Niewydolność mięśnia sercowego jest schorzeniem, które polega na rozregulowaniu głównej funkcji serca, czyli dostarczaniu należytej ilości krwi w określonym czasie do narządów. Skutkuje to zaburzeniem metabolizmu tkanek. Do najczęstszych objawów niewydolności serca należą duszności, obrzęki, męczliwość, suchy kaszel.
Niewydolność serca często współistnieje z innymi chorobami (jak niewydolność nerek czy cukrzyca). Jest to także jednostka o niekorzystnym rokowaniu. Oczekiwany czas przeżycia w niewydolności serca jest zbliżony a niekiedy krótszy od czasu przeżycia w chorobach nowotworowych. Jedynie 33 procent pacjentów hospitalizowanych dwukrotnie z powodu niewydolności serca przeżywa pięć lat. Od momentu drugiej hospitalizacji prognoza dotycząca pięcioletniego przeżycia wynosi już tylko 25 proc. Celem leczenia niewydolności serca jest łagodzenie objawów i zapobieganie hospitalizacjom, poprawa jakości życia pacjenta oraz redukcja ryzyka zgonu.
Do palety procedur terapeutycznych stosowanych w terapii pacjentów z niewydolnością serca należą metody farmakoterapeutyczne, procedury zabiegowe i technologie nielekowe czyli różnorodne wyroby medyczne.
Wiele chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, otyłość źle leczone lub źle kontrolowane, prowadzą do niewydolności serca. Część pacjentów z niewydolnością serca może być, z różnych przyczyn, zagrożona nagłym zatrzymaniem krążenia.
W przypadku najbardziej obciążonych chorych dobranie optymalnej strategii leczenia – skutecznej, ale najmniej obciążającej – jest szczególnie ważne. Przykładem takiej technologii jest kamizelka defibrylująca zapewniająca czasowe zabezpieczenie przed nagłym zgonem sercowym – mówi prof. Agnieszka Pawlak, kierownik Pododdziału Niewydolności Serca i Transplantologii w Klinice Kardiologii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA, przewodnicząca Asocjacji Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Niewydolność serca może być leczona coraz bardziej skutecznie dzięki rozwojowi technologii lekowych i nielekowych. Nowoczesna farmakoterapia oraz innowacyjne wyroby medyczne pozwalają na dobór najskuteczniejszych narzędzi w oparciu o indywidualną sytuację kliniczną każdego pacjenta.
Kamizelka defibrylująca – charakterystyka i zastosowanie
Kamizelka defibrylująca (WCD – ang. wearable cardioverter-defibrillator) stosowana w prewencji nagłego zatrzymania krążenia (NZK), zapewnia ochronę pacjenta przed nagłym zgonem sercowym (NZS) do czasu podjęcia decyzji o ewentualnej implantacji układu defibrylującego lub do czasu cofnięcia się zagrożenia, jeśli wskazanie ma charakter przemijający.
Jest urządzeniem medycznym pozwalającym na detekcję oraz terapię zagrażających życiu szybkich arytmii komorowych. Kamizelka defibrylująca jest noszona przez pacjenta przez całą dobę, z wyłączeniem krótkich okresów związanych z higieną osobistą (prysznic lub kąpiel), podczas których zalecana jest obecność innej osoby w domu pacjenta. Zwiększa to bezpieczeństwo chorego i pozwala na udzielenie mu pomocy w przypadku wystąpienia incydentu w chwili, gdy kamizelka nie jest przez niego noszona.
WCD to urządzenie stosowane jako „pomost” (ang. bridge) w zabezpieczeniu chorego o podwyższonym ryzyku NZS, u którego istnieje szansa na wycofanie się czynników ryzyka, będących wskazaniem do zabezpieczenia pacjenta przed nagłym zatrzymaniem krążenia lub chorego oczekującego na implantację ICD na stałe, a mającego czasowe przeciwwskazania do tego zabiegu. Ta strategia daje zabezpieczenie chorym z podwyższonym ryzykiem arytmicznym przed NZS, a w przypadku wskazań o charakterze potencjalnie odwracalnym pozwala uniknąć wczesnej implantacji urządzenia, które będzie stanowić dla chorego obciążenie do końca życia.
