Spektakularny Tydzień. W Krakowie pod znakiem integracji

W atrakcje obfitował XXIV Tydzień Osób Niepełnosprawnych „Kocham Kraków z Wzajemnością”. Szacuje się, że wzięło w nim udział ok. 15 tys. ludzi. Chętni mieli do wyboru m.in. wydarzenia kulturalne, sportowe i rekreacyjne, a także warsztaty. Program na 12-20 maja powstał dzięki współpracy Urzędu Miasta Krakowa i organizacji pozarządowych. Podjęte działania posłużyły integracji oraz podnoszeniu świadomości na temat funkcjonowania OzN.

12 maja na Rynku Głównym w Krakowie odbyło się uroczyste rozpoczęcie TON (https://naszesprawy.eu/edukacja/tydzien-inny-niz-wszystkie-kochaja-krakow-z-wzajemnoscia/). W kolejnych dniach promowano osiągnięcia, talenty i dorobek OzN.

– Łącznie w Tygodniu wzięło udział ok. 15 tys. osób, a tylko w inauguracji – 10 tys. osób. Zrealizowano 39 projektów złożonych w ramach regrantingu przez 30 organizacji pozarządowych działających w środowisku OzN. Działania zostały dofinansowane przez miasto w kwocie 400 tys. zł. Ale już samo wybranie, na jakie inicjatywy trafiły środki, pozostawiliśmy NGO-som – powiedziała „NS” Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa.

Przykładowo, zainteresowani mogli uczestniczyć 13 maja w spotkaniu motywacyjnym z Bartoszem Ostałowskim. Zostało ono zorganizowane w ośrodku Moto Park Kraków przez Fundację Promocji i Rozwoju Sportu PROLAND-SPORT. 4 dni później sporo emocji sportowych dostarczył XXII Mityng Lekkoatletyczny na terenie Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie.

Wydarzenia w ramach Tygodnia odbyły się nie tylko w stolicy Małopolski. Fundacja Brak Barier zaprosiła do Doliny Będkowskiej, gdzie 13 maja zorganizowała Jurajski Piknik. Wzięło w nim udział ok. 40 osób. W tym gronie znaleźli się podopieczni krakowskiej organizacji pozarządowej, którzy uczęszczają na zajęcia crossfitu i tańca dla wózkowiczów.

– W ubiegłym roku nasz Integracyjny Piknik nad Bagrami wyszedł bardzo fajnie, więc postanowiliśmy przygotować podobną imprezę. Jednak wybraliśmy nowe miejsce, w zasadzie 5 metrów od skały, a ponadto zaproponowaliśmy różne atrakcje. Myślę, że uczestnicy też byli zadowoleni z tego siedmiogodzinnego spotkania – poinformował Rafał Pawłowski, prezes Fundacji Brak Barier.
Przez dwie godziny odbywały się pojedynki łucznicze. Chętni mieli możliwość wybrania się na turystyczne przejażdżki po Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Podziwianie okolicy ułatwiały przystawki elektryczne do wózków. Zadbano o poczęstunek z grilla, było też ognisko.

Praca i zabawa
O wiele atrakcji w ramach TON zadbały Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Osób z Zespołem Downa „Tęcza” oraz powiązane z nim przedsiębiorstwo społeczne Społeczna 21. Ten ostatni podmiot, który zajmuje się aktywizacją zawodową OzN, od października 2019 r. prowadzi food trucka z frytkami belgijskimi nad Zalewem Nowohuckim. Od stycznia br. zarządza też kawiarnią Społeczna Kaffka przy ul. Na Kozłówce 25 (https://naszesprawy.eu/praca/spoleczna-kaffka-lamie-stereotypy-potencjal-osob-z-zespolem-downa/). I tam odbyła się część wydarzeń.

– Zależy nam na tym, aby Społeczna Kaffka była miejscem, w którym dobrze czują się osoby z różnym rodzajem niepełnosprawności. Staramy się więc często zapraszać różne grupy. Ważne jest dla nas również promowanie aktywności zawodowej dorosłych OzN, stąd bogata oferta Społecznej 21 – podkreśliła Agata Krzyżek-Gola, managerka Stowarzyszenia „Tęcza” i członek zarządu Społecznej 21.

Łącznie we wszystkich wydarzeniach wzięło udział około 200 osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, od przedszkolaków do dorosłych. Część z nich skorzystała z warsztatów w Żywym Muzeum Obwarzanka (12 maja). Z kolei nad Zalewem Nowohuckim odbyło się spotkanie przy frytkach (13 maja). Tam też zorganizowano wyjątkową grę terenową (17 maja). Wszystkie stanowiska do niej były przygotowane i przeprowadzone przez dorosłe osoby z zespołem Downa, uczestników Klubu Aktywnych Zawodowo prowadzonego przez „Tęczę”. W rozgrywce, pomimo deszczowej aury, uczestniczyło ponad 40 OzN.

