W Krakowie bez barier. Kreatywność w pandemii
- 11.06.2021
Gala finałowa zwieńczyła czternastą edycję konkursu „Kraków bez Barier” przeprowadzonego przez UMK. Kameralne spotkanie odbyło się 31 maja w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory. Jury przyznało nagrody w pięciu kategoriach, w tym dla Osobowości roku. Statuetki wręczył zastępca prezydenta miasta Andrzej Kulig.
46 zgłoszeń miała do rozpatrzenia kapituła pod przewodnictwem prof. Barbary Gąciarz z AGH. Przez jedenaście edycji konkurs promował tylko rozwiązania związane z architekturą. Ale ta formuła została zmieniona w 2019 roku.
Dodanie nowych kategorii, pozwalających na spojrzenie na osoby z niepełnosprawnościami w szerszym kontekście, było ze wszech miar trafne, co podczas otwarcia gali podkreślił Andrzej Kulig. Jak zaznaczył zastępca prezydenta Krakowa, liczba kandydatur pokazuje, że jest to dobry kierunek myślenia.
– Na szczęście, z naszej perspektywy pandemia nie zaszkodziła konkursowi, bo mieliśmy bardzo dużo zgłoszeń. Natomiast po raz pierwszy w historii jury obradowało w formie zdalnej. Trudnością było wyłonienie zwycięzców, ponieważ wszystkie propozycje okazały się ciekawe i zasługiwały na uznanie – powiedziała „NS” Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa.
Razem dla OzN
Osobowością roku został Tomasz Koźmiński. Od ponad czterech lat stoi na czele Fundacji For Heroes, której jest jednym z założycieli. Kapituła nagrodziła 43-latka za działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami, również w czasie pandemii. Doceniono go także za optymizm oraz inspirowanie i motywowanie swoją postawą.
– Cieszę się, że zostałem uhonorowany. Jednak nie odbieram tego, że nagroda jest tylko dla mnie, ale dla nas. Działam z Fundacją, głównie ze Sławkiem Charmajem [członkiem zarządu Fundacji For Heroes – przyp. red.], jesteśmy teamem. To mnie motywuje do dalszej pracy. Mamy pomysły do realizacji, ale potrzebna jest szersza współpraca – podkreślił krakowianin.
W 1993 r. stracił wzrok. Doszło do tego w wyniku operacji usunięcia cysty znajdującej się na skrzyżowaniu nerwów wzrokowych. Z czasem zaangażował się m.in. w upowszechnianie kultury, zaczął tworzyć i opiniować audiodeskrypcje filmowe, teatralne i muzealne. W 2016 r. otrzymał Lodołamacza Specjalnego w regionie małopolsko-świętokrzyskim. Rok później uzyskał tytuł Idola Środowiska w konkursie, który został rozstrzygnięty podczas XV edycji Konferencji Reha for the Blind in Poland.
Promowanie miasta
Dwie nagrody główne i 4 wyróżnienia przyznano w kategorii Projekty i wydarzenia społeczne promujące Kraków jako miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnościami. Jury dokonało analizy w dwóch obszarach: projektach i wydarzeniach społecznych. W pierwszym z nich najwyżej oceniono aktywizację zawodową i społeczną osób z zespołem Downa – food truck z frytkami. To inicjatywa realizowana przez Przedsiębiorstwo Społeczne Społeczna 21.
– Cieszy mnie, że wpłynęło sporo zgłoszeń związanych z kwestiami społecznymi. Mamy przecież pandemię, więc mogłoby się wydawać, że działania będą ograniczone. Ale w tym kryzysowym czasie widzimy kreatywność, bo wiele osób z niepełnosprawnościami znalazło się w trudnym położeniu – podkreślił Adam Stromidło, członek kapituły konkursu, przewodniczący Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Osób Niepełnosprawnych oraz prezes OM PZG w Krakowie.
Ta organizacja pozarządowa otrzymała wyróżnienie za kompleksowe działania w czasie pandemii. One objęły m.in. tłumaczenie na PJM, pomoc psychologiczną, profilaktykę prozdrowotną czy udział w różnych aktywnościach. Część z nich zaprezentowaliśmy na łamach „NS” latem ub.r. (https://naszesprawy.eu/aktualnosci/reakcje-w-mig-uslyszec-potrzeby-nieslyszacych/ ).
– Kiedy doszło do oceniania obszarów, w których znalazło się zgłoszenie OM PZG, nie brałem udziału w dyskusji czy głosowaniu. To byłoby niezręczne. Jestem dumny z tego, że jury doceniło naszą inicjatywę. Rok wcześniej też zostaliśmy uhonorowani – zaznaczył Adam Stromidło.
Natomiast wśród wydarzeń główna nagroda przypadła za 48. Paralekkoatletyczne Mistrzostwa Polski, które odbyły się w sierpniu ub.r. (https://naszesprawy.eu/aktualnosci/krakow-zamiast-tokio-rekordy-swiata-w-czasie-pandemii/). W rywalizacji na obiekcie AWF-u wzięli udział reprezentanci kilku państw. Wówczas ustanowiono 5 rekordów świata oraz rekord Europy. W trakcie gali zaznaczono, że to była największa lekkoatletyczna impreza na świecie w ubiegłym roku.
