Rola aktywności fizycznej w kształtowaniu zdrowia dzieci i młodzieży

Konferencja po raz kolejny zgromadziła wybitnych specjalistów z całej Polski. Wśród prelegentów znaleźli się goście z Katowic, Łodzi Warszawy i Dolnego Śląska. W skład komitetu naukowego weszło łącznie czternastu ekspertów, reprezentujących środowiska akademickie.

Wystąpienia podzielone były na trzy moduły tematyczne. Pierwsza część dotyczyła wpływu aktywności ruchowej na sprawność fizyczną osób z różnymi dysfunkcjami. Na szczególną uwagę zasługują omówione tutaj wnioski z przeprowadzenia europejskiego testu sprawności fizycznej EUROFIT (test sprawności ogólnej złożony ośmiu różnych ćwiczeń), w którym udział wzięły osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Jak pokazują wyniki, regularne, kilkumiesięczne ćwiczenia znacznie poprawiły sprawność fizyczną badanych. Zdobyta w ten sposób wiedza znajduje praktyczne zastosowanie podczas prowadzenia warsztatów terapii zajęciowej.

Wielu ciekawych informacji dostarczyła analiza pozytywnego wpływu muzykoterapii na rozwój osób z dysfunkcją wzroku. Okazuje się, że leczniczy wpływ dźwięku może skutkować poprawą koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowej, a nawet stymulować mimikę pacjentów. W programie konferencji nie zabrakło miejsca na prezentację sportowych osiągnięć uczniów Dolnośląskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 13 dla Niewidomych i Słabowidzących we Wrocławiu. To polska kolebka takich dyscyplin jak goalball, show down czy blindfootball. Imponująco przedstawia się też lista sukcesów zawodników uprawiających sporty zimowe.

Z kolei w przypadku osób niesłyszących, pozytywny wpływ na poprawę stanu zdrowia ma pływanie. Jak wynika z przeprowadzonych badań, regularny trening w basenie znacznie zwiększa pojemność życiową płuc. Obecnie, prócz Wojewódzkiego Zrzeszenia Sportowego Niepełnosprawnych START, niepełnosprawnych pływaków z terenu Wrocławia i Dolnego Śląska zrzesza także Międzyszkolny Klub Sportowy Niesłyszących Piast Wrocław.

Omówienie stosowanych metod treningu w różnych dyscyplinach sprowokowało dyskusję na temat kierunków rozwoju sportu osób z niepełnosprawnością. Okazuje się, że największym problemem jest wciąż brak odpowiednio przystosowanej bazy treningowej: hal wielofunkcyjnych, basenów czy obiektów lekkoatletycznych. W obliczu takich problemów kluczową rolę odgrywa odpowiednio wykwalifikowany trener, który – mimo występujących niedogodności – potrafi zachęcić dzieci i młodzież do uprawiania sportu.

Okazuje się, że szerokorozumiana aktywność fizyczna przyjmuje czasami dość niekonwencjonalne formy. O istotnej roli turystyki, w tym także pielgrzymowania, opowiadał Józef Bogdaszewski z Krajowego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo. Tym wystąpieniem zwrócił także uwagę na potrzebę kontaktu między rodzinami dzieci niepełnosprawnych. Często zwykła rozmowa, wymiana doświadczeń pozwala znaleźć wyjście z trudnej sytuacji. A rozwiązań jest wiele. Różnorodne formy pomocy oferuje m. in. PFRON. W ramach realizowanych przez niego programów można ubiegać się o dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego, sprzętu rehabilitacyjnego oprzyrządowania samochodu czy kosztów czesnego. W trakcie konferencji szczegółowych informacji w tym zakresie udzielała Katarzyna Majchrzak z Działu Adaptacji Osób Niepełnosprawnych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej we Wrocławiu.

Spotkanie dało także okazję do tego, by bliżej przyjrzeć się funkcjonowaniu Stowarzyszenia św. Celestyna w Mikoszowie. Tegoroczny laureat dwóch nagród w konkursie „Lodołamacze” od dwudziestu lat działa na rzecz osób z niepełnosprawnością. Oprócz różnych form rehabilitacji ośrodek prowadzi warsztaty terapii zajęciowej, przedszkole i zakład aktywności zawodowej. „Celestyn” to jedna z najbardziej nowoczesnych placówek tego typu w kraju. Szeroka oferta proponowanych form wsparcia już teraz robi ogromne wrażenie, a-jak zapewniali Aneta Nowak i Filip Muszyński – w planach jest ich jeszcze więcej.

Sporo uwagi poświecono integracji sensorycznej dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. W zaprezentowanych wynikach badań do określenia skali zaburzeń posłużyły testy południowokalifornijskie. Zdaniem specjalistów z Samodzielnej Pracowni Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, na efektywność terapii wpływ ma m.in. odpowiednio wczesny moment jej rozpoczęcia. Objawami, które powinny zaniepokoić rodziców są: nadmierna ruchliwość dziecka, problemy ze skupieniem uwagi, trudności z czytaniem i pisaniem, zaburzenia równowagi czy nadmierna wrażliwość na bodźce zewnętrzne.

Istotną rolę we wspomaganiu rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnoścami odgrywają zajęcia kulturotwórcze. W prezentacji wrocławskiej poradni rodzinnej „Pod lwami” przedstawiona została oferta zajęć, która obejmuje m. in. różne rodzaje terapii psychologicznej, spotkania integracyjne, grupy wsparcia, doradztwo rodzinne i pedagogiczne.

Poruszane zagadnienia doprowadziły do sformułowania ogólnych konkluzji: aktywność ruchowa w swoich różnorodnych formach pozytywnie wpływa na poziom sprawności nie tylko fizycznej osób z niepełnosprawnością. Oprócz odpowiednio dobranych metod rehabilitacji, bardzo istotną rolę odgrywa wsparcie psychologiczne, które powinno być zapewnione nie tylko samym tym osobom, ale także ich rodzinom, opiekunom czy asystentom.

Podczas całej konferencji do dyspozycji zebranych pozostawała ekspozycja wydawnictw materiałów konferencyjnych zaprezentowanych w latach ubiegłych. Podsumowując konferencję Józef Patkiewicz, prezes wojewódzkiego oddziału Towarzystwa Walki z Kalectwem zaprosił na kolejne cykliczne spotkania.

Alicja Więch
Data publikacji: 27.11.2014 r.