Jubileuszowy XX Festiwal Piosenki i Twórczości Osób Niepełnosprawnych w Tychach

W 2020 roku przygotowania do Festiwalu przerwała pandemia, ale po dwuletniej przerwie tyski Ośrodek św. Faustyna Caritas Archidiecezji Katowickiej zorganizował  jubileuszowy, XX Festiwal Piosenki i Twórczości Osób Niepełnosprawnych, składający się jak zawsze z trzech kategorii: teatralnej, muzycznej i plastycznej.

Festiwal w tym roku stał częścią całotygodniowej miejskiej kampanii społecznej pod hasłem:

„Z nich jesteśmy dumni”
W zamyśle akcja ma pokazać tyszanom, że osoby z niepełnosprawnościami realizują swoje pasje, odnoszą sukcesy, żyją aktywnie, i to tak, że w pokonywaniu przeszkód i barier mogą być inspiracją dla innych. Akcja ma także przybliżyć mieszkańcom Tychów działalność organizacji, które te osoby wspierają.

Festiwal jak zawsze  rozpoczął wernisaż prac plastycznych, w budynku dawnego kina Andromeda – Miejskiej Galerii Sztuki „Obok”. W tym roku był niejako punktem początkowym akcji „Z nich jesteśmy dumni”. Następny dzień, środa 18 maja, to dzień otwarty w Tyskim Kole Polskiego Związku Niewidomych, w Ośrodku Święta Faustyna i w „Atelier Kolorowy Świat Katarzyny”.

Nina Lewartowska, organizatorka festiwalu, z Ośrodka św. Faustyna powiedziała „NS”:
– Zawsze mogliśmy liczyć na pomoc miasta, już chociażby samo udostępnienie Teatru Małego czy Galerii. A wsparcie pracowników tych placówek nie jest do prtzecenienia. Natomiast w tym roku miasto poszerzyło swój udział, to już nie tylko jeden dzień festiwalu, to cała kampania społeczna. Piątek to dzień spotkań w mediatece z osobami, które również zmagają się z niepełnosprawnością, ale działają lub mają jakąś swoją działalność i chcą się tym z nami podzielić. W sobotę kończymy tydzień Piknikiem Rodzinnym w Paprocanach. Tam jeszcze raz występ naszej grupy teatralnej, kabaretu Drzewo a Gada, Niemego Chóru Uniwersytetu Śląskiego, zespołu muzycznego „Oligo” z Zespołu Szkół Specjalnych w Tychach, warsztaty języka migowego. Różne placówki będą prezentowały swoją działalność czy to artystyczną czy to w formie różnych warsztatów dla dzieci, tam na pewno będzie się dużo działo.

W piątkowych spotkaniach, w których uczestniczyli uczniowie szkół średnich i podopieczni Ośrodka Święta Faustyna wzięły udział Dominika Kasińska i Katarzyna Mucha. Dominika to uczestniczka programu telewizyjnego „Down the road”, laureatka ogólnopolskich plebiscytów „Człowiek bez barier 2020”, „Doskonałość Sieci 2020”, „Kobieca Twarz Roku 2022”, prowadzi kanał na YouTube a od niedawna pracuje w szkole jako asystentka nauczyciela.

Katarzyna Mucha z kolei prowadzi pracownię krawiectwa artystycznego „Atelier Kolorowy Świat Katarzyny” w Tychach. Powstała ona w 2009 r., przez wiele lat pełniła funkcję terapeutyczną, pomagała znieść problemy ze zdrowiem, stopniowo przeradzając się w sposób na życie. Specjalizuje się w tworzeniu książek i zabawek sensorycznych, patchworkowych przytulanek. Wywiad z nią opublikowaliśmy w naszym portalu i na łamach „NS” nieco pond rok temu: https://naszesprawy.eu/aktualnosci/odnalezc-wewnetrzne-dziecko/

Piosenka i Teatr, laureaci Festiwalu
– Na festiwalowe zmagania złożyło się w tym roku 17 występów, ale ośrodków było mniej niż zwykle, podejrzewam, że wynikało to z pandemii. Część zespołów po prostu nie zdążyło się przygotować. Występujących jest około 200 osób, więc myślę, że i tak jest nieźle. Ośrodki, które nie uczestniczą, chętnie przyjechały jako widzowie, są na widowni; po prostu, żeby w tym dniu pobyć  z nami. To bardzo miłe – wyjaśnia Nina Lewartowska. Na widowni zasiedli nie tylko opiekunowie i przyjaciele, ale też przedstawiciele władz miasta, Caritasu Archidiecezji Katowickiej, tyskiego MOPS-u, dyrektorzy instytucji kultury, radni

Do oceny festiwalu w kategorii teatr i piosenka zaproszeni zostali tyscy aktorzy, przewodniczyła Grażyna Szafraniec, serdeczny przyjaciel festiwalu, w funkcji jurora od wielu lat. Pasjonatka sztuki osób niepełnosprawnych.

W kategorii Piosenka przyznano:

I miejsce dla Ośrodka Błogosławiona Karolina ŚDS z Mysłowic – “Ty druha we mnie masz”

II miejsce WTZ Stowarzyszenia „Tęcza” z Zabrza, za piosenkę pt. „Przeszłość” Jaromira Nohavicy.

III miejsce za wykonanie piosenki „Intermedium” w trakcie spektaklu “Magiczny Show” dla WTZ z Gliwic.

W kategorii Teatr:
I miejsce zajął spektakl “Tchnienie”, w wykonaniu grupy artystycznej Agrafka działającej przy DPS-ie “Wędrowiec” w Bytomiu. Grupa Agrafka działa od 2019 roku dzięki współpracy z Teatrem Rozbark. W Tychach obejrzeliśmy prezentację taneczno-ruchową, z elementami improwizacji, opowiadającą o odkrywaniu na nowo otaczającego nas piękna.

