W Krakowie bez barier. Piotr Pogon „Osobowością roku”

Uroczystość odbyła się 20 marca w Karcher Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych. Nagrody wręczali m.in. zastępca prezydenta miasta ds. polityki społecznej i komunalnej Andrzej Kulig oraz dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia UMK Elżbieta Kois-Żurek. Galę poprowadził Tomasz Zimoch.

Kapituła, pod przewodnictwem prof. Barbary Gąciarz z AGH, przeanalizowała 39 zgłoszeń. W poprzednich latach nominacje były związane tylko z architekturą. Formuła konkursu, organizowanego od 2007 r. przez UMK, objęła nowe kategorie. Dzięki temu doceniono innowacyjne technologie i projekty badawcze. Nagrodzono też projekty i wydarzenia społeczne promujące Kraków jako miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnościami. Ponadto kapituła wybrała „Osobowość roku” i uhonorowała firmy wspierające Krakowską Kartę Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem.

– Wychodząc z założenia, że bariera niejedno ma imię, poszerzyliśmy formułę o nowe kategorie i obszary. Poprzednie edycje pokazały, że musimy zacząć szerzej patrzeć na tę problematykę, uwzględniając nie tylko kwestie architektoniczne, urbanistyczne czy przestrzenne. W ramach konkursu chcemy pokazywać wzorcowe rozwiązania, które likwidują różne ograniczenia czy utrudnienia – powiedział „NS” Bogdan Dąsal, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób niepełnosprawnych.

Inspirująca postawa

– Myślę, że „Osobowość roku” to najbardziej medialna kategoria. Szukaliśmy ludzi, którzy pokazują swoim życiem, że można osiągać sukcesy, i to ogromne, pomimo codziennych problemów zdrowotnych i ograniczeń. Taka postawa może inspirować osoby z niepełnosprawnościami – stwierdził Adam Stromidło, przewodniczący Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Osób Niepełnosprawnych, prezes OM PZG w Krakowie i członek kapituły konkursu.

Laureatem nowej kategorii został Piotr Pogon. Krakowianin zmaga się z chorobą nowotworową od prawie 35 lat. Musi sobie radzić bez jednego płuca i tarczycy, stopniowo traci słuch. Jednocześnie inspiruje, motywuje oraz pomaga, przede wszystkim dzieciom i osobom z niepełnosprawnościami.

W ubiegłym roku zdobył Denali (6190 m n.p.m.), najwyższy szczyt Ameryki Północnej. Tym samym wykonał czwarty krok na drodze po Koronę Ziemi, ale stracił część dwóch palców prawej ręki (https://naszesprawy.eu/aktualnosci/14529-sukces-na-alasce-przez-pieklo-na-denali.html).

Wcześniej dotarł na Kilimandżaro (5895 m n.p.m. – 2008 r.), Elbrus (5642 m n.p.m. – 2009 r.) oraz Aconcaguę (6962 m n.p.m. – 2011 r.). W 2012 r. jako pierwszy na świecie człowiek bez płuca ukończył zawody triathlonowe serii Ironman. Składają się na nie pływanie (3,86 km), jazda na rowerze (180,2 km) oraz maraton (42,195 km). Dokonał tego w Kalmarze (Szwecja), a dwa lata później powtórzył swój wyczyn w Zurychu. Od 2004 r. w ramach działań fundraisingowych pozyskał ok. 28 mln zł. W różnym wymiarze współpracował z blisko 60 organizacjami pozarządowymi.

Zmieniają świat

Obszar innowacji podzielono ostatecznie na projekty badawcze oraz technologie. Powody do dumy mieli przedstawiciele AGH, odbierając dwie nagrody. Jedna z nich została przyznana za Otoimplant, czyli kompozytową protezę ucha środkowego o właściwościach bakteriobójczych. Druga za Ultrahaptics, tj. urządzenie generujące fale dźwiękowe, dzięki którym osoby niewidome i niedowidzące mogą poczuć trójwymiarowy kształt.

– Pracujemy nad tą technologią jako jedyna uczelnia w Polsce. Chcemy, żeby była bardziej praktycznie wykorzystywana w życiu niepełnosprawnych, również w kształceniu studentów. Na początek pomyśleliśmy o poznawaniu skomplikowanych wykresów matematycznych. Ponadto Joanna Roczniak stworzyła wirtualną mapę kampusu AGH, więc dotykiem można odnaleźć dany budynek, a dodatkowo uzyskać informacje o nim – powiedział Marcin Ryszka z Uczelnianego Centrum Informatyki AGH. Jako kapitan reprezentacji Polski w blind futbolu i prezes Fundacji Nie Widząc Przeszkód miał dodatkowe powody do radości. Przedstawiciele tej organizacji odebrali wyróżnienie za zorganizowanie trzeciej edycji IBSA Blind Football Euro Challenge Cup (https://naszesprawy.eu/sport-i-turystyka/14276-puchar-dla-polski-wczesniej-komplet-zwyciestw.html). Turniej był zgłoszony w kategorii „Projektów i wydarzeń społecznych promujących Kraków jako miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnościami”.

Łatwiejsze życie

Ww. obszar został ostatecznie podzielony przez kapitułę, osobno oceniano projekty i wydarzenia. Wśród tych pierwszych nagrodę otrzymał Program Kraków dla Rodziny „N” (https://naszesprawy.eu/aktualnosci/13527-krakowska-karta-rodziny-z-niepelnosprawnym-dzieckiem.html), z którego korzysta 8 tys. osób.

