza 50 proc. wynagrodzenia, mogą nie płacić abonamentu. Jest wiele ulg i przywilejów, ale ludzie po prostu o tym nie wiedzą. Dlatego ważne są takie spotkania, mają one służyć uświadamianiu. Pieniądze są, 280 mln zł jest zabezpieczonych w budżecie państwa aż do 2020 roku, w tym 40 mln z tych podstawowych programów. Są też inne źródła pomocy dla seniorów, również na poziomie urzędu marszałkowskiego. Trzeba się interesować i odważnie po pieniądze sięgać.

Wicemarszałek Aleksandra Skowronek wskazała z jakich form wsparcia mogą korzystać seniorzy w województwie śląskim:
– W naszym regionie przygotowano dwa dokumenty strategiczne: raport dotyczący udziału seniorów w życiu publicznym i informację na temat sytuacji seniorów. Nie jest źle, ale mogłoby być lepiej. Diagnoza opiera się na różnych aspektach życia seniorów w naszym województwie. Strategicznym celem stało się wspieranie seniorów: w pełnieniu ról społecznych, kształceniu ustawicznym,
(m. in. uniwersytetów trzeciego wieku), działań lokalnych i rozpowszechnianie dobrych praktyk. Bardzo ważną rzeczą jest podjęcie działań w celu ochrony seniorów przed zjawiskami niedobrego leczenia, bądź zastosowania niewłaściwych metod leczenia. Jednocześnie bardzo ważnym jest zwiększenie częstotliwości kontrolowania zdrowia osób starszych poprzez zwiększenie nadzoru zdrowotnego seniorów przebywających w domach opieki społecznej i zniesienie progu wieku mającego wpływ na uczestniczenie w programach zdrowotnych.
W tej chwili NFZ ogłasza nowy konkurs na usługi z zakresu geriatrii, samorządy lokalne ogłaszają konkursy na programy zdrowotne i edukacyjne, są realizowane białe soboty i białe niedziele na terenie województwa śląskiego.
Zmieniała się nasza mentalność, już zupełnie inaczej niż poprzednie pokolenia dbamy o swoje zdrowie. Ważne jest, by uczestniczyć w programach edukacyjnych organizowanych przez Urząd Marszałkowski. Dowiemy się tam, jak zdrowo żyć, co powinniśmy jeść, jak uprawiać sport, uczestniczyć w różnego rodzaju imprezach rekreacyjnych. Ale cała siła jest w grupie, więc myślimy o tym, by wspierać organizacje, nie tylko uniwersytety trzeciego wieku ale też związki emerytów i rencistów; te związki również mogą aplikować o środki finansowe na różnego rodzaju działalność i poszerzać ją; tutaj duża rola samorządów lokalnych. W Świętochłowicach np. wprowadzono coś takiego, jak kawa za złotówkę dla seniorów; rozwinęło się życie towarzyskie. Są tam również poranki muzyczne dla seniorów. W Gliwicach i Jastrzębiu Zdroju stworzyły się rady seniorów przy prezydentach miast, składające się z przedstawicieli organizacji pozarządowych.

Rudzkie spotkanie było pierwszym z cyklu noszącego wspólny tytuł „Śląsk w Europie”. Europoseł Marek Plura zamierza przybliżyć realne znaczenie instytucji unijnych w naszej codzienności, a także wskazać jak korzystać z europejskich programów dla poprawy jakości własnego życia. Kolejne z comiesięcznych spotkań poświęcone będą sytuacji młodzieży, a następne osób z niepełnosprawnością.
Spotkanie zakończył występ satyryka i artysty estradowego, Mariana Makuli.

Tekst i fot. Ilona Raczyńska

Data publikacji: 01.10.2014 r.