Natomiast Społeczna Kaffka ugościła uczestników warsztatów kulinarnych (12, 15, 16, 18 i 19 maja). Oferta była skierowana do młodzieży i osób dorosłych z niepełnosprawnością. Na poszczególnych zajęciach zostały przygotowane pizza i gofry.

– Odwiedziliśmy 4 krakowskie szkoły specjalne z wyjątkowymi warsztatami o pracy [15, 17-19 maja – przyp. red.]. Przyszli absolwenci mieli okazję poćwiczyć podrzucanie frytek i składanie opakowań na nie. Dzięki temu przekonali się między innymi, jak ważne jest codzienne ćwiczenie różnych umiejętności w szkołach. Rozmawiali też o tym, co to w ogóle znaczy być pracownikiem – dodała Agata Krzyżek-Gola.

Czas dla artystów
Po sprawdzony już pomysł sięgnął Oddział Małopolski Polskiego Związku Głuchych w Krakowie. W swojej siedzibie przy ul. św. Jana zorganizował 3 spotkania w artystycznym świecie Głuchych. Pierwsze z nich odbyło się 16 maja, następne – dzień później, a ostanie – 19 maja.

– Po raz kolejny zrealizowaliśmy projekt „Kraków wymalowany, wyhaftowany, ulepiony z gliny”. To są tematy szczególnie nam bliskie, zajmujemy się nimi przez cały rok. W ramach Tygodnia szczególnie zachęcamy do przyjścia osoby, które jeszcze nie skorzystały z naszej oferty. Chcemy, żeby znalazły coś odpowiedniego dla siebie i miały z tego radość – powiedział Adam Stromidło, prezes OM PZG w Krakowie.

Pierwsze ze spotkań dotyczyło haftowania. Swoje talenty zaprezentowały panie z Koła Robótek Ręcznych Szydełko, które powstało w 2006 r. Kolejnego dnia zostały zorganizowane warsztaty malarskie. Wzięli w nich udział artyści z Koła Malarskiego Lajkonik, działającego od 1984 r. Natomiast ostatnią z przygotowanych propozycji stanowiły zajęcia z ceramiki.

Każde ze spotkań było przeznaczone dla dwunastu osób. Lista uczestników zapełniła się wkrótce po rozpoczęciu zapisów. Po raz pierwszy propozycja wzbudziła spore zainteresowanie wśród chętnych spoza środowiska. OM PZG w Krakowie rozważy zorganizowanie otwartych warsztatów artystycznych, już poza Tygodniem Osób Niepełnosprawnych.

– Coraz więcej ludzi słyszących wie o naszych artystach, zwłaszcza o paniach z Szydełka. One tworzą piękne suknie, serwety czy ozdoby. Ich dorobek jest prezentowany choćby podczas targów bożonarodzeniowych i wielkanocnych na Rynku Głównym w Krakowie – podkreślił Adam Stromidło.

Lekcja na boisku
Jedną z atrakcji TON były warsztaty „Usłyszeć football”. Zostały one zorganizowane 16-17 maja przez Fundację Nie Widząc Przeszkód. W roli przewodników po świecie piłki nożnej dla niewidomych wystąpili zawodnicy i trenerzy Wisły Kraków BF. Zajęcia odbyły się na stadionie MOS Kraków Zachód. To właśnie tam ekipa Białej Gwiazdy trenuje i rozgrywa mecze. Z tego obiektu korzysta również reprezentacja Polski.

– Po raz kolejny przygotowaliśmy warsztaty. One pokazują, jaką pracę w ostatnich latach wykonaliśmy m.in. w kwestiach organizacyjnych. Mamy własne boisko, do tego pięknie położone, bo tuż obok Wawelu. To pomaga nie tylko w trackie Tygodnia, ale przez cały rok – powiedział Marcin Ryszka, kapitan Wisły Kraków BF.

Na zajęcia przybyli Igor Łasicki, Michał Żyro oraz Igor Sapała, czyli piłkarze Białej Gwiazdy. Z krakowskiego klubu były też inne grupy ­­– młodzi zawodnicy, piłkarki oraz pracownicy. Ponadto z oferty skorzystały firmy będące partnerami zespołu, a na spotkania mógł przyjść każdy chętny.

Główną część warsztatów stanowiły treningi blind futbolu. Jednak nie zabrakło szerszego spojrzenia na codzienne życie osób niewidomych i niedowidzących. Zwrócono uwagę na problem niewłaściwie pozostawianych hulajnóg elektrycznych. Często znajdują się one poza wyznaczonymi miejscami do parkowania, m.in. na chodnikach. To utrudnia swobodne i bezpieczne poruszanie się pieszych, zwłaszcza z niepełnosprawnością narządu wzroku.

– Łączymy blind futbol z uświadamianiem. Mówimy o tym, jak można pomagać niewidomym i niedowidzącym np. na przystankach komunikacji miejskiej. Jednocześnie zależy nam na napływie świeżej krwi do drużyny. Zachęcamy do kontaktu z nami i zapraszamy na treningi – dodał Marcin Ryszka.

