Takie prawo jest krokiem w kierunku likwidacji ZPCh

Mieli nadzieję, niestety płonną, na spotkanie z pełnomocnikiem rządu ds. osób niepełnosprawnych, by porozmawiać o kontrowersyjnym projekcie tzw. ustawy okołobudżetowej. Powoduje ona m.in. nowelizację ustawy o rehabilitacji drastycznie ograniczając poziom subsydów do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością. Do spotkania jednak nie doszło, nie przybył nikt z Biura Pełnomocnika, nie było też –mimo przesłanych zaproszeń – żadnych przedstawicieli parlamentu i Kancelarii Prezydenta RP. Rozmowy toczyły się zatem bez ich udziału.

Jako pierwszy głos w dyskusji zabrał Jerzy Kowalew, prezes Centrum Rehabilitacyjno-Medycznego RESURS we Wrocławiu poinformował, że wspólnie z Dolnośląskim Spółdzielczym Związkiem Rewizyjnym przeprowadzono ankietę wśród zrzeszonych spółdzielni inwalidów, na podstawie której sporządzono symulację skutków wejścia w życie zmian zawartych w projekcie. Okazało się, że każda ze zrzeszonych 22. spółdzielni poniesie stratę, przy założeniu, że wszyscy pracownicy mają wynagrodzenie najniższe, w wysokości od 300 tys. zł do ponad 6 mln zł rocznie, w zależności od wielkości spółdzielni i liczby zatrudnieniowych osób z niepełnosprawnością.
Analizując położenie spółdzielni, rodzaj produkcji, czy usługi okazało się, że 14 z nich nie ma szans utrzymać się w dłuższym okresie na rynku, odnotuje zdecydowane pogorszenie wyników, co pociągnie za sobą prawdopodobieństwo wypowiedzenia kredytów przez banki, a przysłowiowym gwoździem do trumny będzie wstrzymanie dofinansowania przez PFRON. Wyłania się z tego obraz bardzo przygnębiający, zwłaszcza, że w niektórych miastach jak Lubań czy Twardogóra, spółdzielnie inwalidów, prócz urzędu gminy są największym pracodawcą. Nie jest to tak, jak mówią przedstawiciele rządu: „wy zwolnicie to inni zatrudnią”. Może tak być w przypadku działalności firm usługowych, ale w przypadku produkcyjnych w małych miejscowościach jest to utrata miejsc pracy na zawsze i to nie tylko osób niepełnosprawnych, ale wszystkich które pracują w tych spółdzielniach.

Zdaniem Kowalewa i innych dyskutantów stan budżetu PFRON, który posiada jeszcze spore rezerwy, nie daje podstaw do tak drastycznych cięć, ich inicjatywa jest całkowicie niezrozumiała. Podkreślił też niekonstytucyjność proponowanych zapisów,  bo ustawa okołobudżetowa czyli bezpośrednio związana z realizacją budżetu likwiduje system rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, bo zrównanie dofinansowań  dla rynku chronionego z rynkiem otwartym całkowicie liberalizuje zatrudniania tych osób. – Kto mając obowiązki ZPCh, będzie chciał utrzymywać ten status, jeżeli dofinansowanie będzie takie samo jak w innej firmie, która nie ma tych obowiązków? – pytał retorycznie. – Ten system, który istniał 23 lata w zasadzie w tym momencie dobiega końca – zakończył.

Kolejny dyskutant – Zbigniew Piechociński – przewodniczący Rady Wojewódzkiej POPON we Wrocławiu zapewnił, że w środowisku prywatnych przedsiębiorców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością, sytuacja jest bardzo podobna. Podstawienie tych parametrów, które wynikają z projektu ustawy pokazuje, że przynajmniej połowa przedsiębiorstw będzie miała poważne problemy z płynnością. – To, ze przeciwko temu protestujemy jest zrozumiałe, proszę jednak zwrócić uwagę, że nie dano nam żadnej szansy prowadzenia dialogu. W przekonaniu moim i całego środowiska możemy zrozumieć trudną sytuację kraju, ale środowisko biznesowe musi mieć co najmniej kilkuletni okres przystosowawczy, bo inaczej nie da się zaplanować inwestycji, zatrudnienia. Traktując podmiotowo naszych pracowników, nie możemy i nie chcemy rozstawać się z nimi z dnia na dzień Chyba, że zmusi nas do tego sytuacja gospodarcza firmy – zapewniał Piechociński. – Czym sobie zasłużyliśmy na taką postawę? Dlaczego rząd nie szanuje miejsc pracy, które stworzyliśmy? – pytał, niestety nie było nikogo, kto mógłby na te pytania
Przedstawiciel POPON uważa, że środowiska osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo i ich pracodawców powinny wyraźnie artykułować swoje niezadowolenie, powinny dawać sygnał politykom, że nie można bez dialogu i konsultacji, arbitralnie dewastować systemu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Ma nadzieję, że jeżeli środowisko potrafi wyartykułować swoje racje, to w najbliższym czasie politycy do niego się zwrócą i będą w odniesieniu do niego bardziej rzetelni.

