Społeczna odpowiedzialność MŚP

Dyskusje nad społeczną odpowiedzialnością biznesu trwają od dawna. Już w latach 30 ubiegłego wieku zastanawiano się czy przedsiębiorstwa mogą ponosić społeczną odpowiedzialność. Na czym mogłaby ona polegać? Jakie są korzyści z bycia społecznie odpowiedzialnym. Wraz z odnalezieniem odpowiedzi na te pytania pojawiały się kolejne, coraz bardziej szczegółowe i kluczowe dla rozwoju CSR. Dziś już mało kto się zastanawia czy organizacje powinny być społecznie odpowiedzialne. Uważamy, że tak po prostu powinno być. Wg. W. Gasparskiego określając, że dana firma jest odpowiedzialna społecznie, dokonujemy oceny pozytywnej. Nie dziwi więc fakt, że dziś żadna firma nie chce uchodzić za nieodpowiedzialną społecznie¹. Organizacje projektują zatem i wdrażają strategie CSR, monitorują ich skuteczność i przygotowują raporty. A to już generuje pewne obowiązki, trudności, a także wydatki. Być może właśnie dlatego CSR jest znacznie bardziej popularny wśród dużych przedsiębiorstw niż wśród małych i średnich. Według badania PARP pt. „Ocena stanu wdrażania standardów społecznej odpowiedzialności biznesu” z 2011 r., 70 proc. przedstawicieli dużych firm zna pojęcie CSR, a 84 proc. z nich je stosuje. Znacznie gorzej sytuacja wygląda w przypadku firm mikro i małych, gdzie deklarowana znajomość pojęcia CSR to odpowiednio 26 proc. i 36 proc. Wśród kluczowych zagadnień CSR wdrażanych w MŚP czołowe miejsca zajmują relacje z konsumentami (średnio ok. 75 proc.), relacje z pracownikami (ok. 73 proc), organizacja pracy w firmie (ok. 68 proc.). Najrzadziej MŚP podejmują działania w zakresie zaangażowania społecznego (17 proc.) i inicjatyw na rzecz środowiska naturalnego (26 proc.).

Źródło: Badanie PARP, „Ocena stanu wdrażania standardów społecznej odpowiedzialności biznesu”, 2011.

Jakie zatem mogą być największe bariery wdrażania CSR w małej albo średniej firmie? Doroty Janczy-Stożek z Gold Drop Sp. z o.o.: – Przyczyną może być brak środków, a także nie do końca wykwalifikowane kadry. Często CSR traktowany jest jako temat dodatkowy, niezwiązany z bieżącą działalnością, na który może brakować czasu. – To właśnie konieczność poniesienia nakładów finansowych oraz brak czasu są najczęstszymi przyczynami braku zaangażowania MŚP w działania CSR, widać to wyraźne w badaniu PARP – podkreśla Małgorzata Jelińska z Departamentu Programów Pilotażowych PARP. – Dobrą wiadomością jest fakt, że coraz częściej MŚP mogą skorzystać z pomocy w zakresie wdrożenia strategii CSR, np. w ramach projektu realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pt. Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR). Budżet projektu wynosi ponad 13,8 mln zł, z czego znaczna większość (blisko 10 mln. zł) przeznaczona jest dla MŚP. Wsparcie skierowane jest na wdrożenie działań CSR powiązanych z bieżącą działalnością przedsiębiorstwa, wpisujących się w co najmniej jeden z następujących obszarów CSR: środowisko, relacje z pracownikami firmy, zaangażowanie społeczne. Konkurs, w ramach którego MŚP będą mogły ubiegać się o dofinansowanie na budowę i wdrożenie programów społecznej odpowiedzialności biznesu, planowany jest na przełom III i IV kwartału 2012 r. – dodaje M. Jelińska.

Czy zatem warto wdrażać CSR w MŚP? – Zdecydowanie warto. Podejmowane działania CSR budują dobrą opinię o firmie w środowisku lokalnym, wśród pracowników, kontrahentów oraz klientów. Wdrażając strategie CSR jesteśmy postrzegani jako rzetelny partner w biznesie (o czym świadczą długoletnie kontrakty handlowe), solidny płatnik (nagrodzony przez Krajowy Rejestr Długów Złotym Certyfikatem rzetelności w 2011r.) oraz dobry pracodawca – dodaje Dorota Janczy-Stożek.

