W piątek, 10 września obchodzony jest Światowy Dzień Przeciwdziałania Samobójstwom

W piątek obchodzony jest Światowy Dzień Przeciwdziałania Samobójstwom. Na własne życie targają się nie tylko ludzie młodzi, ale także osoby po 60. roku życia. „Nasze zainteresowanie innymi: rozmowa, pytanie o zdrowie, pomoc w zakupach może zapobiec tragedii” – mówi psychiatra dr Agnieszka Zalewska.

W Polsce z powodu samobójstw ginie więcej ludzi niż w wypadkach drogowych. Dane policyjne wskazują, że w 2020 roku w Polsce popełniono 5 tys. 165 samobójstw, giną najczęściej mężczyźni, osoby w wieku od 30 do 70 lat. Statystycznie codziennie w naszym kraju odbiera sobie życie 14 osób, a trzy z nich to osoby powyżej 65 roku życia.

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że śmiercią samobójczą ginie co roku ok. 800 tys. ludzi, co sekundę ktoś podejmuje taką próbę, co 4 sekundy ktoś umiera.

W Szpitalu Klinicznym im. Józefa Babińskiego w Krakowie zorganizowano w piątek sympozjum naukowe poświęcone profilaktyce samobójstw.

Jak podkreśla dr Zalewska, która kieruje w tym szpitalu Oddziałem Psychogeriatrycznym, statystyki są niedoszacowane. Wiele przypadków jest ukrywanych, choćby dlatego, że śmierć samobójcza jest stygmatyzująca: z jednej strony pozbawia rodziny dostępu np. do ubezpieczenia, z drugiej naraża na społeczny ostracyzm, bo odebranie sobie życia jest nieakceptowane w wielu religiach.

„O ile młodzi ludzi podejmują decyzję o odebraniu sobie życia pod wpływem impulsu czy pod wpływem działania środków psychoaktywnych, o tyle samobójstwa osób w starszym wieku są często przemyślane, przekalkulowane i zaplanowane” – mówiła dr Zalewska.

Są one często następstwem rozrachunku z własnym życiem oraz różnego rodzaju strat. Zdarzają się po śmierci najbliższych: współmałżonka, dzieci oraz w sytuacji gwałtownej utraty sprawności np. wskutek choroby. Ryzyko targnięcia się na życie jest większe u mężczyzn, niż u kobiet: na jedną kobietę przypada sześciu mężczyzn.

„By zareagować na czas i zapobiec tragedii trzeba zwracać uwagę na duże życiowe zmiany u osób z naszego otoczenia: utratę pracy, stabilności ekonomicznej, śmierć partnera, nagłą chorobę” – podkreśla dr Agnieszka Zalewska. I wskazuje, że u osób starszych każda choroba może nieść dużo poważniejsze konsekwencje niż u młodych: utratę sprawności poruszania się, zaburzenia pamięci, wzroku, słuchu. „To sytuacje, które od otoczenia wymagają większej uwagi. Na seniora trzeba wtedy spojrzeć z większą empatią i zaangażowaniem” – zaznaczyła psychiatra.

Znakiem ostrzegawczym, że osoba starsza chce wprowadzić samobójcze plany w czyn, może być nagła zmiana zachowania – np. z niepokoju na spokój, co może wskazywać, że podjęła już decyzję o odebraniu sobie życia. „Takim sygnałem jest też sytuacja, kiedy ktoś rozdaje swoje rzeczy albo dzieli swój majątek” – zauważyła dr Zalewska.

„Kiedyś mieliśmy do czynienia z rodzinami wielopokoleniowymi, w których w sposób naturalny dorosłe dzieci opiekowały się seniorami. Teraz najbliżsi są daleko: w innym kraju, w innym mieście, a nawet, jeśli są blisko, to często więzi są słabe” – podkreślała kierownik Oddziału Psychogeriatrycznego.

Zadaniem specjalistów, to właśnie od życzliwej ciekawości i zainteresowania każdego z nas zależy, czego dowiemy się o drugiej osobie i czy będziemy mogli jej pomóc. „Jeśli ktoś już deklaruje myśli samobójcze, najlepiej żeby trafił do specjalisty, który zajmie się diagnozą i leczeniem” – podkreśliła dr Zalewska.

„Badania wskazują, że kiedy ktoś ujawnia myśli samobójcze, to każda rozmowa jest działaniem, które może odroczyć ten pomysł. Nie należy bać się o tym rozmawiać. Dotyczy to nie tylko bliskich, przyjaciół, sąsiadów i znajomych, ale też lekarzy pierwszego kontaktu, którzy mogą podpowiedzieć, gdzie szukać pomocy” – dodała lekarka.

Aby statystyki dotyczące samobójstw spadły, trzeba też doinwestować opiekę środowiskową. „Czyli opiekę w domu, bo nie każdy senior chce i może wyjść ze swojego mieszkania. Część osób nie dotrze samodzielnie do Centrów Aktywności czy Dziennych Domów Seniora” – powiedziała dr Zalewska.(PAP)

Małgorzata Wosion, fot. pixabay.com

Data publikacji: 11.09.2021 r.