WCD – kompleksowa usługa czasowego zabezpieczenia pacjentów z grupy ryzyka NZS
Od początku 2020 roku do października 2023 roku technologię WCD zastosowano u ponad 190 pacjentów w ponad 40 wiodących ośrodkach w Polsce. Niejednokrotnie kamizelka okazała się optymalną formą kompleksowej usługi czasowego zabezpieczenia pacjentów z grupy wysokiego ryzyka nagłego zgonu sercowego (NZS). Jak potwierdza Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, trwa procedura administracyjna zmierzająca do objęcia refundacją tego świadczenia dla wybranych grup pacjentów w ramach koszyka świadczeń gwarantowanych.
– Dotychczasowe polskie doświadczenia wskazują na to, że WCD to metoda charakteryzująca się wysoką efektywnością kosztową. Na podkreślenie zasługuje fakt, że jest ona dostępna i możliwa do zastosowania nie tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach klinicznych, ale także w mniejszych, ale przez to bliższych pacjentowi ośrodkach lokalnych. Można oczekiwać, że wprowadzenie WCD do koszyka świadczeń gwarantowanych z uwzględnieniem określenia zasad jej stosowania przyczyni się nie tylko do poprawy standardu opieki kardiologicznej w naszym kraju, ale również do znaczącej redukcji kosztów związanej z niepotrzebnymi implantacjami urządzeń wysokoenergetycznych i wydłużaniem czasu hospitalizacji – zaznacza dr hab. n. med. Adam Sokal, prof. SUM, z Katedry Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Oddziału Klinicznego Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
– Pierwsza, najważniejsza korzyść z możliwości zastosowania kamizelki defibrylującej to szansa na zapewnienie pacjentowi optymalnej, to jest skutecznej i właściwej ochrony przed skutkami NZK. Nie wszyscy pacjenci w danym momencie zagrożeni nagłym zgonem sercowym wymagają implantacji na stałe układu defibrylującego. To oznacza, że dzięki możliwości czasowego zabezpieczenia pacjenta przed skutkami NZK dajemy pacjentowi szansę na uniknięcie bardzo istotnego bagażu i związanych z procedurą implantacji ICD ewentualnych powikłań. Po drugie, z punktu widzenia ośrodka i płatnika (Narodowego Funduszu Zdrowia, NFZ), istotną oszczędnością w kontekście czasowego zabezpieczenia pacjenta przed NZK jest możliwość zapewnienia takiego zabezpieczenia w formie opieki realizowanej poza szpitalnictwem zamkniętym a w trybie ambulatoryjnym (AOS). Nie musimy zatem trzymać pacjenta tygodniami w szpitalu a i tak jesteśmy w stanie zapewnić mu ochronę przed skutkami NZK. To bardzo istotne ograniczenie kosztów i ponownie, zdecydowanie bardziej optymalna forma opieki z punktu widzenia pacjenta – wskazuje prof. Robert J. Gil, kierownik Kliniki Kardiologii w Państwowym Instytucie Medycznym MSWIA w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
– Dzięki technologii WCD możemy coraz bardziej optymalnie zapobiegać nagłemu zgonowi sercowemu (NZS) – dodaje prof. Agnieszka Pawlak.
Eksperci zwracają uwagę, że w kontekście oceny kosztoefektywności implementacji technologii WCD do koszyka świadczeń gwarantowanych należy brać pod uwagę szeroki kontekst opieki medycznej.
Jesienią 2023 roku zainicjowano wspólny projekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz włoskiego The Italian Association of Hospital Cardiologists (ANMCO) nakierowany na wymianę danych naukowych i klinicznych w obszarze zabezpieczania pacjentów przed nagłym zgonem sercowym za pomocą kamizelki defibrylującej.
Oprac. IKa, fot. mat. prasowe
Data publikacji: 30.11.2023 r.