Znacząca była wypowiedź Krzysztofa Pasternaka reprezentującego Porozumienie Branżowe Związek Pracodawców – ogólnopolską organizację zrzeszającą przedsiębiorstwa świadczące usługi. Wyraził on opinię, że rzeczą niedopuszczalną i całkowicie niezrozumiałą jest fakt, iż kilkuset tysiącom ludzi będących zatrudnionych w ZPCh, zmienia się diametralnie – niemal z dnia na dzień – reguły gry i to nie tylko bez próby dialogu, ale bez żadnego racjonalnego uzasadnienia. Dzisiaj firma, pracodawcy na rynku pracy chronionej są przedstawiani w złym świetle. Tymczasem firma jest jednym organizmem, tam pracują niepełnosprawni, pełnosprawni, to są małe ojczyzny dla wielu ludzi. Są to spółdzielnie, spółki prawa handlowego, które mają udziałowców, w tym osoby niepełnosprawne.
160 tys. osób z orzeczoną niepełnosprawnością pracuje w ZPCh, pozostali – 60-70 tys. na otwartym rynku. Dobrze się dzieje, że na otwartym rynku również zatrudniają te osoby, ale na jednego przedsiębiorcę wypada średnio zaledwie 3,5 osoby niepełnosprawnej.
Kuriozalną rzeczą jest wprowadzanie najbardziej istotnych zmian w ustawie o rehabilitacji poprzez ustawę okołobudżetową, z pominięciem normalnego procesu legislacyjnego. Sprawa ta nie ma nic wspólnego z budżetem państwa, a na domiar złego jest do pewnego stopnia ukrywana, bo na stronie internetowej resortu pracy czy Biura Pełnomocnika , które były inicjatorami tej propozycji, nie ma o niej nawet wzmianki.
Pasternak w krótkiej analizie przychodów i planowanych wydatków PFRON starał się wykazać, że nawet gdyby od 1 stycznia 2014 roku nastąpiło zrównanie finansowania dla otwartego rynku pracy do poziomu obecnie obowiązującego w ZPCh, Fundusz nie powinien mieć problemów z płynnością finansową.
A największe zdumienie budzi fakt, ze zagrożenie tysięcy ludzi w Polsce utratą pracy, zagrożenie nieodwracalną likwidacją tych stanowisk pracy i bankructwem setek firm przedstawicieli parlamentu i rządu zupełnie nie interesuje, o czym świadczy ich nieobecność na tym spotkaniu.
– Projekt ustawy okołobudżetowej w art. 3 wprowadza zasadnicze, bardzo niekorzystne zmiany, które spowodują – w mojej ocenie – znaczący wzrost bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych i są krokiem w kierunku likwidacji ZPCh. W dalszym toku prac nad tym projektem będziemy wnioskować o wykreślenie art. 3, który drastycznie zmienia wysokość dopłat do wynagrodzeń, zmienia sam mechanizm, nie proponuje sposobu waloryzacji. Uważam, tę propozycję za błędną. Spodziewane oszczędności, które rzekomo były podstawą do powstania tego projektu, mogą się okazać iluzoryczne. To krótkotrwale myślenie nie uwzględniające też aspektu społecznego – podsumował dyskusję Krzysztof Pasternak.

Spotkanie zakończyło się zredagowaniem i przyjęciem apelu skierowanego do posłów, sygnowanego przez wszystkich uczestników, został on rozesłany do wszystkich skrzynek poselskich oraz do prezydenta RP, premiera rządu oraz ministra pracy i polityki społecznej.

