Ponad 1,6 mln zgonów rocznie związanych z nadmiernym spożyciem soli

– Te 1,6 mln odpowiada jednemu na 10 wszystkich zgonów z powodu chorób uładu krążenia na świecie – komentuje współautor pracy dr Dariush Mozaffarian z Tufts University w Bostonie (Massachusetts, USA). Badacz przewodniczy międzynarodowej grupie ekspertów, która zajmuje się badaniem wpływu odżywiania się na zdrowie (Global Burden of Diseases, Nutrition, and Chronic Disease Expert Group – NUTRICODE). W jej skład wchodzi ponad 100 naukowców.
Jak przypomina Mozaffarian, spożycie dużych ilości sodu zwiększa ciśnienie tętnicze krwi, które jest głównym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, w tym zawału serca i udaru mózgu. Głównym źródłem tego pierwiastka w diecie jest sól. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w rekomendacjach z 2012 r. zaleca, by dziennie nie przekraczać spożycia 2 gramów sodu, co odpowiada 5 gramom soli kuchennej (zgodnie z danymi Instytutu Żywności i Żywienia przeciętny Polak konsumuje ok. 11 gramów soli dziennie).

Mozaffarian razem z kolegami z innych ośrodków naukowych w USA i z Wielkiej Brytanii przeanalizował dane zebrane w 205 badaniach na temat spożycia sodu w 66 krajach, których mieszkańcy reprezentują niemal trzy czwarte dorosłej populacji świata. W badaniach tych konsumpcję sodu obliczano na podstawie składników codziennej diety i/lub badania moczu. Naukowcy przeprowadzili też metanalizę 103 badań, by ocenić wpływ redukcji spożycia sodu na ciśnienie krwi.
Okazało się, że średnie spożycie sodu na świecie w 2010 r. wyniosło 3,95 grama dziennie – czyli niemal dwukrotnie więcej niż rekomenduje WHO. Choć ilości te różnią się istotnie między poszczególnymi regionami – od 2,18 grama w krajach Afryki Subsaharyjskiej do 5,51 grama w Azji Środkowej – to mieszkańcy wszystkich regionów konsumują sód w namiarze.
Ogólnie, analiza wykazała, że ponad 1,6 mln zgonów rocznie z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego można przypisać spożyciu sodu ponad normę rekomendowaną przez WHO – niemal 62 proc. z nich stanowiły zgony mężczyzn, a 38 proc. zgony kobiet. Cztery piąte z tych zgonów (ponad 84 proc.) miało miejsce w krajach biednych i średnio zamożnych, a dwie piąte (ponad 40 proc.) było przedwczesnych, tj. przed 70. rokiem życia.

Największy odsetek zgonów sercowo-naczyniowych związanych z nadmiarem sodu w diecie stwierdzono w środkowej Azji oraz krajach Europy środkowej i wschodniej. Krajem o największej liczbie zgonów z tym związanych okazała się być Gruzja (blisko 2 tys. zgonów na 1 mln na rok), najniższą śmiertelność związaną z nadmierną konsumpcją sodu stwierdzono w Kenii (4 zgony na 1 mln na rok).
Naukowcy wykazali też, że zmniejszenie spożycia sodu przyczyniało się do obniżenia ciśnienia krwi u dorosłych, a największy efekt obserwowano u osób starszych, czarnoskórych oraz pacjentów z nadciśnieniem.
– Programy mające na celu zmniejszenie spożycia sodu mogą okazać się praktycznym i wydajnym ekonomicznie sposobem redukcji przedwczesnych zgonów osób dorosłych na całym świecie – skomentował współautor pracy John Powles z University of Cambridge (Wielka Brytania).

Autorzy podkreślają, że ilości spożywanego sodu w badanych krajach mogą być niedoszacowane. Ponadto, analiza skupiała się na chorobach układu krążenia, zatem negatywny wpływ nadmiernej konsumpcji sodu na zdrowie może być większy. Wiadomo, że nadmiar sodu w diecie ma również związek z wyższym ryzykiem chorób nerek i rakiem żołądka. (PAP)

jjj/ mrt/

Data publikacji: 18.08.2014 r.