Rząd za zmianami dot. zasiłku stałego dla niepełnosprawnych
Rząd przyjął 4 listopada projekt ustawy dot. przyznawania zasiłku stałego dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Zgodnie z tymi zapisami, od 2017 r. prawo do zasiłku zyskają wcześniej niż teraz.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Zgodnie z nim, od 1 stycznia 2017 r. osobie, która wystąpi o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie złoży wniosek o zasiłek stały – świadczenie to będzie przyznawane wstecz, po uzyskaniu orzeczenia, ale od tego miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek o zasiłek stały.
Do tego wniosku trzeba będzie dołączyć potwierdzenie, że wystąpiło się o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Do tej pory zasiłek stały był przyznawany od dnia złożenia wniosku, ale z wydanym już orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności.
Jak poinformowało Centrum Informacyjne Rządu, projekt jest wypełnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., który zakwestionował zgodność z konstytucją przepisu, na podstawie którego zasiłek stały przyznawano dopiero od momentu zgłoszenia się do ośrodka pomocy społecznej z pełną dokumentacją, czyli w praktyce z orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
„Biorąc powyższe pod uwagę, wprowadzono możliwość przyznania zasiłku stałego za okres przed uzyskaniem orzeczenia o stopniu niepełnosprawności” – podano w komunikacie po posiedzeniu rządu. Jak dodano, nowa procedura obejmie również orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy, ponieważ zasiłki stałe mogą być przyznane na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności.
Zgodnie z projektem, w okresie oczekiwania na wydanie orzeczenia będzie można otrzymać zasiłek okresowy (przyznawany na zasadach ogólnych). Aby skorzystać z możliwości wstecznego przyznania zasiłku stałego, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy – należy złożyć w ośrodku pomocy społecznej w ciągu 60 dni od daty jego otrzymania.
Zasiłek stały przysługuje osobie niezdolnej do pracy np. z powodu niepełnosprawności, jeśli jej dochód jest niższy od ustalonego przez ministerstwo kryterium dochodowego. Postępowanie dotyczące zasiłku stałego jest dwustopniowe – najpierw w sprawie stopnia niepełnosprawności orzekają powiatowe i wojewódzkie zespoły powołane do rozstrzygania takich spraw. Dopiero w drugim etapie, w formie decyzji administracyjnej, następuje przyznanie prawa do świadczenia z pomocy społecznej. Oznacza to, że zanim osoba z niepełnosprawnością otrzyma zasiłek, mija dużo czasu, czasem nawet rok. Tak było w przypadku Bernadety K., która złożyła skargę do TK.
Zgodnie z obecnymi przepisami świadczenia przyznaje się i wypłaca od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją – w tym przypadku chodzi o aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Dopiero wówczas, gdy starający się o świadczenie złoży wszystkie dokumenty i otrzyma orzeczenie o niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o przyznanie zasiłku.
Trybunał uznał, że ta regulacja narusza prawa niepełnosprawnych do pomocy. Przypomniał, że zasiłek stały jest świadczeniem, o które może się starać osoba całkowicie niezdolna do pracy, znajdująca się w trudnej sytuacji materialnej (spełniająca kryterium dochodowe). Warunek całkowitej niezdolności do pracy jest spełniony m.in. w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. TK zdecydował, że niekonstytucyjny przepis utraci moc 31 grudnia 2016 r.
Bożena Ławnicka (PAP)
Data publikacji: 04.11.2016 r.
