Pełno(s)prawne studiowanie
Wymiana doświadczeń, analiza raportu RPO oraz dyskusje o zmianach - to tylko część programu konferencji „Pełno(s)prawny Student". Wzięli w niej udział przedstawiciele środowiska związanego z edukacją akademicką osób z niepełnosprawnością.
3 listopada w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie odbyła się dziewiąta edycja konferencji „Pełno(s)prawny Student”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego (FIRR), a współfinansowane projektu nastąpiło ze środków gminy miejskiej Kraków. Całość pod honorowym patronatem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele polskich uczelni, Biura RPO, instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych. Debata dotyczyła różnych kwestii związanych z kształceniem osób niepełnosprawnych na poziomie szkolnictwa wyższego. W programie konferencji znalazły się takie zagadnienia jak np. dostępność informacji, nowe technologie, międzyuczelniana biblioteka materiałów dostępnych w wersjach elektronicznych, a także rola i zadania asystenta studenta z niepełnosprawnością.
– Ten głos z Krakowa, który był związany z różnymi postulatami odnośnie nowych rozwiązań albo zmian, raz był bardziej wysłuchiwany, raz mniej. Ale w mojej ocenie on coraz mocniej brzmi. Od wiosny tego roku legitymacja, która jest związana z tym głosem, jest jeszcze większa. Z tego powodu, że rektorzy krakowskich uczelni podpisali w krakowskim magistracie, dwa kroki stąd, porozumienie odnośnie współpracy w zakresie wsparcia studentów z niepełnosprawnością – powiedział na otwarcie konferencji Bogdan Dąsal, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób niepełnosprawnych.
Przesunięcie środków?
Pierwsza edycja konferencji „Pełno(s)prawny Student” została zorganizowana w 2007 r. – Od początku jest jeden temat, który cały czas się przewija, czyli finansowanie. Tutaj dużo się zmieniło, jest dużo większa wiedza uczelni, pewna odwaga w realizacji działań, następuje profesjonalizacja służb uczelnianych odpowiadających za studentów, jak i też jest coraz więcej studentów na uczelniach – powiedział „NS” Aleksander Waszkielewicz z Rady Fundatorów FIRR.
Jako jeden z prelegentów zaprezentował projekt podpowiedziany przez pracownika Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Sprawa dotyczy zwiększenia dotacji na zadania związane z kształceniem osób z niepełnosprawnościami. Koncepcja wzbudziła sporo emocji wśród uczestników konferencji.
Obecnie możliwe są tylko zmiany, które nie zwiększają budżetu MNiSW. Pomysł zakłada przesunięcie drobnej kwoty z pomocy materialnej do dotacji dla studentów z niepełnosprawnościami. W przedstawionej symulacji nastąpił wzrost kwoty bazowej o 20 mln zł. Wstępne poparcie dla tej idei wyraziły Uniwersytet Warszawski i Akademia Górniczo-Hutnicza. Ewentualne zmiany możliwe są najwcześniej od 2017 r. Z przedstawionych wyliczeń wynika, że w latach 2007-2015 nastąpił spadek kwoty przypadającej na pojedynczego studenta o ok. 44 proc., a z uwzględnieniem inflacji o 68 proc.
Wykluczeni
W trakcie konferencji odbyła się prezentacja raportu RPO „Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami”. Badanie zostało zrealizowane w okresie od września do października 2014 r. przy współpracy z szesnastoma uczelniami wyższymi publicznymi i prywatnymi. Tylko część z nich utworzyła biura ds. osób niepełnosprawnych.
– Z naszej perspektywy najpoważniejszym problemem zidentyfikowanym w tych badaniach, jak i w naszej praktyce, jest wykluczanie studentów z niepełnosprawnościami ze studiowania na niektórych typach uczelni. W chwili obecnej prowadzimy sprawę sądową przeciwko jednej z uczelni prywatnych, która wprost w swoim regulaminie wskazała, że nie ma możliwości studiowania osób z niepełnosprawnościami – poinformowała Anna Błaszczak, zastępca dyrektora Zespołu ds. równego traktowania i ochrony praw osób z niepełnosprawnościami
w Biurze RPO.
Dostęp do kształcenia na poziomie wyższym mogą ułatwić środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020. Na wspieranie procesów dydaktycznych przygotowano 1,1 mld euro. – To skala porównywalna do tego, co było dostępne w poprzedniej perspektywie finansowej. Natomiast zasadą horyzontalną we wszystkich projektach, które będą realizowane z tego funduszu jest poszanowanie i zapewnienie dostępu równego do udziału w kształceniu osób z niepełnosprawnościami – powiedział Paweł Zdun z Departamentu EFS w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju.
Warto rozmawiać
W szkolnictwie wyższym następują pozytywne zmiany, ale wyzwań nie brakuje. Zwłaszcza że na wielu uczelniach wciąż pokutują stereotypy, zarówno wśród wykładowców, jak i studentów. Postrzegają oni niepełnosprawność przede wszystkim jako dysfunkcję lub barierę, co zostało podkreślone w raporcie RPO.
Spotkania w Krakowie nie tylko ułatwiają wymianę doświadczeń i dobrych praktyk.
– Jestem dumny, że dzięki konferencji „Pełno(s)prawny Student” udało się doprowadzić do dużej nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym. Mamy ok. 120 uczestników, czyli widać, że temat jest żywy i dalej ważny. Martwi, że jest to jedyne wydarzenie cykliczne poświęcone temu obszarowi, jeśli chodzi o szkolnictwo wyższe. Ta debata nie ma aż tylu ognisk, które przydałyby się dla większej jakości kształcenia – powiedział Aleksander Waszkielewicz.
Przyznał, że chciałby w 2016 r. zorganizować dwudniową konferencję, tak jak miało to miejsce w przeszłości.
Tekst i fot. Marcin Gazda
Data publikacji: 06.11.2015 r.
