Trener pracy – nowa instytucja wsparcia dla niepełnosprawnych na rynku pracy

O nowej formie aktywizacji niepełnosprawnych na rynku pracy mówiono podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w Warszawie. Zaprezentowano na niej wyniki projektu realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych i KARE Promoting Inclusion for People with Intellectual Disabilities z Irlandii.

– W polskim systemie prawnym nie ma wpisanej instytucji trenera pracy jako standardu, nie ma narządzi do ich rekrutacji czy szkoleń. W krajach Europy Zachodniej takie wspomaganie zatrudnienia osoby niepełnosprawnej powoduje, że jest ona objęta kompleksową opieką – począwszy od decyzji o podjęciu zatrudnienia po przygotowanie jej profilu zawodowego, szkolenia w pracy i monitorowania, czy pomocy w jej trakcie – wyjaśnił Adam Hadław z POPON. Dodał, że w Polsce nawet jeżeli niepełnosprawny znajdzie pracę, bez pomocy i wsparcia drugiej osoby, nie jest w stanie jej utrzymać.

Projekt dot. trenerów pracy był prowadzony od listopada 2013 roku do lipca 2014 r. na terenie 5 województw (mazowieckie, dolnośląskie, pomorskie, podlaskie, podkarpackie). Zrekrutowano 72 trenerów pracy (byli to m.in. instruktorzy terapii zajęciowej ale i osoby, które do tej pory nie zajmowały się problematyką niepełnosprawności), pozyskano 231 pracodawców, z czego 59 zdecydowało się zatrudnić osoby z niepełnosprawnościami.
Do projektu przyjęto 490 osób z niepełnosprawnościami, m.in. osoby z upośledzeniem umysłowym, chorobami psychicznymi, niesłyszące, niewidome czy głuchoniewidome. Kwalifikowane były nie tylko na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności, ale także opinii trenerów – decydowali oni, czy dana osoba potrzebuje pomocy. Potem pomagali jej w podjęciu decyzji o udziale w projekcie, tworzyli profil zawodowy (czyli określali, co dana osoba potrafi, jakie są jej mocne i słabe strony), poszukiwali pracy i wspierali w miejscu zatrudnienia i poza nim. Zadaniem trenerów było też prowadzenie rozmów z pracodawcami, zainteresowanie ich zatrudnieniem konkretnej osoby z niepełnosprawnością.
W rezultacie 53 osoby podjęły zatrudnienie przy wsparciu trenera pracy. Zawierały różne formy umów, w różnym wymiarze czasowym, zawsze dopasowanym do indywidualnych potrzeb i możliwości. 11 osób rozpoczęło staże zawodowe finansowane ze środków urzędów pracy. Umowy zostały podpisane na okres 6 miesięcy.

Jak wyjaśnił Hadław, celem programu nie było jednak zatrudnienie osób niepełnosprawnych, ale przygotowanie rekomendacji do wprowadzenia trenera pracy do polskiego systemu prawnego, do systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
– Trener pracy jest dobrym pomysłem. Ale musi to być jedno z wielu narządzi wspierających osoby niepełnosprawna na rynku pracy. Nie może być jedynym, nie może zastąpić choćby dofinansowania do wynagrodzeń dla osób niepełnosprawnych – dodał. Na pytanie, skąd finansować trenerów pracy powiedział, że pojawiały się różne pomysły, np. z Funduszu Pracy albo z PFRON.

P.o. rzecznika prasowego PFRON Robert Jakubowski powiedział PAP, że projekt jest dobry i miałby szansę zaistnieć na polskim rynku, ale wymaga zmian w porządku prawnym. Dodał, że będzie o tym decydować Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Niepełnosprawnych po zakończeniu programu.
Z danych resortu pracy wynika, że w 2013 roku aktywnych zawodowo było 17,3 proc. osób niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej; udział osób pracujących wśród osób niepełnosprawnych wynosił 14,4 proc., stopa bezrobocia 16,9 proc.
Dane z systemu dofinansowań i refundacji PFRON wskazywały, że w końcu grudnia 2013 r. zarejestrowanych było łącznie 251,2 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 84,4 tys. osób zatrudnionych na otwartym rynku pracy i 166,8 tys. osób pracujących w ZPCh.

W 2013 r. pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 59,3 tys. ofert pracy dla osób niepełnosprawnych. (PAP)

bos/ par/

Data publikacji: 20.10.2014 r.