Koło Naukowe Historyków Sztuki przy Uniwersytecie Śląskim w Katowicach zorganizowało 14 czerwca spotkanie z koordynatorką dostępności, Anną Dąbrową, z Muzeum Śląskiego. Przeprowadziła ona wykład i wskazywała jak można udostępniać sztukę osobom ze specjalnymi potrzebami. Muzeum Śląskie jest instytucją nowoczesną i wszelkie rodzaje dostosowania są tam wprowadzane na bieżąco, często metodą prób i błędów.
Tak na przykład było z pochylniami, które miały służyć widzom na wózkach, ale okazało się, że nie przewidziano miejsca na poręcze, które są niezbędne i teraz będzie budowana dodatkowa winda żeby ułatwić tym osobom przemieszczanie się pomiędzy piętrami. A. Dąbrowa mówiła także o innych barierach architektonicznych, jak na przykład o ścieżkach z miękkim podłożem między obiektami, które uniemożliwiają komunikację wózkowiczom, o czym wcześniej nie pomyślano.
W budynku głównym oraz administracyjnym na każdym piętrze są toalety dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W pobliżu kas znajdują się dwa wózki udostępniane na życzenie. W budynku holu centralnego jest pokój opieki nad dzieckiem. Na wszystkich wystawach znajdują się miejsca do siedzenia.
Ważne są także godziny otwarcia placówki, gdyż dostępność dotyczy nie tylko osób z niepełnosprawnościami , ale także tych, które mogą zwiedzać muzeum późnym popołudniem. Muzeum Śląskie jest dostępne w godzinach 10.00 do 20.00, więc każdy może skorzystać z oferty.
Pomyślano także o dojeździe do Muzeum, gdyż jeździ autobus niskopodłogowy, który ma przystanek bezpośrednio przy windzie. Wszystkie obiekty, w tym windy posiadają opisy brajlowskie. Wszelkie informacje o zbiorach i funkcjonowaniu instytucji są zawarte na dostępnie skonstruowanej stronie, która spełnia wszelkie wymogi ustawy o dostępności, więc każdy może z niej skorzystać.
– To było i jest dla nas bardzo ważne, bo żyjemy w epoce internetu i większość społeczeństwa z niego korzysta i czerpie wiedzę zapewniała ekspertka. – Nagrania audiodeskrypcji wybranych dzieł są dostępne bezpłatnie na urządzeniach przenośnych w kasach oraz na stronie internetowej. W celu ułatwienia dostępności wystawionych dzieł w przestrzeniach galerii sztuki oraz na ekspozycji „Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów” umieszczone są tyflografiki. Wybrane rzeźby i instalacje są udostępniane do dotykania w obecności asystenta ekspozycji, po wcześniejszym umówieniu się. Na życzenie udostępniana jest makieta dotykowa wieży wyciągowej szybu Warszawa II. W kasach oraz w Strefie wyciszenia Interim dostępne są informator w alfabecie Braille’a z wypukłymi planami muzeum oraz katalog wybranych dzieł w wersji wypukłej. Na wszystkich wernisażach są obecni przewodnicy audiodeskryptorzy. Są do dyspozycji zestawy przenośnych pętli indukcyjnych. Wszystkie wernisaże są tłumaczone na polski język migowy. Istnieje również możliwość tłumaczenia wskazanego wydarzenia na PJM, po uprzednim umówieniu się co najmniej na tydzień wcześniej. Natomiast w każdą środę w godzinach 17.00–20.00 obowiązują ciche godziny zwiedzania – wyjaśniała Anna Dąbrowa.
Ponadto w kasach głównych można wypożyczyć słuchawki wygłuszające dla dorosłych oraz dla dzieci. W Galerii malarstwa polskiego 1800–1945 znajduje się Strefa wyciszenia Interim.
To miejsce przeznaczone jest przede wszystkim dla osób ze spektrum autyzmu, ale mogą z niego korzystać wszyscy zwiedzający. W delikatnie oświetlonym pomieszczeniu znajdują się dwie strefy do siedzenia oddzielone wysokimi oparciami.
W konsultacji z Działem Edukacji można opracować trasę zwiedzania dostosowaną do indywidualnych potrzeb sensorycznych. Prowadzone są też warsztaty dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami, w celu ułatwienia im kontaktu ze sztuką.
– W dostępności jest ważne także to, że nie przygotowujemy specjalnej oferty tylko dla osób z niepełnosprawnościami, ale ofertę dostępną dla każdego. Czyli jeśli mamy ścieżkę zwiedzania danej wystawy to ona jest przygotowana dla wszystkich zwiedzających, nie tylko dla osób niewidomych czy niesłyszących, gdyż byłaby to swojego rodzaju dyskryminacja – powiedziała koordynatorka dostępności, Anna Dąbrowa.
Studenci wynieśli z tego spotkania ogrom wiedzy jak należy przygotowywać i pokazywać ekspozycje ludziom ze specjalnymi potrzebami i – to specjalnie bardzo było ważne – nie wiedzę teoretyczną, ale zaprezentowano im rozwiązania już funkcjonujące w jednej z największych placówek w województwie śląskim.
Tekst i fot. Ewa Maj
Data publikacji: 15.06.2023 r.