Ułatwieniami w bariery
Agnieszka Tkaczyk otrzymała nagrodę główną w kategorii Innowacyjne technologie i innowacyjne projekty badawcze. Jury uhonorowało ją za projekt elektronicznej protezy dłoni sterowanej impulsami mięśniowymi. Rozwiązanie to szerzej przedstawiliśmy kilka miesięcy temu na łamach „Naszych Spraw” (https://naszesprawy.eu/rehabilitacja-zdrowie-i-nauka/nagrodzony-prototyp-elektronicznej-protezy-dloni-praca-nad-udoskonaleniem-pomyslu/).
– Nie spodziewałam się, że mój pomysł wzbudzi duże zainteresowanie i będzie doceniony. To mój pierwszy prototyp. Później przygotowałam drugi, taki eksperyment biomimetyczny, Chcę stworzyć trzeci, będący hybrydą dotychczasowych rozwiązań, a nagroda zmobilizuje mnie do tego. Przekonuję się, że ludzie chcą, żeby tworzyć tego typu projekty – podkreśliła studentka Politechniki Krakowskiej.
Do organizatorów konkursu wpłynęło 15 zgłoszeń w kategorii Budownictwo dostępne. Wśród obiektów użyteczności publicznej zwyciężył budynek biurowo-dydaktyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Ingardena 6. Nagrodami głównymi uhonorowano także Park Rzeczny Wilga – etap I (przestrzeń publiczna) oraz Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów w Krakowie (obiekty i przestrzenie zabytkowe).
– Dzisiaj w budownictwie obowiązują inne standardy niż podczas pierwszych edycji konkursu. Ale to nie oznacza, że wszystko w tym obszarze zostało już robione. Bariery nadal istnieją, ale pokazujemy, że w różnych przestrzeniach można zapewniać dostępność architektoniczną – powiedziała Elżbieta Kois-Żurek.
Z kolei Muzeum Narodowe w Krakowie otrzymało nagrodę główną w kategorii Najlepsza Firma wspierająca Krakowską Kartę Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem. W tym przypadku znaczenie miały największa liczba zniżek udzielonych posiadaczom karty „N” oraz dodatkowe inicjatywy na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
W trakcie gali wystąpili Jakub Oczkowski (tenor) i Renata Żełobowska-Orzechowska (instrumenty klawiszowe).
Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa
Z roku na rok pojawia się coraz więcej projektów nieszablonowych, bardzo innowacyjnych, ale też odpowiadających na realne potrzeby osób z niepełnosprawnościami. I to niewątpliwie spory sukces konkursu w tej zmienionej formule. Nagradzając takie inicjatywy, chcemy zainspirować kolejne organizacje pozarządowe, żeby mówiły o swoich ideach. Zachęcamy też do poszukiwania formy współpracy z UMK, w ramach której moglibyśmy dany pomysł zrealizować.
To niekiedy są niszowe projekty, jak np. Przewijamy bariery, czyli zamontowanie w mieście przewijaków dla dużych dzieci i niesamodzielnych dorosłych z niepełnosprawnością. Dziś wiemy, że to rozwiązanie przedstawione przez Fundację Mali Siłacze jest stosowane już nie tylko w Krakowie.
Marcin Gazda, fot. W. Majka / Kancelaria Prezydenta Miasta Krakowa
Laureaci konkursu Kraków bez Barier 2020
Budownictwo dostępne
– obiekty użyteczności publicznej
Nagroda główna: Budynek biurowo-dydaktyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Ingardena 6
Wyróżnienie: Centrum Sportu Zapaśniczego w Bieżanowie przy ul. Lipowskiego 5
– przestrzeń publiczna
Nagroda główna: Park Rzeczny Wilga – etap I
Wyróżnienie: przebudowa ul. Sławkowskiej
– obiekty i przestrzenie zabytkowe
Nagroda główna: Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów w Krakowie
Wyróżnienie: Arsenał Muzeum Książąt Czartoryskich
Innowacyjne technologie i innowacyjne projekty badawcze
Nagroda główna: Agnieszka Tkaczyk za projekt elektronicznej protezy dłoni sterowanej impulsami mięśniowymi
Projekty i wydarzenia społeczne promujące Kraków jako miasto przyjazne osobom z niepełnosprawnościami
Nagroda główna za projekt społeczny: aktywizacja zawodowa i społeczna osób z zespołem Downa – food truck z frytkami, przedsiębiorstwo społeczne Społeczna 21
Wyróżnienie za projekt społeczny: Oddział Małopolski PZG w Krakowie za kompleksowe działania w czasie pandemii
Wyróżnienie za projekt społeczny: Przewijamy bariery – Fundacja Mali Siłacze
Nagroda główna za wydarzenie społeczne: 48. Paralekkoatletyczne Mistrzostwa Polski
Wyróżnienie za wydarzenie społeczne: Spotkanie ekipy serialu „Down The Road” z mieszkańcami Krakowa nad Zalewem Nowohuckim
Wyróżnienie za wydarzenie społeczne: „Silniejsze i bezpieczniejsze” – zajęcia Fundacji Autonomia z empowermentowej samoobrony i asertywności dla kobiet z niepełnosprawnościami
Osobowość roku: Tomasz Koźmiński
Najlepsza Firma wspierająca Krakowską Kartę Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem
Nagroda główna: Muzeum Narodowe w Krakowie
Wyróżnienie: Muzeum Inżynierii Miejskiej
Wyróżnienie: Handlowa Spółdzielnia Jubilat
Data publikacji: 11.06.2021 r.