II miejsce – Ośrodek Św. Faustyna ŚDS za spektakl “Przekorne”.
Grupa teatralna „Światło i cień” w swoich spektaklach porusza przeróżne tematy, zawsze jest to efekt  pracy całego zespołu. Tegoroczne przedstawienie „Przekorne” to opowieść osadzona w świecie bajek, ale odnosi się do naszego życia codziennego. Dylematy przed którymi stajemy każdego dnia,  stawanie w obronie słabszych, nasze wybory… których ponosimy też konsekwencje. Codzienność czasem bywa przekorna…

III miejsce – ŚDS z Gliwic za spektakl “Oni – Ja – Ty”.
Etiuda, dla której punktem wyjścia były prowadzone przez cały rok zajęcia, związane z „Dżumą”  Alberta Camus’a.  Grupa skupiła się na konflikcie między potrzebami jednostki, a zobowiązaniami wobec większej grupy, na szukaniu proporcji między spełnianiem siebie a poszanowaniem dla innych. Prezentacje teatralne tej grupy powstają od ponad 10 lat, jako efekt całorocznej pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi i z niepełnosprawnością intelektualną.

Wyróżnienie – jurorzy mogli przyznać tylko trzy miejsca, ale pragnęli wyróżnić jeszcze jedną prezentację, grupy teatralnej z WTZ Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Sosnowcu pod tytułem „Cztery pory roku”. Spektakl łączył muzykę Vivaldiego z performensem ruchowym. Celem przedstawienia jest wzbudzenie refleksji na temat przemijania, odnoszenia sukcesów i porażek, które towarzyszą nam każdego dnia.

To są takie emocjonujące chwile…

– Zawsze z ochotą tutaj przyjeżdżam – powiedziała Grażyna Szafraniec, przewodnicząca jury. – Do Tychów mam ogromny sentyment, od 2003 roku, proszę zobaczyć, ile to już lat…. Do tej pory byłam w innym składzie jury, od poprzedniej edycji jest inny, głównie złożony z czynnych aktorów, oni mają wiedzę teatralną, grają w spektaklach. Ja jestem arteterapeutą, oligofrenopedagogiem, ale też zwracam uwagę na poziom artystyczny. „Faustyna” bardzo się rozwinęła,  o czym mówiłam w czasie obrad. Od wielu lat obserwujemy bardzo wysoki poziom i widać efekty pracy teatralnej, co zaskutkowało II miejscem dla tyskiego ośrodka.
ŚDS w Gliwicach, dla osób z zaburzeniami psychicznymi również obserwuję od wielu lat i też mnie i nam wszystkim bardzo się podobał ten spektakl, był rzeczywiście aktorsko zagrany najlepiej, natomiast braliśmy pod uwagę stopień niepełnosprawności. Każdy z nas ma inny klucz, inny patent na ocenę, zresztą napisałam taki artykuł „Jeśli oceniać, to jak?” o kryteriach oceny spektakli teatralnych zwłaszcza. Uczę się od mistrzów, np. od Michała Stanowskiego, twórcy Nieprzetartego Szlaku z Lublina.
Cieszę się, że Festiwal wrócił, spotykam znajome twarze, niektóre mamy się „skarżą”, że ledwo uszły z życiem, tak ich mocno przycisnęło, ale teraz mają jeszcze większą dawkę optymizmu w sobie, bo dostały kolejne życie, to są takie emocjonujące momenty, chwile.

Konkurs plastyczny
Nina Lewartowicz: – Dla odmiany w tym roku mamy więcej prac plastycznych. Zazwyczaj było ich 30-40, a w tym roku swoje prace nadesłało prawie stu twórców z niepełnosprawnością z całego województwa!
Wystawę w Pasażu Kultury Andromeda otwierał gospodarz tego miejsca – kurator Galerii OBOK – Wojciech Łuka. Do profesjonalnej  oceny prac plastycznych zaproszeni zostali tyscy malarze, graficy, rzeźbiarze. Tematem tegorocznego konkursu jest „Kartka z wyobraźni – kolory na dobry humor”.

I miejsce przyznano Marcie Jaros za pracę “Bliżej zieleni” (rysunek markerami), II miejsce zajęła Anna Chwoła „Przejaśnia się” (praca wykonana kolorowym tuszem), III miejsce – Marek Jankowski za „Most marzeń”, wykonany kredkami pastelowymi.

Ponadto wyróżnienia otrzymali: Arkadiusz Ceran za ceramiczną pracę „Po królewsku”, Klaudia Dyczkowska „Papuzie kolory sprawiają mi radość” – praca pastelami, Daniel Rygiel „Pingwin” – praca ceramiczna.

I na koniec…

W oczekiwaniu na werdykt jury widzowie przenieśli się w świat magii, oglądając występ iluzjonisty Wojciecha Napory.

Na zakończenie Festiwalu specjalne podziękowania skierowano ze sceny do wolontariuszy z I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego, do rodziców, terapeutów i instruktorów, którzy na co dzień pomagają podopiecznym spełniać ich marzenia. Podziękowano także wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie obecnej edycji Festiwalu, przede wszystkim Ninie Lewartowicz, która koordynuje organizacją tego niecodziennego przedsięwzięcia. Podkreśliła ona, że ten ogrom pracy wykonuje cały zespół Ośrodka św. Faustyna, ale satysfakcja przerasta wysiłek!

Zobacz galerię…

Ilona Raczyńska-Ciszak, fot. Grzegorz Krzysztofik, autorka

Data publikacji: 31.05.2022 r.