Tekst i fot.: Radek Szary

APEL

PRZYJĘTY NA OTWARTYM ZGROMADZENIU

DOLNOŚLĄSKICH I ŚLĄSKICH ORGANIZACJI

działających na rzecz osób niepełnosprawnych

Szanowne Panie Posłanki,

Szanowni Panowie Posłowie!

W dniu 22 października będą Państwo rozpatrywać projekt Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją Ustawy budżetowej (druk sejmowy nr 1788).

Apelujemy, by z rozwagą i odpowiedzialnością przeanalizować Art. 3 powyższej Ustawy.

1. Art. 3 nie ma nic wspólnego z projektem Budżetu Państwa.

2. Elementem projektu Budżetu Państwa na rok 2014 jest Plan finansowy PFRON na rok 2014 (Załącznik do projektu Ustawy budżetowej) – Art. 3 Ustawy okołobudżetowej będzie skutkował negatywnymi zmianami również w latach następnych.

3. Projektowane w Art. 3 zapisy Ustawy o zmianie niektórych ustaw (…) w sposób kluczowy zmieniają zapisy Ustawy o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.

4. Procedowanie nad ewentualnymi zmianami w Ustawie o rehabilitacji (…) powinno się odbywać w drodze normalnego procesu legislacyjnego.

5. Zaakceptowanie przez Państwa Art. 3 w kształcie zaproponowanym przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych zmniejsza o ok. 30% poziom dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Art. 26a Ustawy o rehabilitacji (…)).

6. Doprowadzi to do tragicznych skutków dla ponad 300 tys. pracowników Zakładów Pracy Chronionej i olbrzymich, drastycznych skutków gospodarczych, społecznych itp.

7. Planowane przychody PFRON na rok 2014 (4 692 mln zł) oraz stan środków pieniężnych i należności w bilansie otwarcia (ok. 1 350 mln zł) w pełni zabezpieczają realizację zadań ustawowych wg dotychczasowych zapisów Art. 26a Ustawy o rehabilitacji (…).

8. Wszystkie znaczące organizacje z terenu Rzeczypospolitej, działające na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych deklarują chęć i wolę przystąpienia do natychmiastowych, wspólnych prac z Rządem Rzeczypospolitej w celu wypracowania systemu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w sposób zgodny z projektowanym Rozporządzeniem KE (projekt w listopadzie br., ma obowiązywać od 1 lipca 2014 r.) z uwzględnieniem możliwości finansowych Budżetu Państwa i PFRON.

Panie Posłanki, Panowie Posłowie!

Apelujemy o nie wyrażanie zgody na arbitralne, nieracjonalne propozycje, które nie mają nic wspólnego z budowaniem zaufania przedsiębiorców, pracowników, dużych grup społecznych i zawodowych do Państwa Polskiego.

W cywilizowanych, demokratycznych społeczeństwach organizacje gospodarcze i społeczne (których członkami są konkretni ludzie, ich rodziny itp.) są podmiotem działań każdego rządu i parlamentu, podmiotem, któremu należy zapewnić poczucie bezpieczeństwa, trwałości obrotu gospodarczego i trwałości więzi społecznych.

Nasze organizacje podejmą wszystkie przewidziane przez demokratyczne państwo kroki zmierzające do zapobieżenia działaniom mającym charakter dewastacji niektórych obszarów działalności gospodarczej, a nie mających nic wspólnego z racjonalną polityką społeczną Państwa.

Środowiska niepełnosprawnych na pewno docenią Państwa wrażliwość i dobrą wolę.

Załącznik:

Lista uczestników Zgromadzenia

Organizatorzy Zgromadzenia:

Dolnośląski Spółdzielczy Związek Rewizyjny we Wrocławiu

Fundacja Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej im. Św. Stanisława Kostki w Katowicach

Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych w Warszawie

Porozumienie Branżowe Związek Pracodawców w Chorzowie

Spółdzielcze Centrum Rehabilitacyjno-Medyczne „RESURS” we Wrocławiu

Spółdzielczy Związek Rewizyjny w Katowicach

Zakład Usług Rehabilitacyjno-Socjalnych Sp. z o.o. w Katowicach

Data publikacji: 22.10.2013 r.