Pierwsza poradnia dla pacjentów onkologicznych, którzy weszli w dorosłość

Pacjenci, którzy jako dzieci zachorowali na nowotwór złośliwy, po wejściu w dorosłość mogą korzystać z poradni, stworzonej specjalnie dla nich w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach. Poradnia wypełnia lukę w kontrolowaniu stanu zdrowia tych pacjentów, gdy osiągają pełnoletniość.

Poradnia Onkologiczna dla Młodych Dorosłych powstała z inicjatywy dyrektora gliwickiego oddziału Narodowego Instytutu Onkologii prof. Krzysztofa Składowskiego oraz rektora Śląskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Tomasza Szczepańskiego. Prof. Składowski jest konsultantem krajowym w dziedzinie radioterapii onkologicznej, a prof. Szczepański – przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej oraz śląskim konsultantem wojewódzkim w tej dziedzinie.

– Poradnię Onkologiczną dla Młodych Dorosłych uruchomiliśmy dla pacjentów, którzy po ukończeniu 18 lat nie mogą być już leczeni w ośrodkach pediatrycznych, ale nadal wymagają regularnych kontroli i obserwacji po leczeniu onkologicznym. Zespół naszych specjalistów z różnych dziedzin zapewnia im kompleksową opiekę; nie muszą szukać pomocy na własną rękę – wyjaśnił prof. Krzysztof Składowski.

Poradnia ma ułatwić dostęp do opieki onkologicznej pacjentom, którzy byli diagnozowani i leczeni w dziecięcych oddziałach onkologicznych i hematologicznych, ale jako dorośli nie mogą już pozostawać pod ich opieką. Specjaliści zwracają uwagę, iż tacy pacjenci nie zawsze są płynnie przekazywani do ośrodków onkologicznych dla dorosłych. Po osiągnięciu pełnoletności wielu z nich pozostaje bez opieki, co pogarsza efekty dotychczasowego leczenia i tzw. medianę przeżycia całkowitego.

Gliwicka poradnia jest przeznaczona dla pacjentów w wieku 18-39 lat. Pacjenci mogą być kierowani do niej przez lekarzy prowadzących z oddziałów onkologii i hematologii dziecięcej, ale mogą też sami zapisać się na wizytę. Obecnie do poradni trafiają pacjenci ze szpitali pediatrycznych w Katowicach, Chorzowie i Zabrzu. Na razie jest to 26 osób, jest jednak wielu chorych, którzy już jakiś czas temu zakończyli leczenie w oddziałach pediatrycznych, ale nie wiedzą o istnieniu Poradni Onkologicznej dla Młodych Dorosłych i nie zgłosili się do niej.

Poradnia działa w strukturze Zakładu Radioterapii gliwickiego ośrodka. Odbywają się w niej wizyty kontrolne służące monitorowaniu stanu zdrowia, w tym późnych powikłań zastosowanego leczenia onkologicznego, oraz profilaktyka nowotworowa. Zajmuje się tym wielodyscyplinarny zespół, który tworzą onkolodzy kliniczni i radioterapeuci, hematolodzy, endokrynolodzy, kardiolodzy, neurolog, ginekolog, laryngolog, okulista, neurologopeda i psycholog.

Kontrole w poradni odbywają się zgodnie z harmonogramem określonym w wytycznych Polskiej Unii Onkologii i Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej – do 5 lat od zakończenia leczenia onkologicznego, a następnie raz w roku przez kolejne 5 lat i raz na 2 lata do ukończenia 39. roku życia. Termin wizyty ustala się telefonicznie. W sytuacji, gdy pacjent jest przekazywany przez ośrodek pediatryczny, konieczne jest ustalenie pierwszej wizyty w poradni co najmniej miesiąc przed ukończeniem przez niego 18. roku życia.

Jak poinformowała lek. med. Katarzyna Drosik-Rutowicz z I Kliniki Radioterapii i Chemioterapii Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach, poradnia zapewnia swoim pacjentom kompleksową opiekę onkologiczną. – Nie jest to tylko kontrola w zakresie choroby, którą u nich rozpoznano, ale dotyczy wszystkich problemów, z jakimi się zmagają – wyjaśniła lekarka.

– Chorzy, którzy byli leczeni w wieku dziecięcym, bardzo często mają uszkodzoną oś hormonalną i potrzebują opieki endokrynologicznej. Wymagają też opieki kardiologicznej z okresową kontrolą wydolności serca, zwłaszcza jeśli byli leczeni antracyklinami, które są kardiotoksyczne. Do tego dochodzą kontrole neurologiczne związane z zaburzeniami lub powikłaniami po leczeniu, potrzebna jest opieka psychologiczna i neurologopedyczna. Sami ustalamy schematy postępowania dla takich pacjentów, ponieważ nikt ich do tej pory nie opracował – dodała Katarzyna Drosik-Rutowicz.

Lekarka zwróciła uwagę, iż nowotwory złośliwe u młodzieży i młodych dorosłych są coraz częściej uznawane za odrębne jednostki chorobowe ze względu na specyficzne cechy obserwowane w tej grupie wiekowej, odróżniające je zarówno od typowych nowotworów pediatrycznych, jak i postaci stwierdzanych u dorosłych. W razie konieczności kontynuacji leczenia onkologicznego lub rozpoznania progresji choroby, pacjent leczony jest w Zakładzie Radioterapii lub w odpowiedniej klinice narządowej Narodowego Instytutu Onkologii.

Dotąd gliwicki ośrodek kojarzony był niemal wyłącznie z leczeniem dorosłych pacjentów. Jednak od wielu lat pomoc znajdują tam również chore dzieci, które m.in. są leczone promieniami w Zakładzie Radioterapii, a także diagnozowane i poddawane terapii w Zakładzie Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej. (PAP)

mab/ mhr/, fot. Tomasz Narodowski / NIO Gliwice.

Data publikacji: 04.01.2023 r.