Ważna dyscyplina
Po raz kolejny w ramach Tygodnia odbył się Integracyjny Puchar Krakowa w Goalball. Program szóstej edycji imprezy podzielono na 16, 18 i 20 maja. O atrakcje zadbało Stowarzyszenie Warto Być Razem, które prowadzi sekcję goalballa. Zawodnicy z Krakowa wystąpią pod koniec czerwca w turnieju finałowym Ligi Mistrzów. Z kolei zawodniczki obroniły w poprzednim sezonie mistrzostwo kraju.

– Rywalizacja sportowa to jedno, ale stawiamy też na integrację i aktywizację. Tegoroczne działania rozpoczęliśmy od warsztatów w Zespole Szkół i Placówek pn. „Centrum dla Niewidomych i Słabowidzących” w Krakowie. Wzięło w nich udział ok. 40 uczniów. Mamy nadzieję, że goalball stanie się tam ważną dyscypliną sportu, dzięki czemu pozyskamy nowych zawodników – powiedział Piotr Niesyczyński, grający trener WBR Groundhogs Kraków.

Zajęcia w ośrodku przy ul. Tynieckiej odbyły się w ramach wychowania fizycznego. Składały się one z prezentacji dyscypliny, a następnie rozegrane zostały krótkie mecze. Uczestnicy otrzymali pamiątkowe medale oraz słodkie upominki. Również 16 maja, a także 2 dni później, zostały zorganizowane otwarte treningi w Hali 100-lecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych. W tym obiekcie popularne Świstaki przygotowują się do kolejnych występów i rozgrywają turnieje. Tam też odbył się finał Integracyjnego Pucharu.

– Przyjechały drużyny Goalball Polska – dwie męskie i jedna żeńska. W składach znalazły się osoby z całego kraju. My wystawiliśmy dwie ekipy, zaprezentowali się nasi zawodnicy, jak i zawodniczki. Były mecze i rewanże od samego rana – poinformował trener WBR Groundhogs Kraków.

Kosmiczne doznania
Trwają obchody Roku Mikołaja Kopernika. W trakcie TON nie zabrakło wątków z tym związanych, o co zadbała Fundacja Pełni Kultury. 17 maja odbyło się wydarzenie „Tandem sportu i sztuki vol. 4. Kosmos Kopernika”. Zostało ono zorganizowane w Autorskiej Galerii Bronisława Chromego w Parku Decjusza w Krakowie.

– W lutym minęło 550 lat od urodzin tego wybitnego astronoma. Postanowiliśmy więc pokazać mniej znane dzieła Bolesława Chromego, autora rzeźby Smoka Wawelskiego, właśnie o tematyce kosmologicznej i kopernikańskiej. O powstaniu tych prac opowiedziała córka artysty – Grażyna Chromy-Rościszewska – podkreśliła Anna Franik, przewodnicząca Rady Fundacji Pełni Kultury.

Oprowadzanie po galerii odbyło się z audiodeskrypcją i tłumaczeniem na PJM. Przekaz był dostosowany do ok. 20 uczestników wydarzenia. Wśród nich znalazły się m.in. osoby z niepełnosprawnością intelektualną z Warsztatu Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Emaus. Drugą większą grupę stanowili uczniowie z „Centrum dla Niewidomych i Słabowidzących” w Krakowie.

Program imprezy objął też warsztaty plastyczne. Poprowadziła je dr Magdalena Cisło z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Zajęcia dotyczyły tematyki kosmicznej. Czas upłynął na m.in. tworzeniu planet i gwiazd, a także układaniu ich w Układzie Słonecznym.

– Tak jak w poprzednich latach, dostępne były tandemy. Tym razem nikt z nich nie skorzystał, ponieważ mocno padał deszcz. Początkowo zakładaliśmy, że nasze wydarzenie będzie plenerowe, obok Galerii. Jednak musieliśmy schować się do środka, ale spotkanie było bardzo udane – podsumowała Anna Franik.

Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa
Odbiór tegorocznej edycji jest bardzo pozytywny. Otrzymujemy liczne podziękowania za umożliwienie skorzystania z atrakcji Tygodnia. „Kocham Kraków z Wzajemnością” jest świętem osób z niepełnosprawnościami, ich rodzin i przyjaciół. Charakteryzuje się pojęciem daleko idącej integracji. To w tym czasie OzN mogą przedstawić swoje talenty, osiągnięcia i determinację w dążeniu do określonego celu.
Z uwagi na cykliczność tego przedsięwzięcia, pewne projekty wpisały się już niemalże na stałe do programu Tygodnia. Oczywiście pojawiają się również nowe aktywności. Dzięki ścisłej współpracy UMK z organizacjami, udaje nam się stworzyć wydarzenie spektakularne nie tylko w Małopolsce, ale i w Polsce. Myślę, że żadne miasto nie może poszczycić się taką tradycją.

Zobacz galerię…

Marcin Gazda, fot. autor, Adam Stromidło / OM PZG, Stowarzyszenie Tęcza i Społeczna 21, Grzegorz Fugas Photograpy, Kamil Bańkowski

Data publikacji: 12.06.2023 r