– W trakcie obrad pojawiły się opory przed takim rozstrzygnięciem, zwłaszcza wśród członków kapituły reprezentujących urząd miasta. Jako przedstawiciele środowiska wskazaliśmy, że to innowacyjne rozwiązanie jest bardzo potrzebne. Ten system ulg, zniżek, preferencji bardzo ułatwia życie krakowskim rodzinom – poinformował Adam Stromidło.

Wśród projektów wyróżniono Dzielnicowe pośrednictwo w pomocy osobom niepełnosprawnym i starszym, finansowane ze środków Rady Dzielnicy III Prądnik Czerwony. Z kolei nagrodę za wydarzenie otrzymały Krakowskie Dni Integracji, których koordynatorem jest Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.

W kategoriach architektonicznych uhonorowano takie obiekty jak: Klub Studio (na terenie miasteczka studenckiego AGH), Karcher Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych, Centrum Obsługi Mieszkańców Wodociągów Miasta Krakowa oraz Muzeum Podgórza. Ponadto kapituła doceniła wsparcie firm w ramach Krakowskiej Karty Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem. W tym przypadku uhonorowano Muzeum Narodowe w Krakowie oraz Handlową Spółdzielnię Jubilat.

Dobry ruch

– Rozszerzenie formuły konkursu oceniam pozytywnie. Moim założeniem było, żeby zmodyfikować regulamin i nie ograniczać się do architektury. Zawsze takie zmiany rodzą nowe pytania, o czym przekonaliśmy się podczas obrad. Musieliśmy dokonać podziału utworzonych kategorii. Najwięcej dylematów pojawiło się przy „Osobowości roku”, bo założyliśmy tylko nagrodę główną, bez wyróżnienia – powiedział Paweł Wójtowicz, przewodniczący Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych, prezes Fundacji MATIO oraz członek kapituły konkursu.

Według Piotra Pogona inicjatywa UMK jest szczytna. Krakowianin działał w latach 90. w spółdzielni mieszkaniowej niepełnosprawnych. Wówczas zdziwienie wywoływały próby wybudowania bloków dostosowanych do potrzeb osób z dysfunkcjami. Pochylnia była odbierana jako fanaberia budowlana. Dziś sytuacja jest znacznie lepsza, czego potwierdzeniem są m.in. budynki użyteczności publicznej. Dodatkowo optymizmem napawają nowe technologie.

Jak zauważył Bogdan Dąsal, o tej tematyce trzeba mówić i pilnować, żeby była przedmiotem jak największego zaangażowania samorządów terytorialnych. Komunikacja, sport, kultura, usługi i edukacja to są obszary z życia społecznego, w których dzięki odpowiednim rozwiązaniom i udogodnieniom, zostanie zapewniona możliwość funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami. Wkrótce zacznie obowiązywać ustawa o dostępności. Pełnomocnik PMK ds. ON wierzy, że będzie to narzędzie, które ułatwi walkę z barierami w różnych obszarach.

Piotr Pogon, laureat w kategorii „Osobowość roku”

Kapitula całkowicie zaskoczyła mnie wyborem, bo było wielu wspaniałych nominowanych ludzi. Werdykt przyjmuję z dużą skromnością. Nagrodę dedykuję wszystkim tym, którzy mają trochę mniej szczęścia niż ja, borykają się z dysfunkcjami, problemami, chorują. Niech kiedyś zdobędą taką statuetkę.
Zostałem doceniony po ponad trzydziestu latach aktywności w moim mieście. W wielu zagranicznych maratonach, np. w Tokio czy Berlinie, startowałem z logo Krakowa. Setki kilometrów przebiegłem charytatywnie. Nagrodę otrzymuję w trudnym dla mnie momencie, po powrocie z Denali, częściowej utracie palców, ciężkiej hipotermii i innych problemach.
Fizycznie jestem bardzo słaby. Być może to wyróżnienie zmotywuje mnie do kontynuowania przygotowań treningowych do dziewiątego startu w Cracovia Maraton. Chciałbym go pobiec charytatywnie, ale nie mam pojęcia, czy to się uda. Na pewno nagroda bardzo mnie ubogaca jako człowieka.

Zobacz galerię…

Tekst i fot. Marcin Gazda

Kraków bez barier 2018

Budownictwo dostępne, obiekty użyteczności publicznej
Nagroda główna: Akademickie Centrum Kultury Klub Studio przy ul. Budryka
Nagroda specjalna: Karcher Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych
Wyróżnienie: Centrum Obsługi Mieszkańców Wodociągów Miasta Krakowa

Budownictwo dostępne, obiekty i przestrzenie zabytkowe
Nagroda główna: Muzeum Podgórza, oddział Muzeum Krakowa

Innowacyjne technologie i innowacyjne projekty badawcze
Nagroda główna za projekt: Otoimplant (AGH)
Nagroda główna za technologię: Ultrahaptics (AGH)

Projekty i wydarzenia społeczne promujące Kraków jako miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnościami
Nagroda główna za projekt: Program Kraków dla Rodziny „N”.
Nagroda główna za wydarzenie: Krakowskie Dni Integracji
Wyróżnienie za projekt: Dzielnicowe pośrednictwo w pomocy osobom niepełnosprawnym i starszym
Wyróżnienie za wydarzenie: Trzecia edycja IBSA Blind Football Euro Challenge Cup

Osobowość roku
Piotr Pogon

Najlepsza Firma wspierająca Krakowską Kartę Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem
Nagroda główna: Muzeum Narodowe w Krakowie
Wyróżnienie: Handlowa Spółdzielnia Jubilat

Data publikacji: 28.03.2019 r.