Osoby niepełnosprawne a wymiar sprawiedliwości

17 czerwca w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w Katowicach odbyło się spotkanie „Wzajemne oswajanie”, zorganizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków FIO Śląskie Lokalnie. Przybyły osoby z niepełnosprawnością z terenu całego regionu śląskiego, członkowie ich rodzin, oraz przedstawiciele stowarzyszeń zrzeszających osoby z różnego rodzaju dysfunkcjami.

Tematy, które mają być poruszane, wbrew pozorom dotyczą nie tylko pełnosprawnych, ale również osób z niepełnosprawnościami, a wiążą się z tym wszystkim co dotyczy wymiaru sprawiedliwości.

Godzina 10.00 – milkną wszystkie rozmowy, następuje krótkie powitanie przybyłych na spotkanie przez organizatorów oraz przedstawienie tych, od których będzie można dowiedzieć się wszystkiego tego o czym na co dzień się niewiele mówi.

Z przybyłymi na spotkanie swoją wiedzą dzielą się prelegenci: Barbara Daniel – dyrektor Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego woj. śląskiego, Jan Zieliński – pełnomocnik ds. osób niepełnosprawnych Urzędu Marszałkowskiego woj. śląskiego, podkomisarz Kazimierz Toborowicz – specjalista Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach, Anna Sołtysiak-Blachniki i Adam Terlikowski – Prokuratura Okręgowa w Katowicach, Artur Herian – adwokat.

Podkomisarz Toborowicz porusza kwestię dostosowania budynków komend policji do potrzeb osób niepełnosprawnych, w których powinny znaleźć się pionowe oraz poziome ciągi komunikacyjne umożliwiające niepełnosprawnym swobodne przemieszczanie się. Mowa jest również o miejscach parkingowych dla niepełnosprawnych, które powinny być usytuowane najbliżej drzwi wejściowych, podaje liczbę osób niepełnosprawnych zatrudnionych w śląskiej policji. Największe zainteresowanie wśród obecnych budzą kwestie bezpośrednich interwencji oraz wszystkiego tego co się z nimi wiąże.

Pada wiele pytań, między innymi o to czy w stosunku do niepełnosprawnego podczas zatrzymania mogą zostać użyte kajdanki, w jakich okolicznościach i kto decyduje o przewiezieniu zatrzymanego zamiast na komisariat, do szpitala oraz jak wybrnąć z sytuacji, gdy niepełnosprawność nie pozwala na osobiste stawienie się wezwanego na przesłuchanie.

Temat nie jest łatwy, zwłaszcza że rodzaje niepełnosprawności są różne i nie każda z nich jest widoczna i to funkcjonariusze niejednokrotnie nie mając wiedzy o tym, że dana osoba jest niepełnosprawna, np. intelektualnie, muszą polegać na własnej ocenie danej sytuacji.

Przedstawiciele prokuratury poruszali sprawę częściowego lub całkowitego ubezwłasnowolnienia, zaznaczając, że nie jest ono w żadnej mierze karą, lecz ma na celu chronienie danej osoby. Okazuje się, że ten temat jest również tematem rzeką, a pytania nie mają końca, dotyczą one między innymi odpowiedzialności za wzięte przez osobę ubezwłasnowolnioną, kredyty czy zawieranie związków małżeńskich. Kto może być opiekunem prawnym lub kto może złożyć do sądu wniosek o ubezwłasnowolnienie, i co ono oznacza dla osoby częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnionej, jak przebiega proces uchylenia jego zastosowania.

Zawiadamianie o popełnionych przestępstwach oraz odpowiedzialność karna, udział w przesłuchaniach psychologa oraz biegłych to kolejne z licznych tematów, które przybyłym wyjaśniają prokuratorzy.

Czas płynie nieubłaganie i zaplanowana piętnastominutowa przerwa skraca się do minimum, a po niej przychodzi kolej na spotkanie z prawnikiem, który podnosi między innymi kwestię pełnomocnika, dzięki któremu można uniknąć wielu niepotrzebnych komplikacji.

Spotkanie dobiega końca, lecz okazuje się, że są sprawy, o których można by jeszcze długo dyskutować. Z ust organizatorów padają deklaracje kontaktu z zainteresowanymi tymi jakże ważnymi tematami drogą mailową

Hanna Pasterny, z Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS z Rybnika, organizatorka tego przedsięwzięcia, tak je podsumowuje:
– Myślę, że takie spotkanie było potrzebne. Świadczy o tym duże zainteresowanie na etapie zapisów, liczne pytania zadawane podczas spotkania i to, że się przedłużyło. Przed spotkaniem wysłałam prelegentom listę zagadnień do poruszenia. Niestety zabrakło czasu na omówienie wszystkich tematów, np. w jaki sposób osoba niewidoma może przejrzeć akta sprawy, w której jest stroną, co powinna zrobić organizacja pozarządowa, by wejść do postępowania o ubezwłasnowolnienie. Mam jednak nadzieję, że zgłębimy te kwestie na etapie tworzenia i analizy rekomendacji dla policji i wymiaru sprawiedliwości dotyczące kontaktu z osobami niepełnosprawnymi. Na spotkaniu miło zaskoczyła mnie informacja, że pani prokurator jest również psychologiem oraz to, że mimo że się przedłużyło, prawie wszyscy zostali do końca.

Info: Śląsk Cieszyński on-line, fot. pixabay.com
Data publikacji: 19.06.2019 r.

Udostępnij

Zachęcamy do zapisania się do Newslettera

Przeczytaj również