Jak w praktyce może wyglądać zaangażowanie MŚP w CSR? Na to pytanie odpowiada Dorota Janczy-Stożek, dyrektor Biura Zarządu firmy Gold Drop Sp. z o.o.
– Gold Drop Sp. z o.o. istnieje od 1991 r., zatrudnia 184 osoby (średnie przedsiębiorstwo) i specjalizuje się w produkcji środków czystości. Od początku istnienia firma wdraża różnego typu działania CSR. Są one ukierunkowane na pracowników (np. dodatkowe świadczenia socjalne), etyczne zachowania względem kontrahentów oraz dbanie o minimalizację negatywnego wpływu działalności firmy na środowisko naturalne (m.in. stosowanie w produktach komponentów biodegradowalnych, certyfikat Ecolabel, wdrożenie ISO14001). Szereg inicjatyw dotyczy społeczności lokalnej i obejmuje aktywności o charakterze charytatywnym, sponsoringowym i edukacyjnym (np. praktyki dla uczniów szkół średnich). Nasze hasło „Braniem napełniasz ręce. Dawaniem – serce”, znajduje pełne odzwierciedlenie w naszej działalności. Współpracujemy z CARITAS Diecezji Tarnowskiej, za pośrednictwem której wspomagaliśmy poszkodowanych w kataklizmie powodzi oraz domy opiekuńcze zajmujące się ludźmi chorymi. Współpracujemy ze szkołami średnimi jak również z samorządem lokalnym w zakresie krzewienia kultury przedsiębiorczości wśród młodych ludzi. Od kilku już lat wspomagamy konkurs organizowany przez starostwo limanowskie „Pomysł na Biznes”. Ten projekt jest skierowany do uczniów szkół średnich, którzy w specjalnej ankiecie przedstawiają swój pomysł na rozpoczęcie działalności gospodarczej wraz z biznesplanem całego przedsięwzięcia. Nawiązaliśmy również współpracę ze szkołami średnimi w zakresie odbywania trzytygodniowych praktyk w działach administracyjnych. Młodzież ma okazję bezpośrednio zobaczyć jak wygląda organizacja pracy w biurze i pracy z klientem, zapoznać się z obowiązującymi procedurami.

– Dlaczego zdecydowali się Państwo na wdrożenie CSR w firmie? Od kiedy prowadzone są takie działania?
– W zasadzie od początku istnienia firmy podejmowaliśmy inicjatywy na rzecz współpracy ze społecznościami lokalnymi. Ogólne zasady współpracy z kontrahentami, klientami i pracownikami zostały zapisane w Polityce Jakości w 2000 r. Bezpieczeństwo użytkownika i środowiska naturalnego zostały sformalizowane w 2003 r. wraz z wdrożeniem ISO 14001. Współpraca z lokalnym szkolnictwem średnim trwa od 2004 r. odkąd firma należy do Powiatowej Rady Przedsiębiorczości przekształconej obecnie w Regionalne Stowarzyszenie Przedsiębiorców. Dlaczego wdrażamy CSR? Ponieważ wierzymy, że to ma sens. Poprawia się nasz wizerunek, systematycznie budujemy pozytywną opinię o firmie. Zauważyliśmy również, że wzrasta zainteresowanie tematyką CSR wśród odbiorców i dostawców, którzy niejednokrotnie wymagają stosowania tych zasad przez firmę.
– Czy zamierzają Państwo kontynuować prowadzenie działań CSR?
– Zdecydowanie tak, ponieważ działania te wzmacniają markę firmy i tworzą jej wartość dodaną. Firmy powinny angażować się w CSR, ponieważ to się po prostu opłaca.
Więcej informacji na temat CSR jest dostępnych na stronie: www.csr.parp.gov.pl

Informacje o projekcie
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości pełni funkcję Instytucji Realizującej dla Projektu „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” realizowanego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Cel główny projektu to wzrost świadomości i wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. Corporate Social Responsibility, CSR) wśród przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw, urzędów marszałkowskich oraz Centrów Obsługi Inwestora i Eksportera (COIE). Projekt ma również na celu promocję przedsiębiorców społecznie odpowiedzialnych w działaniach samorządów skierowanych na rozwój przedsiębiorczości i inwestycji oraz ma zachęcać do wdrażania idei CSR przez realizację pilotażowych projektów przez MŚP. Projekt ma zasięg ogólnopolski i składa się z 3 komponentów. Komponent 1 obejmuje budowę kompetencji w dziedzinie CSR przez m.in. spotkania informacyjne dla przedstawicieli MŚP oraz szkolenia dla przedstawicieli urzędów marszałkowskich i COIE. Spotkania informacyjne i szkolenia planowane są w każdym z 16 województw. Kolejny komponent to pomoc we wdrażaniu rozwiązań CSR przez realizację pilotażowych projektów MŚP. W tym celu w projekcie zaplanowano organizację konkursu dla MŚP, w którym przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie projektów polegających na wdrożeniu działań CSR powiązanych z bieżącą działalnością przedsiębiorstwa. Konkurs dla MŚP jest największym pod względem wartości działaniem w ramach projektu. Komponent 3 ma na celu upowszechnienie dobrych praktyk i działania komunikacyjne na temat rezultatów projektów wdrożonych przez MŚP.

¹ W. Gasparski, „Funkcje nauki o odpowiedzialności biznesu”, Warszawa 2012.